شما صفحه ای از سایت قدیمی ایران اینترنشنال را مشاهده می کنید که دیگر به روز نمی شود. برای مشاهده سایت جدید به iranintl.com مراجعه کنید.
روزنامه‌خوانی ۱۶ آذرماه

در «جراحی» چه گذشت؟

 

اولین روز هفته مصادف شده با ۱۶ آذر‌ماه که در تقویم ایران به روز دانشجو موسوم است. بیست سالی است که این روز با مطالبات و اعتراض‌های دانشجویی گره خورده است. اما بسیاری از کارشناسان می‌گویند که فضای دانشگاه دیگر پویایی جنبش دانشجویی در سال‌های اصلاحات را ندارد. 

روزنامه شرق نوشته است دانشجویانی به بهانه اعتراض‌های آبان ماه بازداشت شدند که دلیل بازداشتشان «اقدام‌های پیشگیرانه» عنوان شده است. شرق با تیتر «فصل پاییزی روز دانشجو»، اشاره‌ای گذرا به فضای امنیتی حاکم بر دانشگاه‌ها کرده است. اما در گزارش کوتاه شرق هیچ گفت‌و‌گویی با فعالان دانشجویی نیست. در این روزنامه مهم اصلاح‌طلب کشور، حتی تحلیل و یادداشتی درباره روز دانشجو منتشر نشده است.

این سکوت مختص شرق نیست، آرمان ملی، سازندگی و دیگران هم در صفحه نخست به این روز اشاره‌ای نکرده‌اند. آفتاب یزد هم تنها به خبر دیدار محمدرضا عارف با جمعی از دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی به‌مناسبت روز دانشجو بسنده کرده و از قول عارف «نگرانی از سکون و سکوت دانشگاه » را تیتر کرده است.

اعتماد با تیتر «حال دانشگاه خوب نیست»، از قول غلامرضا ظریفیان، جامعه‌شناس، نوشته است «جنبش دانشجویی در رکود به سر می‌برد». غزل معصوم‌شاهی، از فعالان دانشجویی پلی‌تکنیک، در گفت‌و‌گو با اعتماد، درباره دلیل کاهش درخواست‌ها برای برگزاری مراسم روز دانشجو گفته است که تشکل‌ها به‌جای دعوت از فعالان و چهره‌های سیاسی، اغلب سراغ چهره‌های دانشگاهی و فعالان مدنی و روشنفکران می‌روند، این تغییر رویکرد باعث شده است مراسم دانشجویی بازتاب رسانه‌ای گسترده نداشته باشد و دیگر این‌که مسئولان دانشگاه با گشاده‌دستی برای برگزاری مراسم مجوز صادر نمی‌کنند یا مجوز را لغو می‌کنند زیرا این کار برایشان پیامدهای سیاسی چندانی ندارد. 

فعالان دانشجویی از افزایش غیرمنطقی و نامعقول فشار بر دانشگاه‌ها گفته‌اند و این‌که مجوز برگزاری مراسم ندارند. فشارها به دانشجویان به حدی است که دانشجویان فعال حتی برای طرح دغدغه‌هایشان حاضر به گفت‌و‌گو با روزنامه اعتماد نشدند.  

روزنامه دولتی ایران گزارشی با عنوان «نقد مطالبه دانشگاه» منتشر کرده است اما به‌جای فعالان دانشجویی، یادداشت‌های صفحه اول را دولتی‌ها نوشته‌اند. علی ربیعی، سخنگوی دولت، منصور غلامی، وزیر علوم، و سیدضیا هاشمی، مدیرعامل خبرگزاری دانشجویی ایسنا، در پاسداشت روز دانشجو نوشتند و گفت‌وگوهای اصلی روزنامه هم با یک استاد دانشگاه و دبیرکل حزب ندای ایرانیان است. 

در این میان، روزنامه‌های اصول‌گرا بیشتر از اصلاح‌طلبان دغدغه روز دانشجو را داشته‌اند. کیهان در صفحه نخست، ۱۶ آذر را روزی متعلق به دانشجوی ضد‌آمریکایی و ضد‌سلطه دانسته و در سرمقاله امروزش این روز را در دو شعار «مرگ بر آمریکا» و «مرگ بر شاه» خلاصه کرده است. گزارشی هم کار کرده و نوشته است باید هویت دانشجویی بازتعریف شود، چون روحیه آرمان‌خواهی و انقلابی‌گری کمرنگ شده است.

روزنامه اصول‌گرای خراسان از اجتماع ۴ هزار نفری جهادگران و دانشجویان بسیجی گزارش داده است که سخنرانان اصلی مراسم احمد علم‌الهدی، امام جمعه تندروی مشهد، و سردار علی فدوی، جانشین فرمانده سپاه پاسداران، بوده‌اند.

رسالت هم با تیتر «مصادره ممنوع»، مانند کیهان، جنبش دانشجویی و روز دانشجو را بیشتر از جنبه تاریخی‌ بررسی کرده و هویت آن را ضد‌استعماری و ضدآمریکایی خوانده است.

اما برویم سراغ روزنامه‌خوانی امروز. 

 

مردم جراحی در ترس و بهت و حیرت

 

بعد از گذشت سه هفته از اعتراض‌ها، روزنامه شرق نخستین گزارش میدانی از حال‌و‌هوای اعتراض‌های جنوب غرب کشور را با تیتر «ماهشهر پس از واقعه» منتشر کرد.

خوزستان یکی از کانون‌های اعتراض‌های اخیر بود. مردم جراحی (شهرک شهید چمران اهواز معروف به جراحی) مسیر آزادراه اهواز‌ به بندر امام را بستند تا با بسته شدن مسیر پتروشیمی‌ها، شاید صدای اعتراضشان به تهران برسد.

به گزارش شرق، مردم محلی بدون آسیب به اموال عمومی و فقط با روشن کردن آتش، چند روزی مسیر را مسدود کردند که تلاششان با واکنش شدید ماموران امنیتی مواجه شد، واکنشی که به نوشته خبرنگار، مردم این منطقه را در بهت و حیرت فرو برده است.

مردم جراحی پتروشیمی‌ها را، با وجود استقرار در زادگاهشان، صنعتی متعلق به خود نمی‌دانند، زیرا نیروهای غیربومی در آن مشغول به کارند. محلی‌ها برای کار به خارج از شهر می‌روند و نوسان‌های قیمت بنزین بر معیشتشان تاثیر مستقیم داشته است.

خبرنگار شرق گزارش داده است که علی‌رغم شدت درگیری‌ها، در طول مسیر و در جراحی هیچ نشانی از بانک‌های سوخته یا تخریب پمپ بنزین دیده نمی‌شود.

یکی از محلی‌ها با تکرار این‌که اعتراض مردم فقط به گرانی بنزین بود، گفته است در این چند روز در مراسم‌های ختم زیادی شرکت کرده است.

خبرنگار شرق گفته است در جراحی با هر کس که مواجه شد، حضورش در شهر در زمان درگیری‌ها را تکذیب کرد. آنچه خبرنگار شرق مشاهده کرده ترس، بهت و حیرت مردم است. یکی از ساکنان جراحی به شرق گفته است برخورد با اعتراض‌ها مراتبی دارد، ابتدا گلوله پلاستیکی، دود آتش‌زا و گاز اشک‌آور استفاده می‌شود، اما در جراحی این اتفاق‌ها رخ نداد و همه را به گلوله بستند. ماموران امنیتی می‌توانستند برای آرام شدن وضعیت، اعلام حکومت نظامی کنند، اما حتی چنین نکردند. این شاهد محلی محتاطانه اعلامیه ختم یکی از کشته‌شدگان وقایع اخیر را نشان داده و پرسیده است: «به قیافه‌اش نگاه کن، ببین جزو اشرار و اوباش بود؟ اتفاقا خیلی هم ولایت‌مدار بود.»

 

تعلیق سیاست در دانشگاه تا اطلاع ثانوی

 

فرهاد درویشی، استاد علوم سیاسی، به ایران گفته نهاد مدنی دانشگاه تضعیف شده اما دلیلش بیشتر بیرون‌زا بوده است، نه درون‌زا. به گفته این استاد دانشگاه، اکنون کمتر از ۱۰ درصد دانشجویان به سمت فعالیت سیاسی می‌روند و آن‌ها هم عموما به گرایش‌های رسمی نظام پیوند می‌خورند تا در قالب آن آینده خود را تضمین کنند.

به باور درویش، سیاست‌های انقباضی در ۱۵ سال گذشته، سیاست در دانشگاه را تا اطلاع ثانوی به حالت تعلیق درآورده است، دیگر نه در دانشگاه رمقی برای فعالیت سیاسی مانده است و نه در جامعه دانشجو و دانشگاه مرجعیت سابق خود را دارند؛ حتی تکثر تشکل‌های دانشجویی هم نمایشی است و همه از آبشخور جریان اصلی قدرت تغذیه می‌کنند.

چند فعال دانشجویی در روزنامه ایران یادداشت دارند که در قالب یک گزارش منتشر شده است. علی جلالی، عضو شورای مرکزی جنبش عدالت‌خواه دانشجویی، دلیل سکون و تنبلی جنبش دانشجویی را سیطره رسانه‌ای جریان محافظه‌کار بر جنبش دانشجویی می‌داند که با در اختیار گرفتن ذهن دانشجویان، آن‌ها را از تحلیلگر بودن و شناگر بودن به شناور بودن رسانده است، به‌گونه‌ای که جنبش دانشجویی در مواقع حساس و مهم امکان تصمیم‌گیری مستقل ندارد و وابسته و پیرو جریان اصلی رسانه است.

سهراب فرزان‌پور، دبیر انجمن اسلامی دانشگاه شهید بهشتی، خواسته اصلی دانشجویان را استقلال دانشگاه و دانشجو و دغدغه این روزهای دانشجویان را مطالبات صنفی چون اعتراض به پولی شدن دانشگاه‌ها عنوان کرده است.

 

مکث چهره‌ها برای ثبت‌نام

 

امروز ثبت‌نام داوطلبان انتخابات مجلس یازدهم به پایان می‌رسد. روز جمعه، چند تن از چهره‌های سرشناس اصلاح‌طلبان ثبت‌نام کردند و روزنامه‌ها تیتر زده‌اند «اصلاح‌طلبان آمدند». هرچند به گزارش ابتکار، تعداد کاندیداهای اصلاح‌طلب در تهران فراتر از تعداد انگشتان دست نیست.

با این حال، روزنامه‌ها منتظر حضور چهره‌های شاخص احزاب و جریان‌های سیاسی‌اند. روزنامه همدلی در گزارشی با عنوان «مکث چهره‌ها» نوشته است اگر امروز چهره‌های شاخصی چون عارف، لاریجانی، جلیلی یا قالیباف برای ثبت‌نام نروند، به‌طور حتم می‌توان حدس زد ترافیک انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ بالا خواهد بود.

به گزارش همدلی، حالا که کمتر از سه ماه تا انتخابات مانده است، دو جریان اصلی سیاسی کشور همچنان در بلاتکلیفی به سر می‌برند و نه تنها در مورد افراد حاضر در فهرست‌های انتخاباتی‌شان به توافق نرسیده‌اند، بلکه با بحران حضور یا عدم حضور در انتخابات هم مواجه‌اند.

به نوشته همدلی، اگر اکثریت مجلس آینده در اختیار اصول‌گرایان قرار گیرد، احتمال تکرار تجربه سال ۱۳۸۴ و ظهور احمدی‌نژادی دیگر در سال ۱۴۰۰ وجود خواهد داشت.

 

گروکشی اروپا

 

نمایندگان آلمان، فرانسه و بریتانیا به دبیرکل سازمان ملل نامه نوشتند و توسعه موشکی ایران را برخلاف توافق برجام اعلام کردند، نامه‌ای که با واکنش محمد‌جواد ظریف مواجه شد.

آفتاب یزد با تیتر «گروکشی اروپا»، از کارشناسان درباره اهمیت و چرایی این نامه پرسیده است. سید‌جلال ساداتیان، سفیر سابق ایران در بریتانیا، این نامه را بیشتر تبلیغاتی دیده است، چرا که رای‌گیری در سازمان ملل در مورد این موضوع جنبه اجرایی ندارد و فقط برای جلب توجه رسانه‌هاست.

محمد‌علی بصیری، کارشناس مسائل بین‌الملل، هم به آفتاب یزد گفته است فشار حداکثری که آمریکا اعمال کرد به اروپا هم سرایت کرده است و اکنون، اروپا شرایط را برای فشار بیشتر به ایران مساعد می‌داند. بصیری درباره تبعات این نامه معتقد است اروپایی‌ها ممکن است بند ماشه برجام را فعال کنند و در آن صورت حتی مخالفت چین و روسیه هم به ایران کمکی نمی‌کند.

گفتنی است مکانیسم ماشه یعنی اگر یکی از طرف‌های برجام به این جمع‌بندی برسد که دیگری به تعهداتش پایبند نبوده است، می‌تواند به کمیسیون مشترک شکایت کند و اگر در مدت ۳۰ روز رضایت شاکی جلب نشود، موضوع به شورای امنیت خواهد رفت.

اما کیهان با تیتر «وحشت مشترک آمریکا و اروپا» از توان موشکی ایران نوشته است. کیهان قدرت موشکی ایران را یکی از دستاوردهای بزرگ جمهوری اسلامی می‌داند که دشمنان ایران را عصبانی کرده است. کیهان واکنش وزارت خارجه و ظریف به تروییکای اروپایی را «ضعیف» توصیف کرده است. به نوشته کیهان، از نقاط ضعف جدی سیاست خارجی دولت روحانی قصور در اقدام متقابل است.

روزنامه جوان اما به نظر می‌رسد از واکنش توییتری ظریف راضی است، چون تصویرش را روی جلد آورده و تیتر زده است که «اروپا با دروغی مذبوحانه بی‌کفایتی حقارت‌بارش را می‌پوشاند».

 

فروش صندلی‌های اتوبوس به پولدارها

 

اغلب روزنامه‌ها امروز از طرح شورای شهر برای پولی کردن صندلی‌ها انتقاد کرده‌اند. اما شهرداری گفته قرار است این طرح به‌طور آزمایشی در مسیر ونک به آزادی و نیایش به جنت‌آباد اجرا شود.

ماجرا این است که با تغییر قیمت بنزین و افزایش نرخ کرایه تاکسی، افراد بیشتری تمایل دارند از وسایل حمل‌و‌نقل عمومی استفاده کنند و شلوغی اتوبوس و مترو کاملا محسوس است. حالا مسئولان شهری طرح فروش ساعتی صندلی اتوبوس‌های پایتخت را اجرا خواهند کرد تا مسافران از قبل، مثلا از ساعت ۷ تا ۷/۱۰ یک صندلی برای خود بخرند. قیمت بلیت این صندلی‌ها از قیمت بلیت عادی اتوبوس بیشتر است. شهرداری هدف از این کار را تخمین میزان تقاضا در هر مسیر اعلام کرده است تا با توجه به میزان رزرو یا خرید صندلی در هر مسیر بفهمد چه تعداد اتوبوس باید برای زمان‌های خاص روز پیش‌بینی شود.

به گزارش آرمان ملی، این تصمیم سازمان اتوبوس‌رانی اعتراض بسیاری از مردم را برانگیخته که اتوبوس‌رانی هم برای قشر پولدار تبعیض قائل شده است. چرا باید حق نشستن فقط برای پولدارها باشد یا فروش صندلی وقتی هزاران نفر در مسیرها سرپا ایستاده‌اند چه معنا و چه تاثیر مخربی بر جامعه دارد.

در گزارش آرمان ملی به وضعیت ناوگان فرسوده اتوبوس‌رانی هم توجه شده است. عمر بیش از ۵۳۰۰ دستگاه اتوبوس بیش از ۱۱ سال است و نیمی از ناوگان اتوبوس‌رانی به‌کلی فرسوده است و روزانه بیش از ۳۰۰ دستگاه در تهران به‌دلیل خرابی مجبور به توقف می‌شوند.

آرمان ملی اصلاح ساختار حمل‌و‌نقل عمومی را اولویت اصلی دانسته که با گرانی بنزین بیش از گذشته دغدغه مردم شده است.

 

تازه چه خبر؟
گزارش‌های رسانه‌ای از مرگ شاهین ناصری، از شاهدان شکنجه نوید افکاری، در زندان تهران بزرگ خبر می‌دهند. منابع نزدیک به خانواده شاهین ناصری در گفت‌وگو با...More
طالبان اسامی شماری از افراد از جمله دو نفر از فرماندهان نظامی طالبان را که به سمت‌های مهم دولتی منصوب کرده است، اعلام کرد. به گفته ذبیح‌الله مجاهد،...More
حسن زرقانی دادستان مشهد از بازداشت شش متهم پرونده کودک‌ربایی در این شهر خبر داد و اعلام کرد که متهم اصلی پرونده هنوز دستگیر نشده وفراری است. زرقانی...More
پارلمان اروپا در قطعنامه‌ای اعلام کرد گروه شبه‌نظامی حزب‌الله لبنان که بارها وفاداری ایدئولوژیک قوی خود به جمهوری اسلامی را نشان داده، دولت لبنان را...More
ارتش سودان در بیانیه‌ای که از تلویزیون دولتی این کشور پخش شد، اعلام کرد تلاش برای کودتا را خنثی کرده و اوضاع تحت کنترل است. یک عضو شورای حکومتی سودان...More