تلخ و شیرین نماز عید
در مراسم نمازعید فطر مسلمانان به طرز نمادین با پشت سرگذاشتن سختیها و غلبه بر دشواریهای ماه رمضان با جشن گرفتن و برگزاری مراسم نماز به مرحلهای جدید از دوستی و همبستگی و پشت سرگذاشتن کینهها و آزمندیهای زندگی برای رسیدن به راه فلاح و رستگاری گام برمی دارند. طبیعتا انتظار میرود در گردهمایی نماز عید به جنبههای مخالف وحدت و مسائل تفرقهبرانگیز که در طول سال به آن پرداخته میشود اشارهای نشود .
در مراسم نماز عید امسال آیتالله خامنهای سعی کرد سخن تند و انتقادی در مورد مسائل داخلی نگوید و حتی سیاست آتش به اختیار را که در ماه رمضان برای مقابله با معضلات فرهنگی به دانشجویان توصیه کرده بود و باعث بحث و گفتوگوهای بسیاری شده بود و عدهای آن را دادن کارت سفید رهبر به دانشجویان برای مقابله با دولت تفسیر کردند و حتی تکرار مدل ترور حجاریان را هم نمونهای از تفسیر این سیاست دانستند، را سعی کرد دوباره تفسیر کند و با قیدهایی که بر عبارت آتش به اختیار زد آن را خالی از هر شبههای برای کارغیرقانونی دانست.
او گفت که «آتش به اختیار، به معنای بیقانونی و فحّاشی و طلبکار کردن مدّعیانِ پوچاندیش و مدیون کردن جریان انقلابی کشورنیست.» خامنهای تاکید کرد که "بیش از همه باید مراقب نظم کشور، مراقب آرامش کشور، مراقب عدم سوءاستفادهی دشمنان از وضعیّت کشور، و مراقب حفظ قوانین باشند و این مراقبتها در درجهی اوّل متوجّه نیروهای انقلاب است که دلسوزند، علاقهمندند و مایلند که کشور به سمت هدفهای خود حرکت کند".
بنابراین چون هدفها هم اشتغال و تولید است، خامنهای هرنوع رفتار گروههای حزبالهی را که اختلال در نظم قانونی دولت ایجاد کنند را مخل پیشرفت کشور دانست .
سخن خامنهای از این بابت پیام روشنی داشت که بعد از انتخابات جدید ریاست جمهوری اولین سخن محکمی بود که در حمایت از دولت و مخالفت با مانعتراشی علیه دولت زده میشد و حتی میتواند به مورد روز قدس و حمله به رییس جمهور هم تسری یابد و از این بابت هرنوع رفتار خیابانی و بی نظمی را به عنوان خط قرمز معرفی کند.
علاوه بر این آیتالله خامنهای سخن تندی نیز علیه آمریکا نگفت اما همچنان بدون نام بردن از عربستان سعودی نوک حمله را در مساله یمن و بحرین متوجه آن کشور کرد و این دو موضوع را حادترین موضوع جهان اسلام دانست. بهنظر میرسد که حمله به عربستان بیش از هر عنصر خارجی در گفتار خامنهای اهمیت پیدا کرده است .
بنابراین روحانی میتوانست خوشحال باشد که در سخنرانی عید فطر در نقد دولت سخنی گفته نشد و بلکه با تفسیر سخن مبهم قبل، روحانی احتمالا ناچار نیست در تریبونهای عمومی به مجادله بپردازد. اما این متن نماز همراه با حاشیهای بود که هر چند در ظاهر تلخ برای دولت بود اما نتایج تبلیغاتیش شیرین بود. میثم مطیعی دانش آموخته دانشگاه امام صادق که مداح خوش صدایی است و در مراسم ماه محرم نیز در بیت رهبری مداحی میکند و از مداحان مورد علاقه رهبر به شمار میرود، پیش از شروع خطبهها به خواندن شعری پرداخت که نظرات انتقادی خامنهای را نسبت به سیاستهای روحانی در برداشت او به نقد سند ۲۰۳۰، عدم اعتماد به آمریکا و نیز نقض برجام در صورت تصویب سنا و نیز هشدارهای اخلاقی رهبر در مورد از دست ندادن فرصت خدمت اشاره کرد که مضامین دایمی نقدهای آقای خامنه ای به دولت روحانی به شمار میرفتند. هرچند با واکنش تند شبکههای اجتماعی و مردم نمازگزار کسی به طور قدرتمند جز جوانفکر مشاور مطبوعاتی احمدینژاد به حمایت از او برنخاست که آن را نتیجه توهینهای روحانی به دیگران دانست. این در حال است که ستاد نماز جمعه هم از خود سلب مسئولیت کرد. اما ساز و کار این مراسم نشان میدهد که رهبر ایران نخواست در روز عید این مجادله را ادامه دهد و چوب زدن به روحانی را به مداح تحت فرمان خود واگذار کرد و با اشعار بیمایه و پر از غلط و بسیار سبک مطیعی بار دیگر نقدها را به روحانی یادآوری کرد. به عبارت دیگر هزینه بیان نقدها را در سبد میثم مطیعی قرار داد. البته تفسیر خوشبینانهتری هم برخی انجام میدهند که گویی توافق شده که مجادلات کلامی علیه دولت کم شود تا دولت بتواند به کارهایش برسد. لذا برای راضی نگه داشتن نیروهای دلواپس و منتقد و حامی رقیب روحانی راهی برای حضور و عقده گشایی باز گذاشتهاند تا بتوانند واکنشهای آنها را مدیریت کنند. در روزهای آینده مشخص خواهد شد که کدام برداشت به واقعیت نزدیکتر است. ضمن اینکه تجارب سابق با رهبر جمهوری اسلامی کفه تفسیر نخست را سنگینتر میکند.