اپلیکیشن «تُرنج» برای مبارزه با خشونت علیه زنان در ایران
آمار دقیقی از خشونت خانگی در ایران وجود ندارد. اخبار منتشر شده میگوید که طبق یک پژوهش که بین سالهای ۸۰ تا ۸۳ در بیست و هشت استان کشور صورت گرفته، ۶۶ درصد زنان برای یکبار هم که شده طعم خشونت خانگی را چشیدهاند.
مصادیق خشونت علیه زنان در ایران متعدد است. از این مصادیق میتوان از خشونتهای نهان مانند خشونت اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و جنسی و منع آنها از دستیابی به بسیاری از حقوقشان مانند خروج از كشور و رفتن به استادیوم تا موارد دیگر از جمله پرخاشگری، ضرب و شتم، قتل و تجاوز و جنایت نام برد.
پیشتر شهیندخت ملاوردی زمانی که ﻣﻌﺎﻭﻥ رئیس ﺟﻣﻬﻭﺭ ﺩﺭ ﺍﻣﻭﺭ ﺯﻧﺎﻥ بود درباره پژوهش انجام شده اعلام کرد که ﺳﯽ ﻭ ﺩﻭ ﺟﻠﺩ ﺍﺯ ﺁﻣﺎﺭ ﺗﮑﺎﻥ ﺩﻫﻧﺩﻩ ﺍین ﭘﮊﻭﻫﺵ ﺗﻭﺳﻁ ﺩﻭﻟﺕ ﺍﺣﻣﺩﯼ ﻧﮊﺍﺩ ﻣﻌﺩﻭﻡ ﺷﺩه و ﺍﻣﮑﺎﻥ ﺁﻣﺎﺭ ﮔﻳﺭﯼ ﻣﺟﺩﺩ ﻭﺟﻭﺩ ﻧﺩﺍﺭﺩ.
محمدعلی اسفانی، سخنگوی پیشین کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس نیز حدود سه سال پیش، ﻣﻳﺯﺍﻥ ﻣﺭﮒ ﻧﺎﺷﯽ ﺍﺯ ﺧﺷﻭﻧﺕ ﺯﻧﺎﻥ ﺑﻳﻥ ۱۵ تا ۴۵ سال را با میزان مرگ ناشی از سرطان برابر دانسته است. به گفته او اغلب خشونتها کمتر به پلیس گزارش داده میشود.
فعالان حقوق بشر بخصوص فعالان حقوق زنان چند سالی است که درصدد مبارزه با قوانینی هستند که به نوعی در بسط و گسترش خشونت خانگی علیه زنان دخالت دارند.
این افراد در تلاش هستند که با اطلاع رسانی در سطح جامعه به همگان بخصوص زنان و دختران آگاهیهای لازم را درخصوص خشونت خانگی و چگونگی مبارزه با آن، آموزش دهند.
گروه «ترنج» یکی از آنهاست که با ساخت اپلیکیشنی به همین نام تمام تلاش خود را برای این اطلاع رسانی به کار بسته تا بتواند از طریق گوشیهای همراه اندروید، زنان و دختران را از خشونتهایی که در معرض آن قرار میگیرند دور کند.
اپلیکیشن «ترنج» که از فروردین ماه سال ۱۳۹۶ در اختیار کاربران قرار گرفته است، تاکنون بیش از پنجاه هزار بار دانلود شده و یکی از نرمافزارهای موفق فارسی در زمینه آموزش حقوق زنان محسوب میشود. شعار این اپلیکیشن این است: ترنج اینجاست تا تو رنج نکشی.
«شادی شریفی» مسؤول اپلیکیشن «تُرنج» در گفت و گویی با ایران اینترنشنال بیشتر از برنامههای این اپلیکیشن و اهدافش سخن می گوید.
- ایران اینترنشنال: هدف از طراحی اپلیکیشن «ترنج »چه بوده است؟
تُرنج: ﻣﺷﺧﺻﺎ ﺗﺭﻧﺞ ﺑﺭﺍﯼ ﮐﻣک، ﺁﻣﻭﺯﺵ ﻭ ﺣﻣﺎﻳﺕ ﺍﺯ ﺍﻓﺭﺍﺩﯼ ﻁﺭﺍﺣﯽ ﺷﺩﻩ ﮐﻪ ﻣﻣﮑن است ﺩﺭ ﻣﺣﻳﻁ ﺧﺎﻧﻭﺍﺩﻩ ﻭ ﺧﺎﺭﺝ ﺍﺯ ﺁﻥ با ﻣﻭﻗﻌﻳﺕﻫﺎﯼ ﺧﺷﻭﻧﺕﺑﺎﺭ ﺭﻭﺑﻪﺭﻭ شوند.
ﻳﮑﯽ ﺍﺯ ﻣﺷﮑﻼﺗﯽ ﮐﻪ ﻭﺟﻭﺩ ﺩﺍﺭد ﺍﻳن است که ﺍﻓﺭﺍﺩ ﺩﺭ ﻟﺣﻅﻪ ﺧﻁﺭ ﺣﺎﻻ ﭼﻪ ﺩﺍﺧﻝ ﺧاﻧﻪ ﻣﺛﻝ ﺍﺧﺗﻼﻑ ﺧاﻧﻭﺍﺩﮔﯽ ﻳﺎ ﺧﺎﺭﺝ ﺍﺯ آن دست و پایشان را ﮔﻡ میﮑﻧند ﻭ ﻳﺎ ﺑﻌﺿﺎ ﺩﺭ ﺷﺭﺍﻳﻁﯽ ﻗﺭﺍﺭ میگیرند که امکان ﺗﻣﺎﺱ ﻭ ﮐﻣﮏ ﮔﺭﻓﺗﻥ با ﭘﻠﻳﺱ ﺑﺭﺍیشان ﻭﺟﻭﺩ ﻧﺩﺍﺭد.
- ایران اینترنشنال: چه موقعیتهایی ؟ کمی بیشتر توضیح دهید.
تُرنج : ﻣﺛﻼ ﺩﺭ ﻧﻅﺭ ﺑﮕﻳﺭﻳﺩ ﮐﻪ ﺧﺎﻧﻣﯽ ﮐﻪ ﻣﻬﻣاﻧﯽ ﻳﺎ ﭘﺎﺭﺗﯽ ﺭﻓﺗﻪ است یا می خواهد ﺑﺎ ﺷﺧﺹ ﺟﺩﻳﺩﯼ ﺁﺷﻧﺎ ﺷود ﮐﻪ ﻣﻁﻣﺋﻥ ﻧﻳﺳت ﻣﺣﻝ ﻗﺭﺍﺭ ﻣﻼﻗﺎﺕ ﻣﺣﻳﻁ ﺍﻣﻧﯽ ﺑﺭﺍیش ﺑﺎﺷﺩ ﻭ ﺧﻳﻠﯽ ﺍﺯ ﻣﻭﻗﻌﻳﺕﻫﺎﯼ ﻣﺷﺎﺑﻪ. ﺍین فرد میتواند ﺑﺎ ﻓﺭﺳﺗﺎﺩﻥ ﭘﻳﺎﻣﮏ ﻓﻭﺭﯼ ﺗﺭﻧﺞ ﺑﻪ ﺩﻭﺳﺗﺎﻥ ﻣﻭﺭﺩ ﺍﻋﺗﻣﺎﺩﺗﺵ، ﻳﮏ ﺳﺭﯼ ﭘﻳﺎﻡﻫﺎیی که ﺍﺯ ﻗﺑﻝ ﻧﻭﺷﺗﻪ ﺷﺩﻩ و آماده است، مانند: ﺧﻭﺩﺕ ﺭﻭ ﺑﺭﺳﻭﻥ٬ ﺑﻪ ﻣﻥ ﺯﻧﮓ ﺑﺯﻥ ﻭ…به صورت خودکار ارسال کند که همزمان با ارسال پیام آدرس محل جغرافیایی فرد نیز ارسال میشود.
- ایران اینترنشنال: آیا این افراد قبلا به اپ معرفی شدهاند؟
تُرنج: بله . وقتی شما این اپ را بر روی گوشی خود دانلود میکنید. در بخش ارسال پیام کوتاه شما باید از قبل افرادی را که میخواهید با آنها در تماس باشید را وارد لیست مورد نظر کنید. ﺩﺭﻭﺍﻗﻊ شخص میتواند ﺍﺯﻁﺭﻳﻕ ﺗﺭﻧﺞ و ﺑﺎ ﻳﻪ ﮐﻠﻳﮏ ﺍﺯ ﺩﻭﺳﺕ، ﺧﻭﺍﻫﺭ ﻳﺎ ﺍﺷﺧﺎﺹ مورد اعتمادش ﺩﺭ ﮐﻭﺗﺎﻫﺗﺭﻳﻥ ﺯﻣﺎﻥ ﮐﻣﮏ ﺑﮕﻳﺭد ﻭ ﻳﺎ ﺑﺎ ﺗﻣﺎﺱ ﺑﺎ ﺷﻣﺎﺭﻩﻫﺎﯼ ﺍﺿﻁﺭﺍﺭﯼ ﻣﺛﻝ ۱۱۰ و ۱۱۵ﺩﺭﺧﻭﺍﺳﺕ ﮐﻣﮏ ﮐﻧد.
- ایران اینترنشنال: بخش دیگری از این اپ به اطلاعرسانی جامعه درباره قوانین حقوقی اختصاص دارد، درست است؟
تُرنج: نکتهای که وجود دارد آگاهی زنان از ﺣﻘﻭﻗﺷان ﻁﺑﻕ ﻗﻭﺍﻧﻳﻥ ﺍﻳﺭﺍﻥ است و ما سعی کردیم از پتانسیل موجود استفاده کرده و قوانین را اطلاعرسانی کنیم.
بهعنوان مثال شروط ضمن عقد. ﻣﺎ ﺑﺭﺍﯼ ﺗﺎﻣﻳﻥ ﺍﻳﻥ ﻧﻳﺎﺯ ﺿﻣﻥ ﺍﻳﻧﮑﻪ ﺗﻭﯼ ﺑﺧﺵ ﺣﻘﻭﻗﯽ ﺗﺭﻧﺞ آﮔﺎﻫﯽ لازم را به زبان ساده گنجاندیم، ﻧﻣﻭﻧﻪ ﻓﺭﻡﻫﺎﯼ ﻻﺯﻡ ﺩﺭ ﺩﺍﺩﮔﺎﻩ را هم به صورت پیدیاف آماده قرار دادیم تا مخاطبان بتوانند در صورت مراجعه به دادگاه از آن استفاده کنند. همانطور تمامی شروط ضمن عقد به زبانی که برای دادگاه قابل قبول باشد در اپلیکیشن وجود دارد و کافی است که افراد قبل یا بعد از ازدواج با مراجعه به دفاتر رسمی از آن استفاده کنند.
- ایران اینترنشنال: در بیشتر مواقع زنان به دلیل نبود اطلاع کافی از قانون و همچنین نداشتن وکیل دچار مشکل میشوند، ظاهر این اپ برای این مشکل هم چاره اندیشی کرده است؟
تُرنج: دقیقا. ﺍﺯ ﻧﻅﺭﻣﺎ ﻣﺷﮑﻝ ﻋﻣﺩﻩ ﺩﻳﮕرﯼ ﮐﻪ ﻭﺟﻭﺩ ﺩﺍﺭد ﻣﺷﮑﻝ ﺍﻗﺗﺻﺎﺩﯼ ﺯﻧﺎﻥ ﺑﺭﺍﯼ ﮐﻣﮏ ﮔﺭﻓﺗﻥ ﺍﺯ ﻣﺷﺎﻭران ﺣﻘﻭﻗﯽ ﻭ ﺭﻭﺍﻧﺷﻧﺎس است که ما برای رفع این معضل لیست مشاوران حقوقی و روانشناسهایی را که به صورت رایگان خدمات ارائه میدهند را در اپلیکیشن ترج معرفی کنیم و افراد میتوانند از طریق این اپ با این افراد ارتباط داشته باشند و مشاوره بگیرند.
- ایران اینترنشنال: تعریف ترنج از خشونت خانگی چیست؟
تُرنج: ﻣﺗﺎﺳﻔﺎﻧﻪ ﺑﺧﺷﯽ ﺍﺯ ﻣﻭﺯﻩﻫﺎﯼ ﻓﺭﻫﻧﮕﯽ ما با تعاریف خشونت خانگی تناقض جدی دارد. مثلا استفاده از عبارت با لباس سفید رفتی و با لباس سفید از آن خانه بیرون خواهی آمد. یا بعضا تعریف مردانگی، با دست بزن داشتن قاطی شده. در نتیجه چنین موارد سادهای تعریف خشونت خانگی در جامعه را دستخوش تغییرات خواهد کرد. در اپلیکیشن ترنج بخشی به نام رابطه سنجی دارد که فرد با مراجعه به آن و پاسخ دادن به سوالات یک تست روانشناسی می تواند بفهمد که مورد خشونت قرار گرفته یا خیر و از نظر سلامت رابطه، جایگاهش کجاست.
- ایران اینترنشنال: آیا استفاده از این اپ نیاز به تحصیلات یا رده سنی خاصی دارد؟
تُرنج: خیر. تمام تلاشمان این بوده این اپ مناسب تمام گروههای سنی با هر میزان تحصیلاتی باشد. ﺍﻳﻥ ﺍﭘﻠﻳﮑﻳﺷﻥ ﻁﻭﺭﯼ ﻁﺭﺍﺣﯽ ﺷﺩﻩ ﮐﻪ ﻫﻣﻪ ﺩﺭﻫﺭ ﺳﻧﯽ ﻭ ﺑﺎ ﻫﺭ ﺳﻁﺢ ﺳﻭﺍﺩﯼ ﺑﺗﻭانند ﺑﻪ ﺭﺍﺣﺗﯽ ﺍﺯ ﺍﻭﻥ ﺍﺳﺗﻔﺎﺩﻩ کنند. ﺧﺻﻭﺻﺎ ﺍﻓﺭﺍﺩﯼ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺁﺳﺗﺎﻧﻪ ﺍﺯﺩﻭﺍﺝ ﻫﺳﺗند ﻭ ﻧﻳﺎﺭ ﺑﻪ آﮔﺎﻫﯽﻫﺎﯼ ﭘﻳﺷﮕﻳﺭﺍﻧﻪ ﺩﺍﺭﻧﺩ ﻭ ﻳﺎ ﻣﺗﺎﻫﻝ ﻫﺳﺗﻧﺩ ﻭ ﻧﻳﺎﺯ ﺑﻪ ﺁﮔﺎﻫﯽ ﺩﺭ ﺯﻣﻳﻧﻪ ﺑﺎﺯﺷﻧﺎﺳﯽ ﻣﻭﻗﻌﻳﺕ ﺧﺷﻭﻧﺕ ﺧﺎﻧﮕﯽ ﻭ ﻳﺎ ﺍﻗﺩﺍﻣﺎﺕ ﻋﻣﻠﯽ ﺩﺭ ﺍﻳﻥ ﺯﻣﻳﻧﻪ ﺩﺍﺭﻧﺩ. ﺿﻣﻥ ﺍﻳﻧﮑﻪ ﺍﻳﻥ ﺍﭘﻠﻳﮑﻳﺷﻥ ﺍﻁﻼﻋﺎﺕ ﺷﺧﺻﯽ ﺍﺯ ﮐﺎﺭﺑﺭﺍﻥ ﺟﻣﻊﺁﻭﺭﯼ ﻧﻣﯽ ﮐﻧد ﻭ آنها میتوانند به ﻁﻭﺭ ﮐﺎﻣﻼ ﻧﺎﺷﻧﺎﺱ ﺍﺯ ﺗﺭﻧﺞ ﺍﺳﺗﻔﺎﺩﻩ ﮐﻧﻧﺩ.
- ایران اینترنشنال: بهعنوان آخرین پرسش، هدف ﻭ ﻭﻳﮊﮔﯽﻫﺎﯼ ﺍﭘﻠﻳﮑﻳﺷﻥ ترنج چیست؟
تُرنج: ﻫﺩﻑ ﺍﺻﻠﯽ ﺍﭘﻠﻳﮑﻳﺷﻥ ﺗﺭﻧﺞ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺑﻬﺑﻭﺩ ﻭﺿﻌﻳﺕ ﺯﻧﺎﻥ، ﮐﻣﮏ ﺑﻪ ﺍﻳﺟﺎﺩ ﺷﺭﺍﻳﻁ ﺑﺭﺍﺑﺭ ﺩﺭ ﺟﻬﺕ ﺍﺣﻘﺎﻕ ﺣﻘﻭﻗﺷﺎﻥ ﺩﺭ ﺯﻣﻳﻧﻪﻫﺎﯼ ﻣﺧﺗﻠﻑ ﻭ ﺩﺭنتیجه ﺍﻓﺯﺍﻳﺵ ﮐﻧﺷﮕﺭﯼ ﺍﺟﺗﻣﺎﻋﯽ ﺯﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ اﺳﺕ.