محمد جواد ظریف، وزیرخارجه جمهوری اسلامی، در گفت‌وگویی با ایسنا، که این خبرگزاری آن‌را روز چهارشنبه اول شهریور منتشرکرده، نقطه نظرات خود را درباره استفاده از زنان دیپلمات در عرصه‌های مدیریتی، تحولات در سیاست‌های داخلی و منطقه‌ای و تغییر معاونت‌ها در وزارت‌خارجه بیان کرده است.
ظریف بخشی از این گفت‌وگو را به تشریح چالش‌های فراروی زنان برای ورود به مدیریت‌های کلان پرداخت و گفت که برنامه مدونی برای ارتقاء و استفاده از زنان در سطوح مدیریتی کشور وجود نداشته است. او مشکل حضور زنان درعرصه‌های مدیریت سیاسی را مشکل نهادینه‌ای دانست که این معضل فقط مختص ایران نیست و کم و بیش در دیگر کشورها نیز وجود دارد.

ظریف، خود اذعان دارد که ورود به وزارت خارجه کاری سخت و دشوار است و باید از هفت خان عبور کرد، اما می گوید که از زمان حضورش به‌عنوان وزیر، تلاش کرده تا در وزارت‌خارجه فرصت‌های بیش‌تری را برای زنان ایجاد کند.
وی ابراز امیدواری کرده است که در دوره جدید مسوولیتش یکی دو سفیر زن حضور داشته باشند. ظریف گفت که نمی‌خواهد عدد و رقمی را در این زمینه مطرح کند اما تایید کرد که در راستای  تحقق این موضوع در حال برنامه‌ریزی و تلاش است.

رئیس دستگاه دیپلماسی ایران  با تاکید بر این‌که حضور زنان در عرصه‌های مدیریتی باید «راهبردی» باشد، نه «نمایشی و نمادین»، تصریح کرد: «اگر استفاده از زنان در عرصه مدیریتی نمایشی باشد، حتما نمی‌تواند در ایجاد یک نهاد در راستای حضور بیش‌تر زنان در سطوح عالی مدیریتی موثر باشد. مدیریت‌ها در سطح عالی چالشی هستند و نیاز دارد مدیرانی که استفاده می‌شوند توانمند بوده و به کار احاطه داشته باشند.»
محمدجواد ظریف با اشاره به محدودیت‌های قانونی فراروی زنان برای حضور در عرصه‌های مدیریتی گفت: «بر اساس نظرات سازمان بازرسی کل کشور، کارشناسان داخل وزارت‌خارجه برای رسیدن به مقام سفیری باید سلسله مراتبی را طی کرده باشند. این قرائت از قانون ممکن است به عنوان یک تبعیض منفی علیه کارکنان وزارت‌خارجه عمل کند ولی به هر حال این قرائتی است که دوستان در این سازمان از اساسنامه و مقررات استخدامی وزارت خارجه دارند. در همین چارچوب ما با یک رشته محدودیت‌های قانونی مواجه هستیم، البته نه محدودیت‌هایی که ناشی از فشارهای بیرونی باشد و به جرأت می‌توانم بگویم که هیچ فشاری در این زمینه از بیرون به وزارت خارجه وارد نشده است.»
ظریف از انتصاب اولین سفیر اهل سنت نیز خبر داد و گفت: «در این دوره اولین سفیر اهل سنت را نیز منصوب کردیم و به‌خاطر این موضوع نه‌ تنها با هیچ فشاری روبه‌رو نشدیم بلکه تشویق هم شدیم و انشاءالله این کار را ادامه می‌دهیم. برای استفاده از زنان در رده‌های مدیریتی وزارت خارجه نیز هیچ فشار بیرونی وجود نداشته که بخواهد مانع تحقق این موضوع شود.»

چالش‌های پیش‌روی زنان برای حضور در سطوح بالای مدیریتی، تنها به وزارت‌خارجه محدود نمی‌شود. عدم انتخاب وزیر زن در کابینه‌ی دوازدهم، حسن روحانی را با انتقادهای بسیاری مواجه کرده. فعالان زن، رئیس‌جمهور را به استفاده ابزاری از زنان در ایام انتخابات برای کسب رأی متهم می‌کنند.

در جلسه بررسی رأی اعتماد به کابینه در ۲۴مرداد، حسن روحانی، گفت قصد داشته تا سه وزیر زن را در کابینه‌اش معرفی کند و جایگاه آنان را نیز مشخص کرده بوده اما در نهایت، این امر ممکن نشده است. او با وجودی‌که گفت در انتخاب اعضای کابینه تحت هیچ فشاری نبوده، درباره دلایل عدم‌ معرفی وزیر زن توضیحی نداد و تنها به این نکته بسنده کرد: «اینکه چرا نشد بماند برای بعد.»

حسن روحانی در جریان سخنرانی‌‌های خود در تبلیغات انتخاباتی بارها تاکید کرد که تبعیض جنسیتی را نمی‌پذیرد. گفتمانی که حسن روحانی در کمپین‌های انتخاباتی درخصوص تبعیض علیه زنان درپیش گرفت و وعده‌هایش برای دادن فرصت‌های برابر به زنان این امید را تقویت کرده بود که در کابینه سهمی به زنان اختصاص می‌یابد؛ اما این‌گونه نشد.

الهه کولایی، عضو جبهه مشارکت و نماینده مجلس شورای اسلامی در دوره ششم، سه‌شنبه ۸ مردادماه، پیش از معرفی کابینه از دغدغه خود نسبت به عدم حضور زنان در کابینه گفت و در گفت‌وگو با ایسنا تصریح کرد: «دعوت نکردن از زنان برای تصدی پست وزارت، پیام خوبی به آنان و نیز جامعه نیازمند رشد و توسعه همه جانبه نیست.»

• کاهش تعداد معاونت‌ها در وزارت خارجه ضرورتی قانونی بود

محمدجواد ظریف در ادامه این مصاحبه به ضرورت تغییر تعداد معاونت‌ها در وزارت‌خارجه پرداخت و گفت: «ایجاد معاونت اقتصادی در این وزارت‌خانه در حال پیگیری است و طی هفته‌های آینده این معاونت تاسیس می‌شود. او افزود که براساس نمودار سازمانی جدید در این وزارت‌خانه علاوه بر ایجاد معاونت اقتصادی، از تعداد معاونت‌های کنونی وزارت خارجه کاسته می‌شود.»

• حمله به سفارت و کنسولگری عربستان، اشتباه و تاسف‌برانگیز بود

بخش دیگری از این گفت‌وگوی مفصل به تشریح سیاست‌‌های جمهوری اسلامی در منطقه از جمله رابطه با همسایگان اختصاص یافت. جواد ظریف در ارتباط با روابط ایران و عربستان گفت: «ایران همواره خواهان روابط خوب با همسایگانش بوده است، اما معتقدیم که سیاست‌های عربستان در منطقه مخرب بوده و حتی به ضرر آن کشور تمام شده است.» او افزود: «ما در ایران بر ایجاد یک منطقه امن، قدرتمند و همگرا تاکید داریم و تحقق چنین موضوعی را در راستای منافع ملی ایران و منطقه می‌دانیم. سیاست ایران در تعامل با کشورهای منطقه و عربستان در همین چارچوب بوده و تغییری نکرده است. البته نیاز است هماهنگی و انسجام‌ بیش‌تری در کشور در ارتباط با تصمیم‌گیری‌ها در عرصه‌های منطقه‌ای و بین‌المللی و هم‌چنین عملکردهای داخلی تاثیرگذار بر این عرصه‌ها داشته باشیم.»

ظریف در ادامه به حمله تعدادی از افراد خودسر به سفارت عربستان و کنسولگری این کشور در مشهد در سال ۹۴ اشاره کرد و گفت: «این اقدام، اشتباه و تاسف‌برانگیز بود که خسارت‌های غیرقابل جبرانی را برای کشور در بحث روابط دوجانبه و همچنین عرصه منطقه‌ای و بین‌المللی ایجاد کرد. اقدامی که باعث ایجاد خدشه به شأن و وجهه ایران شد. همه مسوولان از این اتفاق ناراحت شدند. باید از انجام این‌گونه اتفاقات به صورت‌جدی در کشور جلوگیری کنیم و بر اساس سیاست اصولی و راهبردی‌ که ایران در منطقه پیگیری می‌کند پیش برویم.» او افزود: «اگر عربستان در سیاست‌هایش در منطقه بازنگری کند با عکس‌العمل مثبت ایران روبه‌رو می‌شود.»
ظریف گفت: «ایران اقداماتی را برای کاهش تنش با عربستان انجام داده و اکنون نوبت عربستان است که در این زمینه اقدام کند.» او در تشریح اقدامات جمهوری اسلامی در این زمینه گفت: «اقداماتی که ایران انجام داده از جنس گفتمانی است. ما همواره برای گفت‌وگو با عربستان آمادگی داشته‌ایم و آن را اعلام کرده‌ایم. در حالی که متاسفانه عربستان این‌گونه عمل نکرده و منافعش را در ایجاد تنش در منطقه جستجو کرده است.»

روابط ایران و عربستان در سالهای اخیر افت‌وخیزهای زیادی داشته است. در پی اعدام شیخ باقر النمر، یک روحانی شیعه در عربستان، گروهی از تندروها به اماکن دیپلماتیک عربستان در تهران و مشهد حمله کردند و بخشی از آن‌جا را به آتش کشیدند. در واکنش به این اقدام عربستان روابط دیپلماتیک خود را با تهران قطع کرد. علاوه برآن عربستان سعودی و برخی کشورهای منطقه، ایران را به دخالت در امور داخلی کشورهای منطقه متهم می‌کنند. ریاض و تهران در جنگ داخلی سوریه و یمن، از طرف‌های درگیر علیه یکدیگر حمایت می‌کنند. جمهوری اسلامی همچنین از سوی کشورهای منطقه متهم است که با حمایت از شیعیان بحرین به ناآرامی‌ها در این کشور دامن زده است.

ظریف درخصوص سفر دیپلمات‌های ایرانی و سعودی برای بازدید از سفارت‌خانه‌ها و کنسولگری‌های دو کشور در تهران و ریاض نیز گفت: «ویزا برای دو طرف جهت انجام این سفر صادر شده ومنتظر هستیم که اقدامات نهایی انجام شود تا دیپلمات‌های دو کشور بتوانند از سفارت‌خانه‌ها و کنسولگری‌هایشان بازدید کنند و احتمالا این اتفاق به بعد از ایام حج موکول می‌شود.»
محمدجواد ظریف در بخش دیگری از این مصاحبه گفت که جمهوری اسلامی از اختلافات موجود بین کشورهای حاشیه خلیج فارس نگران وخواستار مذاکرده این کشورها (قطر با عربستان، مصر، بحرین و امارات) برای حل اختلاف‌ها شد.