چندی پیش اداره حفاظت محیط زیست آبادان میزان آلودگی و غلظت گرد و خاک در هوای این شهر را ۲۲ برابر حد مجاز اعلام و میزان آلودگی و غلظت گرد و خاک را سه هزار و ۲۹۰ میکروگرم بر متر مکعب عنوان کرد.
احمد موسوی آزاد به مردم هشدار داد، با توجه به شرایط آلودگی هوا، شهروندان به ویژه افراد مسن، کودکان، بیماران قلبی و تنفسی از تردد غیرضروری درسطح شهر خودداری کنند و آنهایی که ناچار به تردد در سطح شهر هستند از ماسک استفاده کنند.
ریزگردهای خوزستان اگر تا چندی پیش به‌عنوان یک مشکل بود در حال حاضر به یک بحران زیست محیطی تبدیل شده است. کارشناسان این حوزه کانون اصلی تولید این ریزگردها را از داخل ایران می‌دانند اما معتقدند ریزگردهایی که از کشورهای همسایه از جمله عراق وارد خاک ایران می‌شوند این  شرایط را تشدید کرده‌ است.

بخش‌های جنوبی تالاب هورالعظیم در ایران و نابودی تالاب‌های بین‌النهرین درعراق کانون‌های اصلی تولید ریزگردها هستند.

شروع جنگ ایران و عراق عاملی شد برای تهدید این منابع طبیعی. کمبود آب ناشی از احداث سد در مسیر رودخانه‌های منتهی به این تالاب آسیب‌های قابل توجهی به این زیستگاه وارد کرد وهمین امر باعث شد که توفان‌های ریزگردی همراه با گرد و خاک وارد منطقه خوزستان شود.

با وجود آن‌که سال‌های طولانی است که  جنگ ایران و عراق پایان یافته است، اما این دو کشورهنوز نتوانستند برای برخی مشکلات زیست محیطی که جان بسیاری را تهدید می‌کند چاره‌اندیشی اساسی داشته باشند.

چندی پیش نماینده مردم آبادان با انتقاد از توزیع ناعادلانه اعتبارات در بخش‌های مختلف استان خوزستان همچون آب وبرق گفت : «در حالی که برخی استان‌ها از اعتبار بسیاری برخوردارند ،خوزستان با وجود مهاجرپذیری زیاد و وجود مشکلاتی همچون گرد و غبار، اعتبار خوبی ندارد».

جلیل مختار گفت: «به‌رغم تذکرات بسیار برای رفع ریزگردها و آلودگی هوای خوزستان در این زمینه هیچ منابعی درنظر گرفته نشد،بنابراین نمایندگان استان امیدوارند با تصویب لایحه هوای پاک ردیف‌هایی برای رفع ریزگردها و آلودگی هوای خوزستان ایجاد شود».
هم اکنون هفت کانون ریزگرد داخلی در استان خوزستان وجود دارد. ۳۵ درصد گرد و غبارهای خوزستان ناشی از کانون‌های داخلی و ۶۵ درصد مربوط به کشورهای نزدیک ایران است . حدود ۶۰۰ هزارهکتار از زمین‌های خوزستان کانون گرد و غبار اعلام شده‌اند که ۳۵۰ هزار هکتار از آنها بحرانی است و در حال حاضر مهار ۴۰ هزار هکتار از این کانون‌ها به عنوان اولویت نخست در دستورکار قرار دارد.
مدیریت آب و منابع آبی کشور مهم‌ترین چالش در دو دهه اخیر است. براساس پیش‌بینی‌های صورت گرفته، امکان برداشت آب از۶۱۰ دشت کشوروجود ندارد، درخوزستان نیز سدهایی با هدف تولید برق، چون سد گتوند احداث شده که متاسفانه موجب شوری آب و تهدید جدی برای محیط زیست این استان شده است.

• اقدامات سازمان محیط زیست درخصوص ریزگردها

معصومه ابتکار رئیس سازمان حفاظت محیط زیست که چندی پیش به خوزستان سفر کرده بود از دو کانون اصلی گرد و غبار در استان به صورت هوایی بازدید کرد. بر اساس مطالعات شناسایی کانون‌های گرد و غبار در خوزستان، تالاب هورالعظیم و کانون‌های اطراف اهواز، اصلی‌ترین کانون‌های گرد و غبار در این استان هستند.

ابتکار درهمایش آموزشی مقابله با سیلاب و ریزگرد که چندی پیش در اهواز برگزار شده بود گفت: «بخش زیادی از این تالاب احیا شده و در حال حاضر به احیاء بخش عراقی هورالعظیم نیز کمک شده است.»

رئیس سازمان محیط زیست از دو کشور عراق و ترکیه  خواست که نسبت  به تأمین حقابه تالاب‌ها و دشت‌هایی که  کانون ریزگرد در این کشورهستند اقدام کند.

بنا به گفته‌ی ابتکار،‌ در حال حاضر وسعت کانون‌های گرد وغبار درعراق هشت میلیون هکتار و در عربستان ۱۱ میلیون هکتار است که در عراق به دلیل شرایط ناامنی و بی ثباتی و درعربستان به دلیل نبود روابط سیاسی اقدامی در خصوص حل معضل ریزدگردها انجام نشده است.

معاون رئیس جمهوری،‌ برای مقابله با ریزدگردهای موجود درعراق برگزاری دوره‌های توانمندسازی مقابله با گردوغبار به  این کشور پیشنهاد داد. او معتقد است،‌ با آزاد سازی بخش هایی از عراق که در دست داعش بوده، قرار است طرح ایجاد مزرعه آموزشی برای توانمندسازی مقابله با گرد و غبار اجرا شود.

از دیگر اقدامات انجام شده در حوزه گرد و غبار مطرح کردن ریزدگردها در صحن سازمان‌های بین‌الملل بود.

سال ۹۳ مساله گرد و غبار به صورت یک مساله جهانی با سازمان ملل مطرح شد که پس ازگذشت یک‌سال ونیم پیش، ازسوی سازمان ملل قطعنامه‌ای صادر و یک گزارش جهانی تدوین شد.  همچنین مساله گرد و غبار خوزستان در اجلاس سازمان ملل در مراکش ارائه شد. اجلاس سازمان ملل درباره گرد و غبار برای نخستین بار در تیر ماه امسال در تهران برگزار می شود که هدف آن مهار کانون‌های گرد و غبار و جلوگیری از افزایش کانون هاست.

تشکیل ستاد ملی مقابله با گرد و غباریکی دیگرازاقدامات سازمان محیط زیست بود که سال ۹۲ تشکیل شد و  مهم‌ترین اقدام آن شناسایی کانون‌های گرد وغباردرکشوروبرنامه‌ریزی استانی بود.
با توجه به اقدامات صورت گرفته درحال حاضر کانون‌های گرد و غبار در خوزستان شناسایی و برنامه اجرایی آغاز شده است که بیش از هشت هزارهکتار از کانون‌ها تثبیت شده و مهار کانون‌های جنوب و جنوب شرق اهواز آغاز گردیده است.
به گفته او ۳۵۰ هزار هکتار کانون گرد و غبار با منشاء رُسی در خوزستان شناسایی شده که ۴۰ هزار هکتار از آن کانون فوق بحرانی است.

بهمن ماه سال ۹۳ با وقوع طوفان‌های شدید گرد و غبار، هیات دولت طرح مقابله با ریزگردها را با اعتبار ۱۱۳ میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان تصویب کرد که در حال حاضر تنها ۱۷ میلیارد تومان آن تخصیص داده شده است  و هیچ مسئولی نسبت به این اتفاق واکنشی نشان نداد .

علی ساری نماینده مردم اهواز چندی پیش درگفت‌ وگو با خبرگزاری ایسنا گفت: «در کارگروه‌هایی که در زمینه پدیده گرد و غبار تشکیل می‌شود، انتظار داریم که ابتدا اقداماتی که در گذشته اجرایی شده مورد بررسی قرار گیرد. با توقف طرح‌های انتقال آب، بخش اعظم مشکل گرد و غبار حل می‌شود. هر چند پدیده گرد و غبار دارای منشا و کانون‌های خارجی نیز هست که در این زمینه نیز باید روابط بین‌المللی را دنبال کنیم اما کانون‌های داخلی نیز جای خود را دارند».

• راهکار مقابله با گرد و غبار، توقف طرح‌های انتقال آب است

نماینده اهواز تنها راهکار مقابله با گرد و غبار و مهار ریزگردها را جلوگیری از انتقال آب دانست. بنا به گفته ساری، در این صورت بخش اعظمی از مشکل گرد و غبار حل خواهد شد.

این نماینده با انتقاد از عملکرد معصومه ابتکار گفت: «در رابطه با سهم منشاء و منابع داخلی و خارجی ریزگردها باید با اطلاعات دقیق و علمی صحبت کرد. نباید خانم ابتکار در برابر ادعای «گری لوییس» نماینده سازمان ملل در ایران، مبنی بر این‌که ۹۰ درصد از گرد و غبار ناشی منابع خارجی است، سکوت می‌کردند. اگر فلات مرکزی اکنون مشکل آب دارد، تنها راهکار حل این مشکل، اجرای طرح‌های انتقال آب و نابودی ۲۲ استان دیگر نیست».

کارشناسان حوزه محیط زیست منشأ اصلی ریزگرد، کویرها و باتلاق‌های در حال خشک شدن را عراق می‌دانند. دلیل اصلی خشک شدن زمین‌های عراق، آبگیری سدهایی چون سد آتاترک در کشور ترکیه است. به عبارتی آب رودخانه‌های دجله و فرات به واسطه سد سازیهای ترکیه کم شده و دشت بین‌النهرین رطوبت خود را از دست داده و به منبعی برای تولید گرد و غبار تبدیل شده‌است.

عدم پای‌بندی ترکیه به معاهدات بین‌المللی و تسلط این کشور بر دجله و فرات نه تنها باعث ایجاد پدیدهٔ ریزگرد در خاورمیانه شده، بلکه بهره‌کشی بی‌رویه از منابع طبیعی و مدیریت نامناسب و یکسونگرانه براین منابع باعث شده ایران امروز درگیر معضلاتی چون خشکسالی، سیلاب و گرد و غبار باشد و به از دست رفتن ۹۰ درصد تالاب‌های کشور بیانجامد.