خسارت روزانه میلیون دلاری ناشی از تعطیلات بر اثر ریزگردها
براساس برآورد صورت گرفته و اعلام آن از سوی علی مریدی، مدیر کل دفتر آب و خاک سازمان حفاظت محیط زیست، براساس تولید ناخالص داخلی استانها روزانه حدود ۲۶۱ میلیون دلار ضرر ناشی از تعطیلات ریزگردها محاسبه میشود و طرحهای توسعهای افغانستان در حوزه هیرمند و هریررود میتواند برای ایران مشکل آفرین باشد.
به گزارش ایسنا، مریدی با اشاره به حوزههای مشترک فرامرزی آب در ایران از جمله هیرمند و هریررود با توضیح درباره مشکلات ناشی از طرح های توسعهای که در افغانستان درحال اجراست خاطر نشان کرد: «افغانستان در حوزه هیرمند و هریررود طرحهایی همراه با توسعه دارد. سه طرح مهم در هیرمند وجود دارد و آن سدهایی است که کشور افغانستان قصد دارد در هیرمند احداث کند. طبق تحلیلهای ما افغانستان با انجام این کار توانایی این را دارد که ورود آب به ایران از این حوزه را در صورت افزایش ارتفاع و تکمیل سدها به صفر مطلق برساند.»
او در ادامه گفت: «یکی از مهمترین حوزههای مناقشه در بین حوزههای بین فرامرزی سدی است که آب شرب مشهد را تامین میکند همچنین حوزههای شمال غرب ارس نیز علاوه بر اینکه از نظر کمیت آب دارای اهمیت هستند، بحثهای مهمی در رابطه با کیفیت آب نیز دارند. دجله و فرات از جمله حوزههای پیچیده از نظر مسائل فنی و بحثهای سیاسی هستند. در این دو حوزه به نوعی کشور ایران هم بالادست است و هم حوزه پایین دستی محسوب میشود.»
به گفته مدیر کل دفتر آب و خاک سازمان حافظت محیط زیست، این نوع بحثها بینرشتهای است و مرتبط با دیپلماسی آب است که باید با همکاریهای مشترک بین بخشی حل شود.
مریدی درباره مشکلات بوجود آمده از سوی افغانستان گفت: افغانستان با همکاری کشور هند در این حوزه آبی سدی احداث کرده است که طبق برآوردهای ما اگر آن سد به طور کامل بهرهبرداری شود و حقآبههایی که وجود دارد رعایت نشود، باید از تامین آب شرب مشهد چشمپوشی کنیم و یا نیاز کشاورزی که در دشت سرخس وجود دارد را نادیده بگیریم.
بنا به گفته های مدیرکل دفتر آب و خاک و سازمان حفاظت محیط زیست، در هریررود حدود یک میلیارد و ۳۰۰ متر مکعب ورودی آب به ایران بوده است. در این حوزه با همکاری ترکمنستان سدی ساخته شده است که دو کشور ایران و افغانستان به صورت ۵۰ – ۵۰ آب را برداشت میکنند. در حال حاضر آب شرب مشهد وابسته به این سد مرزی شده است.
پروژه گاپ یکی دیگر از موارد اشاره شده از سوی مریدی بود. به گفته او این پروژه می تواندامنیت ملی را تحت تاثیر قرار دهد.
مریدی دراین رابطه تشریح کرد: پروژه گاپ پروژهای است در آناتولی ترکیه که بالادست حوزه رودخانههای دجله و فرات اثر میگذارد و تاکنون شاهد اثرات سوء این پروژه در کشور سوریه و عراق بودهایم. در کشور ما نیز در چند سال اخیر اثرات این پروژه از جمله ریزگردها را شاهد هستیم.
مدیرکل دفتر آب و خاک سازمان حفاظت محیط زیست با بیان اینکه در حوزه دجله هنوز فرصت برای اعتراض داریم و هنوز سدها به طور کامل ساخته نشده است، اظهار کرد: «حدود ۲۵ تا ۳۰ میلیارد آب از سمت دجله و فرات به کشور عراق حرکت میکرد و در هورالعظیم ذخیره میشد. در بهرهبرداری از این سدها این آب ورودی کاهش چشمگیری پیدا خواهد کرد.»
به گفته مدیرکل دفتر آب و خاک سازمان حفاظت محیط زیست، برای حل مشکل آب در منطقه باید از انواع دیپلماسیها استفاده کرد.
گفتنی است، کارشناسان حوزه محیط زیست منشأ اصلی ریزگرد، کویرها و باتلاقهای در حال خشک شدن را عراق میدانند. دلیل اصلی خشک شدن زمینهای عراق، آبگیری سدهایی چون سد آتاترک در کشور ترکیه است. به عبارتی آب رودخانههای دجله و فرات به واسطه سد سازیهای ترکیه کم شده و دشت بینالنهرین رطوبت خود را از دست داده و به منبعی برای تولید گرد و غبار تبدیل شدهاست.