بحران اقلیمی؛ هشدار دانشمندان برای کاهش هرچه سریعتر گاز متان
دانشمندان هشدار دادند که کاهش دیاکسید کربن برای حل مساله بحران اقلیمی کافی نیست و جهان باید بهسرعت برای کاهش گاز گلخانهای متان دست به کار شود تا افزایش گرمایش جهانی را متوقف کند. گاردین در گزارشی به جزئیات بیشتر این هشدار پرداخته است.
جدیترین هشدار دانشمندان برجسته حوزه اقلیمی در چند روز آینده منتشر میشود. هشدار این است که زمین بر لبه فاجعه اقلیمی ایستاده است. «هیات میاندولتی تغییرات اقلیمی»، بهزودی ششمین گزارش جامع خود پیرامون دانش جهانی درباره بحران اقلیمی و اینکه رفتار انسان چگونه در حال تغییر زمین است، ارائه میکند. این گزارش به تفصیل نشان خواهد داد که جهان چگونه در مسیر تغییرهایی جبرانناپذیر گام برمیدارد.
هشدار محققان این بار درباره گاز متان است. پژوهشها نشان میدهد که گاز متان حتی بیش از آنچه پیشتر تصور میشد در بروز گرمایش جهانی نقش دارد. انتشار گاز پرکربن متان، که از فعالیتهایی چون صنعت دامداری و استخراج سنتی نفت و گاز ناشی میشود، بیش از گاز دیاکسید کربن در گرمایش زمین نقش دارد. متان میتواند تا ۸۰ درصد بیش از دیاکسید کربن زمین را گرم کند. البته متان کمتر از دیاکسید کربن در جو باقی میماند. متان حدود یک دهه و تا هنگامی که به دیاکسید کربن تجزیه شود، در جو ماندگار است.
دوروود زلکی، مدیر «موسسه نظارت و توسعه پایدار» و بررس اصلی گزارش «هیات میاندولتی تغییرات اقلیمی»، میگوید کاهش انتشار گاز متان احتمالا تنها راه مهار گرمایش جهانی تا سال ۲۰۴۰ است؛ زلکی تاکید میکند که جهان باید با این شرایط اضطراری روبهرو شود.
بهتوصیه زلکی، سیاستگذاران در جهان باید این گزارش درباره متان را پیش از برگزاری نشست تغییرات اقلیمی سازمان ملل متحد، موسوم به کاپ۲۶ (Cop26)، که نوامبر ۲۰۲۱ در گلاسکو برگزار میشود، مورد ملاحظه قرار دهند. زلکی تاکید کرد که مساله متان باید در جریان این اجلاس بررسی شود، چرا که جهان نیازمند اقدام در این زمینه است.
کاهش ذغالسنگ از اهداف اصلی نشست کاپ۲۶ است. ذغالسنگ آلایندهترین سوخت فسیلی است و در سالهای اخیر، انتشار گازهای گلخانهای در جهان را افزایش داده است. اما نکته جالبتوجه این است که کاهش انتشار گاز متان میتواند فرایند حذف تدریجی ذغالسنگ را نیز متعادل کند.
سوزاندن ذغالسنگ ذرات گوگردی تولید میکند که با شکست اشعههای خورشید تا حدی جلوی گرم شدن زمین را میگیرد. این یعنی کاهش مصرف ذغالسنگ گرچه در ابتدا میتواند گرمتر شدن زمین را تسریع کند، در میانمدت و بلندمدت، بهنفع حفاظت از زمین خواهد بود. به گفته زلکی، کاهش گاز متان میتواند این مساله را جبران کند، چرا که حذف سوختهای فسیلی تا سال ۲۰۵۰ نمیتواند زمین را خنکتر کند.
زلکی میگوید: «تغییرات اقلیمی مانند ماراتن است و ما باید در این مسابقه بمانیم. کاهش دیاکسید کربن تا ده سال دیگر نیز زمین را خنکتر نخواهد کرد و تا آن زمان، توانایی انسان برای رویارویی با تغییرات اقلیمی بهشدت پایین خواهد آمد و نمیتواند یکنفس بدود. حذف متان برای انسان زمان میخرد.»
زلکی تمام دولتها را به تنظیم پیماننامهای جدید، در کنار معاهده پاریس، فراخواند، قراردادی که مساله انتشار گاز متان را نیز در بر گیرد و از کشورها خواسته شود تا میزان انتشار این گاز را بهسرعت کاهش دهند. زلکی گفت پیشبینی میکند جهان به یک پیماننامه جهانی متان نیاز خواهد داشت.
انتشار گاز متان در سالهای اخیر و با فعالیتهایی چون صنایع دامداری و استخراج نفت، افزایش قابلتوجهی داشته است. در سال ۲۰۲۰، میزان انتشار متان به رقمی بیسابقه رسید. متان بهاشکال گوناگون آزاد میشود اما امروزه، تاکید بر مقابله با آن در حوزه کشاورزی و صنعت است.