اگر در این روزها و شب‌ها که همه‌گیری ویروس کرونا جهان را گرفته است، خواب‌های عجیب‌و‌غریب می‌بینید و کنجکاوید بدانید تعبیرشان چیست، باید بدانید که تنها نیستید. در این روزگار بحرانی که مردم بیشتر کشورهای جهان در قرنطینه خانگی به سر می‌برند، حتی در خواب شبانه نیز تجربه‌های مشترکی در ناخودآگاه جمعی انسان‌ها در حال شکل‌گیری‌ است.

پژوهشگران بر این باورند که خواب‌ها راهی مهم برای پردازش و هضم احساساتی‌اند که تجربه می‌کنیم. بسیاری از کاربران رسانه‌های اجتماعی، از جمله توییتر، می‌گویند که بر‌خلاف همیشه، خواب‌هایشان واضح‌تر شده است و وقتی بیدار می‌شوند، به‌طرزی عجیب و استثنایی جزییات خواب‌ها را به خاطر می‌آورند.

بیشتر کاربرانی که خواب‌هایشان را با pandemicdreams# (خواب‌های همه‌گیر جهانی) در توییتر به اشتراک گذاشته‌اند یا از غرابت این خواب‌ها شگفت‌زده‌اند یا از محتوایشان، که بر مفاهیمی همچون مرگ، ترس و پیدایش دنیاهای غریب و جدید متمرکزند، به وحشت افتاده‌اند.

این در حالی است که به گفته کارشناسان، این واکنش‌های مرموز در پاسخ به شرایط کنونی شکل گرفته و طبیعی است، کارکرد مغز انسان این‌گونه است. پردازش و درک اطلاعات تنش‌زا و خبرهای اضطراب‌آوری که در طول روز دریافت می‌کنیم می‌تواند در خواب‌ها و کابوس‌های شبانه‌مان نمود پیدا کند. حتی ممکن است خواب گذشته‌ها را ببینیم، به‌خصوص خواب دورانی را که کمتر دغدغه داشتیم و آرام‌تر بودیم.

دکتر میر کرایگر، متخصص درمان اختلال‌های خواب و همچنین متخصص ریه و استاد پرستاری در دانشکده پزشکی دانشگاه ییل، به خبرنگار سی‌ان‌ان گفت: «این [همه‌گیری جهانی] تجربه‌ای بی‌سابقه است. احتمالا مغز افراد در جست‌و‌جوی زمانی‌ است که اوضاع فرق داشت. مثل مواقعی است که افراد تلاش می‌کنند بخوابند اما نمی‌توانند ذهنشان را ساکت کنند. در عوض، سعی می‌کنند به دورانی فکر کنند که روزگار بهتری بود.»

مساله عجیب فقط محتوای برخی خواب‌هایمان در دوران همه‌گیری جهانی نیست، بلکه به خاطر آوردن واضح و شفاف این خواب‌هاست. تا پیش از این، معمولا وقتی بیدار می‌شدیم تا روز را آغاز کنیم، خواب شب گذشته را به‌سرعت فراموش می‌کردیم.

کرایگر با اشاره به شکل‌گیری عادت‌های نا‌معمول در دوران قرنطینه گفت، تماشای بی‌وقفه سریال‌های تلویزیونی محبوب و پرطرفدار که قصه‌های هیجان‌انگیزی دارند ممکن است برای سرگرمی در دورانی که ناچاریم در خانه بمانیم، ایده خوبی باشد یا این میل بی‌اندازه برای به‌روز ماندن و دنبال کردن مداوم خبرها از لحظه‌ای که بیدار می‌شویم تا وقتی به خواب می‌رویم. با وجود این، انجام این قبیل کارها در ساعت‌های پیش از خواب می‌تواند موجب بی‌قراری و بدخوابی در طول شب شود.

در این دوران پر‌اضطراب، در پیش گرفتن و تمرین عادت‌های سالم کمابیش دشوار است. همه‌گیری جهانی کووید‌ـ‌۱۹ برای بسیاری از افراد مشکلات مالی و انزوای اجتماعی و برای بعضی، سوگ از دست دادن عزیزان را به دنبال داشته است.

این اضطراب‌ها و تنش‌ها از یک سو، واقعی و مربوط به اکنون‌اند و از سوی دیگر، بر ترس‌ها و پرسش‌های وجودی انسان افزوده‌اند. نبودِ قطعیت و پیش‌بینی‌ناپذیری بر جهان مسلط شده است. مواجهه با چنین چالش‌هایی در تاریخ بشر عادی محسوب می‌شود. اما بحران فعلی یک فرق اساسی دارد و آن، اضافه شدن اضطراب فاصله‌گذاری اجتماعی است.

بنابراین، شاید بهتر باشد بیش از اندازه درگیر تحلیل و تعبیر خواب‌های شفاف و واضح دوران قرنطینه نشویم و بدانیم که تجربه‌ای گذرا برای اغلب ماست. در عوض، روی به‌کارگیری شیوه‌هایی تمرکز کنیم که کیفیت و سلامت خواب‌ را تضمین می‌کنند، به این معنا که سعی کنید تا حد امکان قبل از خواب، از دنبال کردن خبرهای جدید درباره کووید‌ـ‌۱۹ پرهیز و آن را به روز بعد موکول کنید.