چالشهای انتخاباتی رییسی
با انکه ابراهیم رییسی همواره از شخصیت قضایی در ایران شمرده میشد وعمده اشتهارش بهخاطر عضویت در گروه چند نفره قضاتی بود که حکم اعدام زندانیان در سال ۱۳۶۷ را امضا کرده بود وعضو هیات رییسه مجلس خبرگان نیزبود، ولی ورودش به عرصه سیاست اجرایی با شایعه پررنگی همراه شد که در مورد کاندیدای رهبری نظام بعد از منصوب شدنش به تولیت آستان قدس رضوی مطرح گردید.
هرچند کاندیداتوری او برای ریاست جمهوری نیزغیرمترقبه بود ولی موفقیت او در این رقابت با چالشهایی روبروست :
- 1.گذشته قضایی و امنیتی :
تجربه انتخاباتهای قبل نشان داده که سابقه قضایی واطلاعاتی تاثیر منفی بر جذب آرا عمومی جامعه دارد و لذا سابقه و نقش او در اجرای اعدامهای ۶۷ از دید گروههای طبقه متوسط که مسایل آزادی سیاسی و فرهنگی برایشان اهمیت دارد ومرزبندیهای سیاسی با نهادهای قدرت دارند جنبه بسیار منفی و حتی هراس انگیز برای او شمرده میشود. طبقات متوسط شهری و تحصیلکرده موتور رای اصلاحطلبان شمرده میشوند، شاید بهخاطرهمین است که او برای پرهیز از هر نوع جنجال منفی تبلیغاتی تاکنون درهیچ گرد همایی دانشگاهی شرکت نکرده است.
- 2.عدم اجماع و شکاف میان اصولگرایان :
بهیرغم شکستهای انتخاباتی اصولگرایان بعد از سال ۹۲آنها تاکنون نتوانستهاند به انسجام سیاسی دست
پیدا کنند. جناحهای اصولگرا میانه رو وعقلگرا مانند لاریجانی و ناطق نوری از روحانی حمایت میکنند
و جناحهای سنتی و رادیکال به دنبال رییسی هستند و شبکههای تجاری و نظامی اصولگرایان از نامزدی قالیباف حمایت میکنند وفعلا نیز به نظر نمیرسد که قالیباف به نفع رییسی انصراف دهد .
- 3.حضور اعضای دولت احمدی نژاد دراداره ستاد رییسی :
با آنکه آقای رییسی شعار نفی گذشته را درمناظرات سر داده است ولی رییس و اعضای اصلی ستادش از اعضای دولت احمدینژاد هستند . همین امر مخالفان احمدینژاد را علیه او بر میانگیزد و شعار نفی گذشتهاش را با علامت سئوال جدی روبهرو میسازد.
- 4.سرمایه گذاری بر روی طبقات فرو دست و شهرستانها:
با توجه به مشکلاتی که در جذب آرای گروههای تحصیلکرده و طبقه متوسط شهرهای بزرگ برای رییسی وجود دارد او بهدنبال جذب آرا طبقات فرودست ومحروم و بیکاران ناشی از رکود اقتصادی با وعده افزایش سه برابری یارانههاست. علاوه براین او بیش از همه به سفرهای استانی اقدام کرده تا بتواند مردم این مناطق را که روحانی توجه لازم به آنها را نداشته جذب خود کند . چالش رییسی این است که چگونه میتواند برنده انتخابات شود بی انکه آرا شهرهای بزرگ را در نرخ بالای مشارکت انتخاباتی جذب کند. تبلیغات رییسی نتوانسته این گروهها را مخاطب قرار دهد و از این بابت ناکام مانده است.
- 5. نزدیکی او به رهبری:
در میان کاندیداها رییسی از جنبه فکری، سیاسی و تشکیلاتی بیشترین قرابت را با رهبر ایران دارد .
در چنین وضعیتی تجربه انتخابات قبل نشان داده که بهدلیل نارضایتی وسیع اجتماعی این امر نه تنها مزیت محسوب نمیشود بلکه میتواند سبد رای منفی او را افزایش دهد .امری که در مورد جلیلی در سال ۹۲ و انتخابات مجلس در سال ۹۴رخ داد.
در مجموع ابراهیم رییسی امیدوار است که با ژست اخلافی و پدرگونه و با برجسته کردن تولیت استان قدس به عنوان خادمالرضا و سید بودنش ،منابع مالی گسترده ای که در اختیاردارد ،سرمایه گذاری بر روی آرا منفی روحانی، گروههای محروم وآرا شهرستانها و روستاها و نیروهای مذهبی سنتی شگفتیساز انتخابات ۹۶ شود امری که با نظرسنجیهای کنونی فاصله زیادی دارد. پیروزی او و یا رفتن به دور دوم انتخابات ،راه او را به عنوان یک کاندیدای محتمل رهبری هموار میسازد و شکست سنگین او در انتخابات شانس جانشینی او را به شدت دچار مخاطره میسازد.