استادیوم آزادی میزبان سه نماینده زن؛ آیا تابوی تماشاگران زن شکسته میشود؟
بازی فوتبال میان ایران و سوریه که آخرین مسابقه ایران در مرحله گروهی انتخابی جام جهانی ۲۰۱۸ روسیه است امروز، سهشنبه ۱۴ شهریور، درحالی برگزار میشود که این بازی به دلیل بالا گرفتن بحثها درباره حضور زنان در استادیومهای ورزشی با حاشيه هايى همراه شده است.
خبرگزاریهای ایران گزارش دادند که سه نماینده زن مجلس شورای اسلامی، امروز در استادیوم آزادی حاضر میشوند. به گزارش خبرآنلاین، طیبه سیاوشی، نماینده مجلس گفته: «به عنوان رئیس کمیته زنان، خانواده، ورزش و جوانان در کمیسیون فرهنگی مجلس، تقاضا کرده است که همراه با دو نماینده دیگر-خانمها سلحشوری و ذوالقدر- که عضو این کمیسیون هستند، در زمان برگزاری این مسابقه در ورزشگاه حاضر باشد، که با این درخواست موافقت شده است. اعضای کمیته و حتی رییس کمیسیون فرهنگی نیز در جریان ارائه این درخواست بودند.» طیبه سیاوشی تاکید کرده که «هیچ منع قانونی برای ورود زنان به ورزشگاهها وجود ندارد.»
او خواستهی زنان و خانوادهها برای حضور در ورزشگاه را خواستهای به حق توصیف کرده و در یک پیام ویدئویی گفته: «متاسفم که نمیتوانم در کنار دخترانم به تماشای این مسابقه بنشینم». سیاوشی از اینکه مردم ایران از تماشای مسابقات در کنار دختران، همسران و والدینشان منع شدهاند، ابراز تاسف کرد.
با این حال پروانه سلحشوری، رئیس فراکسیون زنان مجلس اعلام کرده است که به نشانه اعتراض به عدم حضور زنان، به استادیوم آزادی نمی رود و تا وقتی امکان حضور آزادانه همه زنان در ورزشگاهها نیست، مخالف حضور گزینشی زنان است.
روز یکشنبه ۱۱ شهریور، همین نماینده مجلس در گفتوگو با روزنامه شرق از ممانعت ورود زنان به استادیومهای ورزشی انتقاد کرده و گفته بود: «این جای ناراحتی دارد که زنان باید خود را شبیه به مردان کرده و مویشان را بتراشند تا به استادیوم بروند. جلوگیری از ورود زنان وسیلهای شده است که حس تحقیرشدن را به زنان تحمیل میکند.» این نماینده مجلس خواستار برخورداری زنان از حق مساوی برای حضور در ورزشگاهها شده بود و گفته بود که «حق انتخاب سرگرمی باید برای همه انسانها برابر باشد.»
-
چالشهای حق ورود زنان ایرانی به استادیومهای ورزشی
درخواست برای حضور زنان در استادیومهای ورزشی از سال ۱۳۷۶ و بهدنبال پیروزی تیم ملی فوتبال ایران در مقابل استرالیا مطرح شد. این خواست در حاشیه بازی ایران و بحرین در سال ۱۳۸۴که زنان ایرانی با روسری سفید به بخش پشتی استادیوم آزادی رفتند، توسط فعالان حقوق زنان، بهصورت جدی به عرصه عمومی آمد و شکل منسجمتری بهخود گرفت. با بالا گرفتن بحثها در این زمینه، در سال ۱۳۸۵، محمود احمدی نژاد در نامهای به محمد علیآبادی، رئیس سازمان تربیت بدنی وقت، از او خواست تا حضور زنان در ورزشگاهها را عملی کند. دستوری که هرگز عملی نشد و علیرغم برخی تمهیداتی که سازمان تربیت بدنی وقت اتخاذ کرد، گشایشی در این امر حاصل نشد و دلیل آن، نامه تعدادی از مراجع تقلید و نمایندگان مجلس عنوان شد که نسبت به حضور زنان در استادیومهای ورزشی اعتراض کرده بودند. از جملهی این نمایندگان سعید ابوطالب، نماینده اصولگرای مجلس هفتم بود که میگفت: «شرایط برای حضور زنان در ورزشگاهها «اصلا» فراهم نیست.»
عبدالله کعبى، دیگر نماینده مجلس همانزمان طی نطقی، محمود احمدینژاد- رئیس جمهوروقت- را بىخبر از فضاى ورزشگاهها دانست و گفت: «آیا رئیس جمهور خود فضاى ورزشگاهها را دیده است که چنین دستورى صادر مىکند؟». محمدتقی رهبر، نماینده روحانی اصفهان نیز همانزمان حضور زنان در ورزشگاهها را شرعا «جایز» ندانست.
محمدتقی مصباح یزدی و احمد خاتمی، از روحانیون تندرو نیز از طرح ورود زنان به استادیومهای ورزشی انتقاد کردند و از احمدینژاد خواستند تا در درخواست خود بازنگری کند. اما جدیترین واکنش به این دستور احمدی نژاد از سوی آیتالله فاضل لنکرانی و آیتالله میرزا جواد تبریزی، از مراجع تقلید صورت گرفت که هشدار دادند حضور بانوان در ورزشگاهها «بههیچ وجه جایز نیست». آیتالله صافى گلپایگانى نیز گفت که به تذکراتش در مورد عفاف و حجاب زنان بیتوجهی شده و آیتالله مکارم شیرازی نیز انتقادی مشابه را مطرح کرد.
با بالا گرفتن مناقشهها بر سر بحث حضور زنان دراستادیومهای ورزشی، در نهایت غلامحسین الهام، رئیس دفتر وقت رئیس جمهور اعلام کرد که در صدور این دستور تجدید نظر خواهد شد. از آن زمان تاکنون بحثهای زیادی در شبکههای اجتماعی میان فعالان حقوق زنان درگرفته و وعدههایی نیز بهخصوص در ایام انتخابات به زنان داده شده است. وعدههایی که تاکنون عملی نشده و مطالبه نیمی از جمعیت زنان همچنان بیپاسخ مانده است.
در واکنشی تازه، شورای مرکزی حزبالله بیانیهای در این خصوص صادر و اقدام به جمعآوری امضا از سوی دانشجویان حزباللهی برای جلوگیری از ورود زنان به ورزشگاهها کرده است. طیبه سیاوشی، نماینده مردم تهران در این رابطه اعلام کرد: «جلسات متعددی بهعنوان نایب رییس فراکسیون زنان و عضو کمیسیون فرهنگی مجلس با وزارت ورزش و جوانان برگزار کردیم . این درحالی است که هیچ منع قانونی برای ورود زنان به ورزشگاهها وجود ندارد.»
روز شنبه ۱۱ شهریور، حدود ۲۰۰ تن از زنان ایرانی توانستند از طریق وبسایت رسمی ورزشگاه آزادی، بلیت تماشای بازی ایران- سوریه را خریداری کنند. ساعتی پس از آن شرکت مسئول فروش اینترنتی بلیت در بیانیهای اعلام کرد که براساس اشتباه فنی به زنان بلیت فروخته شده و پول آنها مسترد میشود. فروش اینترنتی بلیت به زنان در ابتدا بهعنوان مجوزی برای حضور زنان به استادیوم آزادی تعبیر شد، اما محمدحسین حمیسی، رئیس حراست فدراسیون فوتبال، آنرا شایعه خواند.
بهتازگی بسیاری از بازیکنان و پیشکسوتان فوتبال ایران، از جمله مسعود شجاعی و علیرضا بیرانوند خواستار رفع ممنوعیت حضور زنان در استادیومهای ورزشی شدند و از حسن روحانی تقاضا کردند تا شرایط حضور زنان در ورزشگاهها را مهیا کند.
علی کریمی نیز گفته است: «ای کاش شرایط با کمک دکتر روحانی و مسئولان فدراسیون برای ورودی بانوان به استادیومها فراهم شود. این خواسته میلیونها بانوی هوادار است که دوست دارند فوتبال و دیگر ورزشها را از نزدیک ببینند.» او ابراز امیدواری کرده بود که «بسترسازی لازم برای این اقدام ماندگار انجام شود و زنان بتوانند در فضایی مناسب، تماشاگر بازی تیمهای مورد علاقه خود باشند. این غیر ممکن نیست و میتوان رویای بانوان ورزشدوست را محقق کرد».
در واکنش به این درخواستها مسعود سلطانیفر، وزیر ورزش و جوانان در مصاحبه با خبرگزاری ایلنا گفته است: «برای حضور خانوادهها در اماکن ورزشی نیاز به هماهنگی بین تمام عوامل تصمیمگیرنده داریم که باید در زمان مناسب این هماهنگی را به وجود بیاوریم ». او اعلام کرده که «این طرح به آرامی در حال پیگیری است و به دور از حاشیه و جنجال، نهایی شدنش را دنبال میکنیم».
حضور برخى نمايندگان زن مجلس در استاديوم آزادى پس از سالها مناقشه و مبارزه براى احقاق يك حق اجتماعى زنان، اميدها به گشوده شدن درب ورزشگاه ها به روى نيمى از جمعيت جامعه افزايش داده است. موضوعى كه فعالان حقوق زنان و بسياري از كنشگران اجتماعى را با اين پرسش مواجه كرده كه آيا ورود نمايندگان زن مجلس به استاديوم آزادى تابوى حضور زنان بعنوان تماشاگر در اين ورزشگاه يا ساير استاديوم هاى ورزشى را خواهد شكست؟