در قلب آمستردام و یکی از مشهورترین محله های ماری‌جوآنا فروشی، گونه‌های مختلف حشیش و ماری‌جوآنا و چرس در طعمهای مختلف و ترکیبات عجیب و غریب عرضه میشود.

از کیک و چای ماری‌جوآنا تا بستنی و فالوده و قهوه و نوشیدنیهای ترکیبی حشیش از کشورهایی که نام و نشانی در تهیه و تولید ماریوانا دارند.در منوی یکی از حشیش‌فروشی‌ها در غرب آمستردام کشیدنی‌هایی با ترکیبات عجیب و غریب و نامهایی مثل دود انزواگر، AK47 (کلاشنیکوف)، صخره نقره‌ای، غرقه، حشیش هندی، ماری‌جوآنای مراکشی و حشیش‌ِ مزار و حشیش جلال آباد (نام مناطقی در افغانستان) در فهرست کشیدنی‌های گران جا خوش کرده است. بازرگانان هلندی و فروشندگان حشیش در بازار پر درآمد آمستردام تجارت خوبی دارند، از چیزی پول در می‌آورد که برای افغانستان جز عرق شرم چیزی به جای نگذاشته است.

افغانستان از عمده ترین تولیدکنندگان مواد مخدر دنیا است اما نه تنها که پولی از این تولید نصیبش نشده که به ناامنی، بحران اقتصادی و فساد گسترده و فراگیرش نیز افزوده است. با این‌حال این که حشیش چگونه راهش را از افغانستان به قلب اروپا می‌رساند ماجرایی پیچیده‌ است؛ افغانستان سرانجام بعد از سال های سر و کله زدن با مزارع بی‌سروپای مواد مخدر، تصمیم گرفته از مواد مخدرش به نوعی از انواع درآمد داشته باشد.

قانون جدید

مرکز قضایی مبارزه با مواد مخدر افغانستان اعلام کرد که از این پس مواد مخدری که از دست قاچاقچیان مواد مخدر جمع می‌کند را نابود نخواهد کرد و در عوض آن را به سازمانهای بین‌المللی و نهادهای معتبر جهانی که در زمینه داروسازی فعالیت می‌کنند خواهد فروخت.

افغانستان در سالهای گذشته تنها مواد مخدری که از دست قاچاقچیان مواد مخدر ضبط کرده بود را به آتش کشیده و سوزانده است.

خالد موحد سخنگوی مرکز عدلی و قضایی مبارزه با مواد مخدر افغانستان در نشست خبری که از شبکه‌های محلی افغانستان زنده پخش شد، گفت که ماده ۱۹ قانون جدید، به حکومت افغانستان اجازه می‌دهد که در هماهنگی با دفتر مبارزه با مواد مخدر سازمان ملل به شرکتها و کشورهایی که مجور خرید مواد مخدر را دارند مواد بفروشد.البته این ماده قانون تصریح کرده که فروش مواد مخدر محدود به تریاک است و باید در راستای تولیدات صنعتی فروخته شود.

مواد مخدر افغانستان عمدتاً در مناطقی کشت و تهیه میشود که کنترل آن از دست دولت افغانستان و نیروهای بینالمللی خارج است. آمار متعدد هم نشان داده است که این کنترل به میزان پایینی کاهش یافته و مساحت افغانستان بیشتر در دست گروه های مخالف دولت است تا حکومت مرکزی.به همین دلیل و همچنین به خاطر مرزهای ناامن افغانستان، شمال این کشور مسیری ساده برای قاچاقچیان مواد مخدر شده تا انواع مختلف مواد مخدر را از مسیر آسیای مرکزی به مقاصد مختلف در گوشه و کنار جهان منتقل کنند.

آمار تکراری

آماری که امروز مرکز مبارزه با مواد مخدر افغانستان منتشر کرد غافلگیر کننده نبود اما نشان‌دهنده وسعت رو به پیشرفت کشت، تولید و قاچاق مواد مخدر است.

به ویژه اینکه در یک سال گذشته از بین حدود هفتصد نفری که به قاچاق مواد مخدر محکوم شده اند، حدود ۷۰ نفر آنها کارکنان بلندرتبه و پایین رتبه دولتی و عضو نیروهای امنیتی (از فرماندهان نظامی تا سرباز)این کشور بوده‌اند.

چهار زن نیز در بین قاچاقچیان بوده اند که یا در انتقال مواد مخدر و یا در مدیریت تهیه مواد مخدر نقش داشته اند که به حداقل یک سال و حداکثر شانزده سال زندان محکوم به مجازات شده‌اند.

یک شهروند پاکستان و هشت شهروند ایران هم در پرونده های مرتبط به قاچاق مواد مخدر به دست نیروهای امنیتی افغان افتاده‌اند.

میزان مواد مخدری که به نیروهای افغان افتاده، همچنان چشمگیر است: ۳ کیلوگرم هیروئین، ۹۴ کیلوگرم تریاک و ۱۲۲۹ کیلوگرم چرس/حشیش تنها در یک هفته گذشته.

در یک سال اخیر اما، تقریبا ۱۹۰۰ کیلوگرم هیروئین، ۱۰ هزار کیلوگرم مورفین، ۲۴ هزار کیلوگرم تریاک، ۶۱ هزار کیلوگرم چرس و ۱۳۰۰ کیلوگرم شیشه و هزاران لیتر مشروبات الکلی به دست نیروهای امنیتی افغانستان افتاده که عمدتا سوزانده شده است. تخریب ۱۲ کارخانه تولید هیروئین هم در این دوران اتفاق افتاده است.

کارخانه‌های مواد مخدر طالبان

تلاش‌های جامعه جهانی و دولت افغانستان برای جلوگیری از قاچاق و تولید مواد مخدر در این کشور نه تنها به جایی نرسیده که هیچ میزان کشت و تولید و قاچاق مواد مخدر روز به روز افزایش یافته است.

در هفده سال گذشته، پول‌های زیادی برای ریشه‌کن کردن مواد مخدر مصرف شده است. یکی از این برنامه‌ها اهدای جایزه ده هزار دلاری به استانی بود که کشت مواد مخدر را به صفر برساند که به سرانجامی نرسید، تا برنامه اخیر مسوم به «بدیل» که برای سیزده استان با میزان بلند کشت مواد مخدر معرفی شده و می‌خواهد پنجاه هزار خانواده را در چهار سال آینده پوشش دهد.

این آمار، نشان دهنده میزان بلند خانواده‌هایی است که کار و زندگی شان به کشت مواد مخدر گره خورده است.

بدیل یعنی این که این خانواده ها به جای مواد مخدر، گندم و زعفران و...، که در افغانستان به نام «کشت حلال» معروف است، بکارند که ارزشش به مراتب کمتر از خرید و فروش مواد مخدر است.

در کنار این حکومت افغانستان و نیروهای پیمان آتلانتیک شمالی نیز بخشی از وقت و انرژی خود را صرف از بین بردن مزارع و کارگاههای مواد مخدر کرده اند.

در ماه نوامبر فرمانده کل نیروهای آمریکایی در افغانستان تصاویر ویدیویی را به خبرنگاران نشان داد و گفت که مربوط به حمله به مراکز تولید مواد مخدر متعلق به گروه طالبان است و ادعا کرد که این کارخانه‌ها از منابع اصلی تجهیز گروه طالبان بوده است.



جت اف-۲۲ که بمبی ۲۵۰ پوندی (۱۰۸ کیلوگرم) را بر سر یک بنای خشتی می‌اندازد و آن را به خاک یکسان می‌کند.

این تنها یک نمونه از حملات گرانبهای نیروهای بین المللی بر اهداف تولید مواد مخدر گروه طالبان بوده است. کارگاه‌هایی که براساس گزارشهای متعدد و آمار مقامهای افغان و بینالمللی، دست‌کم شصت درصد کل مصارف گروه طالبان را به وجود میآورد.

به رغم همه این کارزارها و عملیات‌های نظامی و معرفی کشت بدیل، افغانستان با تولید ۹ هزار تن در سال همچنان عمده ترین صادرکننده مواد مخدر جهان است که در قالب هروئین و مورفین به شرق و غرب می‌فرستد.

این نه تنها که حشیش‌خانه‌های آمستردام را پردودتر می سازد که شورشیان و مافیای مواد مخدر را در خارج و بیرون از افغانستان فربه‌تر میکند و سودش را قاچاقچیان و ضررش را کشور افغانستان با هزاران نفر معتاد به مواد مخدرش به دست می‌آورد.

گزارشی از کاوون خموش در این باره :

گفتگو با بهار جویا در این باره :