۷ آبان (۲۹ اکتبر) یک روز غیررسمی در گرامی‌داشت کوروش بزرگ، مشهور به کوروش کبیر، بنیان‌گذار و نخستین پادشاه شاهنشاهی هخامنشی است.

بهار سال ۵۳۹ قبل از میلاد مسیح بود که  "کوروش"  پس از انجام تدارکات لازم وارد بابِل می شود و این شهر را به تسخیر خود درمی آورد. او در بدو ورودش یهودیان تبعید شده به دست بخت النصر پادشاه بابل را آزاد کرد و از این رو درکتاب های عهد عتیق"تورات"  که به دست ارمیای نبی نوشته شده بارها از نام کورش بزرگ و کارهای نیک او  یاد شده است.

هفتم آبان، سالروز ورود کوروش بزرگ به بابل است اگر چه این روز در هیچ تقویم رسمی ثبت نشده‌ است، با این‌حال گروه‌های مختلفی از مردم ایران خواهان ثبت این روز در تقویم ملی ایران بوده و هستند.

اسفندیار رحیم مشایی، رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ایران در دولت اول محمود احمدی‌نژاد، دربارهٔ این روز گفته بود: «در نظر گرفتن روزی به نام کوروش تا کنون در دستور کار ما نبوده اما این موضوع قابل بررسی است که در تقویم ملی روزی به نام کوروش یا تخت جمشید داشته باشیم.»

منشور حقوق بشر نقطه عطفی است در زندگی نامه پادشاهی که برای نخستین بار در جهان «حقوق شهروندی» را در چهل و پنج سطر بر روی یک لوحی گلی نوشت و از مردم خواست که به آن احترام بگذارند.

• نخستين پيمان‌نامه‌ي حقوق بشر

در سال ۱۸۷۸ ميلادی استوانه‌ای از گل پخته از خرابه‌های بابل به دست آمد كه فرمان‌های كوروش بزرگ درباره آزادی اسيران و آزار نرساندن به مردمان شهرهای فتح شده به خط و زبان بابلي روی آن نوشته شده بود. موزه بریتانیا این سند را نخستین بیانیه حقوق بشر می‌خواند و همین‌طور «بان کی مون، دبیر کل سابق سازمان ملل متحد»، در جریان سفر به تهران، رسماً از استوانه کوروش به عنوان نخستین بیانیه حقوق بشر یاد کرد و آن را مایه افتخار ایرانیان دانست.

• کوروش ذوالقرنین قرآن

یکی از شخصیت‌های قرآن و کتاب مقدس نامش ذوالقرنین است. بر اساس آیاتی که در قرآن کتاب آسمانی مسلمانان آمده است، ذوالقرنین سه لشکرکشی مهم داشت نخست به غرب، سپس به شرق، و سرانجام منطقه‌ای که در آن یک تنگه کوهستانی وجود داشت. قرآن او را مردی خوشنام، نیک رفتار، مهربان و  یکتاپرست معرفی کرده است. دربارهٔ شخصیت حقیقی ذوالقرنین که در کتابهای آسمانی یهودیان، مسیحیان و مسلمانان از آن سخن به میان آمده، چندگانگی وجود دارد. شماری از فقه‌های معاصر شیعه نیز کوروش را «ذوالقرنین» می‌دانند. علامه طباطبایی، یوسف صانعی و مرتضی مطهری از معتقدان این نظر هستند.

ابوالکلام آزاد، شاعر، سخنور، سیاست‌مدار و مفسر بزرگ قرآن، معتقد است که ذوالقرنین ذکرشده در قرآن، کوروش است. او معتقد است که نقش برجستهٔ انسان بالدار در پاسارگاد که شاخ‌های قوچ دارد و بال‌های عقاب، نشان‌دهندهٔ کوروش است که او همان ذوالقرنین، یعنی «صاحب دو شاخ» است که در تورات از او به عنوان «عقاب شرق» نام برده شده است.

همچنین در تفسیرهای صورت گرفته از ابوکلام آزاد او معتقد است که در کتاب تورات، بخش دانیال نبی (باب هشتم) از رؤیایی سخن رفته که طبق آن، قوچی دو شاخ از بز کوهی یک شاخی شکست می‌خورد. مولانا آزاد می‌گوید این قوچ دو شاخ کوروش بوده و آن بز کوهی، یونانیان‌اند و این «دو شاخ بودن» کوروش را با ذوالقرنین نسبت می‌دهد.

• آیت الله خامنه ای و صادق خلخالی از مخالفان کوروش بزرگ

اگرچه «کوورش بزرگ» در میان بسیاری شخصیتهای دینی و مراجع تقلید،  انسانی وارسته و شبیه‌ترین فرد به ذوالقرنین معرفی شده، اما بودند کسانی که نه‌تنها با گفته‌های آنان موافق نبودند، بلکه  اعتبار نام «کوروش بزرگ» را از آن اروپاییان و فرهنگ غرب می‌دانند.

آیت‌الله علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی،  یکی از این چهره‌های سیاسی مخالف ملی‌گرایی و نمادهای باستانی و ملی است. او  در تاریخ ۱۹ تیرماه ۱۳۸۳هنگامی که به همدان سفر کرده بود گفت: «همدان امروز از همدان صد سال پیش و همدان قرن‌های قبل خیلی سر پاتر است و من البته افتخار نمی‌کنم که این‌جا پایتخت ماد یا پایتخت تابستانی هخامنشی‌ها بوده است».

او معتقد بود که این اصرار فرنگی‌ها بوده که هخامنشی‌ها را بالا بیاورند و مطرح کنند و کوروش و داریوش را اول تاریخ بدانند، حتی مادها را هم از خاطر بردند. کار مستشرقان اروپایی در این زمینه صادقانه نبوده است.

پیش تر از آیت الله خامنه‌ای، روحانیونی نیز بودند که با بکار بردن الفاظی رکیک کوورش بزرگ را نه تنها پادشاه که او را انسانی جانی معرفی کردند. صادق خلخالی یکی از آن روحانیون بود.

او که روحانی شیعه و حاکم شرع دادگاه‌های انقلاب پس از انقلاب ایران  بود و  در آغاز پیدایش حکومت اسلامی دستور مرگ بسیاری از شخصیت‌ها و چهره‌های سیاسی  را صادر کرده بود، معتقد بود که کوروش بزرگ یک «جانی» است.

صادق خلخالی کتابی با عنوان «کوروش دروغین و جنایتکار» نوشت و به مناسبت جشن‌های ۲۵۰۰ ساله در ۵۷ صفحه منتشر کرد. در این کتاب که برخی آنرا فُحشنامه نامیده‌اند، کوروش را «سفاک و خونریز» نامید و به لواط و بی‌بندوباری متهم کرد و طرح عظمت او در ایران را سیاستی استعماری و توطئه یهود دانست و از مفسرینی چون علامه طباطبایی که وی را مصداق ذوالقرنین دانسته بودند، انتقاد کرد.

• هفتم آبان و مراسم بزرگداشت کوروش بزرگ

برگزاری مراسم بزرگداشت ۷آبان که عده‌ای از آن به نام تولد کوروش بزرگ یاد می کنند سالهای سال است که در ایران با مشکلات فراوانی روبروست. حکومت چند سالی است که تمام تلاش خود را به کار برده که در روز هفتم آبان مردم را از رفتن به مجموعه میراث جهانی پاسارگاد واقع در استان فارس باز دارد.

مجموعه ای که  دربرگیرنده ساختمان‌هایی چون آرامگاه کوروش بزرگ، مسجد پاسارگاد، باغ پادشاهی پاسارگاد، کاخ دروازه، پل، کاخ بارعام، کاخ اختصاصی، دو کوشک، آب‌نماهای باغ شاهی، آرامگاه کمبوجیه، ساختارهای دفاعی تل تخت، کاروانسرای مظفری، محوطهٔ مقدس و تنگه بلاغی است. این اثر تاریخی در سال ۲۰۰۴ میلادی به عنوان زیر مجموعه پاسارگاد تحت شماره ۱۱۰۶ در میراث جهانی یونسکو ثبت شده‌است.

هر سال حکومت با مستقر کردن نیروهای وابسته به پلیس، سپاه و مخالفان بزرگداشت این روز و همچنین حصار‌بندی در اطراف مقبره پاسارگاد از حضور مردم در این مکان جلوگیری می کنند؛ تلاشی که همواره ناموفق بوده است.

سال گذشته، انتشار تصاویری در شبکه های مجازی نشان از برخورد نیروهای خود سر با حاضران آن منطقه بود که حواشی بسیاری را به دنبال داشت.

در چند روز گذشته نیز اطلاعیه‌هایی با لوگوی استانداری و اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان فارس، در فضای مجازی پخش شد که در آن‌ها اعلام شده بود: «با توجه به سوء استفاده‌های سیاسی و امنیتی گروهک‌های ضد انقلاب، مجموعه توریستی پاسارگاد از پنجم تا هشتم آبان‌ماه تعطیل است. همچنین مسیرهای ورودی به این مجموعه توسط راهداری و نیروی انتظامی مسدود خواهد بود. هموطنان عزیز برای ادای احترام به شخصیت کوروش کبیر و بازدید از این مجموعه ارزشمند، روزهای دیگری را انتخاب کنند. مدیر روابط عمومی اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان فارس این اطلاعیه ها را جعلی دانست آن ها را تکذیب کرد.

فاطمه رضایی تاکید کرد: «موضع استان فارس و همچنین برنامه‌ریزی برای مناسبت آبان‌ماه هنوز مشخص نشده و بهتر است در این‌باره فرافکنی صورت نگیرد.»

هم‌زمان با انتشار گزارش‌ها درباره بسته شدن جاده اصلی منتهی به آرامگاه کوروش، امامان جمعه استان فارس شدیدا به برگزاری مراسم بزرگداشت این پادشاه هخامنشی حمله کرده و اسرائیل و آمریکا را «حامی» برگزاری این مراسم دانستند.