دولت دوم روحانی حرکت در مسیر قبل
بالاخره دولت دوم روحانی به جز یک نفر از وزرا از مجلس رای اعتماد گرفت. رای اعتماد اکثر وزرا فراتر از انتظار بود و در مقایسه با کابینه نخست روحانی و نیز کابینههای دولتهای هاشمبی و خاتمی نیز رای کم سابقهای توانستند اخذ کنند. اما سخنان روحانی در جلسه رای اعتماد و نیز کمیت آرا وزرا نظرات گوناگونی را برانگیخت. اما جلسه رای اعتماد چه نکات برجستهای را نشان داد:
الف – حل فیلتر رهبری
روحانی با توجه به دلایل مختلف از جمله اینکه بتواند کارهایش را به خوبی به پیش ببرد و با کارشکنی مواجه نشود و همچنین شانس خود برای رهبری را از دست ندهد، سعی کرد در مرحله نخست تمام وزرا و معاونانش را از فیلتر رهبری عبور دهد. به این معنا با تصویب آیتالله خامنهای ، نهاد رهبری با هیچ وزیری مخالفت نداشت. لذا هیچ کدام از فراکسیونهای اصولگرا مانند سری قبل که برای عدم رای اعتماد به محمدعلی نجفی به اشاره بیت بسیج شده بودند، برای رد صلاحیت کسی بسیج نشده بودند . رد صلاحیت بیطرف نیز به خاطر مخالفت رهبر نبود و به دلائل دیگری برمیگشت که به آن اشاره خواهیم کرد .
ب- روحانی ، افق آینده دولت و بی معنایی اقتصاد مقاومتی
روحانی در نطق دفاع از وزرایش خاطرنشان کرد که برای او فقط اقتصاد واشتغال دغدغه ذهنی است
و این هم نیازمند جذب سرمایه گذاری خارجی است و عملا تاکید کرد که اقتصاد مقاومتی معنایی ندارد و بدون جذب سرمایهگذاری خارجی، ایران راه به جایی نخواهد برد وتلویحا سند مرگ اقتصاد مقاومتی را صادر کرد و به طعنه گفت که کسی آمد و گفت ما میتوانیم کار فرانسویها را انجام دهیم ولی سرمایه انجامش را نداریم. روحانی میخواست بگوید که تنها راه بقا جذب سرمایه گذاری خارجی است .
ج- بیطرف قربانی سیاست و ناتوانی فراکسیون امید
عدم رای اعتماد به بیطرف نیز از ممیزههای جلسه رای اعتماد بود. با آنکه 143 نفر برای سخنرانی دفاع از او ثبت نام کردند اما آرا او حدود 133 نفر شمرده شد ، اما چرا چنین شد. از سویی به خاطر آن که در جلسه فراکسیونها از خاتمی یاد کرده بود و تنها وزیری بود که عضو جبهه مشارکت بود اعضای جبهه پایداری و نیز بخشهایی از فراکسیون هواداران لاریجانی که به سازماندهی تاجگردون بسیج شده بودند از رای دادن به او امتناع ورزیدند و از سویی او خودش هم نخواست مانند دیگران به نمایندگان در مورد اعمال نفوذشان در مدیریتهای استانی به ویژه در فراکسیون زاگرسنشینان قول وعدهای بدهد. تبلیغات جریانات محیط زیستی هم که به نظر میرسید در تبیین و مکانیزمهای تصمیم گیری در مورد مسائل سد سازی در دورههای گذشته اطلاع دقیقی ندارند او را هدف تبلیغاتی قرار دادند و روحانی هم که اصولا تمایلی برای کار با مشارکتیها ندارد دفاع بسیار ضعیف و کمرنگی از او در مقایسه با جهرمی و حجتی کرد و در نتیجه به عدم رای اعتماد به او منجر شد.
د- لابی سنگین برای رحمانی فضلی
بعد از انتخابات ریاست جمهوری بسیاری از نمایندگان فراکسیون امید به نحوه سازماندهی انتخابت توسط وزارت کشور و نیز رویه و مواضع استانداران و فرمانداران منصوب از سوی وزیر کشور ایراد و انتقاد داشتند. در ماههای گذشته حتی برخی اعضا فراکسیون حمایت برخی استانداران و فرمانداران دولت روحانی از احمدینژاد را گوشزد کرده بودند. حتی تیم تبلیغاتی روحانی شایعه کرده بودند که روحانی محمد شریعتمداری را به عنوان کاندیدای وزارت کشور به رهبر معرفی کرده و وی آن را رد کرده و تاکید کرده که رحمانی فضلی در جای خود باقی بماند. در چنین فضایی که حتی خیلیها پیشبینی میکردند که فراکسیون امید به رحمانی رای اعتماد نخواهد داد و آنها مایل نیستند بعد ازچنین آرایی در انتخابات اداره سیاست داخلی کشور در دست یک اصولگرا باقی بماند. اما با کمال شگفتی رای رحمانیفضلی بالاتر از ظریف و زنگنه قرار گرفت و رای منفی وی نیز حاکی از آن است که حتی نمایندگان فراکسیون امید از تهران هم اکثریتشان به او رای منفی ندادهاند. این به این معناست که رحمانی فضلی با لابی و وعده و وعید به نمایندگان و حمایت تمام قد لاریجانی و روحانی از او توانسته به چنین رای اعتمادی دست یابد. فراکسیون امید با این رای نشان داد که اکثراعضایش عمدتا به دنبال منافع آینده شخصی خود درسیستم سیاسی هستند تا گام برداشتن درمسیر اصلاح سیاست در کشور .
ه- حرکت در مسیر گذشته بدون تحول عمده
در مجموع به نظر میرسد که با ترکیب وزرای پیشنهادی، دولت روحانی بدون تحول عمدهای در حوزههای اصلی به حرکت خود ادامه خواهد داد و پیام انتخابات جدید رابه عنوان تاییدی برای خودش در جهت حفظ وضع موجود و ادامه مسیر دولت قبل میداند.
در مجموع به نظر میرسد روحانی ائتلاف سیاسیش را با علی لاریجانی و راست میانه تقویت خواهد کرد و حتی ممکن است در انتخابات آینده ریاست جمهوری از کاندیداتوری لاریجانی حمایت کند تا اصلاح طلبان. سیر تحولات انتخاب و جهت حرکت روحانی را نشان خواهد داد.