رقص اعتراضی لندن ۵۲ ساله شد
برای مهاجرت به لندن آمدند، ولی نسلی بربادرفته شدند.
امروز لندن شهر هزار و یک ملت است، ولی در پایان جنگجهانی دوم، اهالی شهر، همه آغوشی باز برای ورود تازهواردها نداشتند و بخشی از اخمها، نصیب دستکم ۱۰۰هزار نفر کسانی شد که اصالت آنها به کشورهای حوزه دریای کارائیب بازمیگشت و در فاصله چند سال پس از پایان جنگ، به پایتخت بریتانیا رسیده بودند.
به آنها نسل ویندراش (Windrush) میگویند.
نسل ویندراش اشاره به مهاجرهای کارائیبی دارد که بین سالهای ۱۹۴۸ تا ۱۹۷۱ به انگلستان مهاجرت کردند، ولی بعضی از آنها، تا دههها بعد، مداراک اقامتی دریافت نکردند.
در سال ۱۹۵۸، دعوای یک زوج در یک ایستگاه مترو، بانی شورش ناتینگهیل شد. شورشی که در گذر چند ماه به کارناوالی در اعتراض به نژادپرستی تبدیل شد تا فضایی باشد که تازهواردها، خودشان باشند، فرهنگشان را نشان بقیه بدهند و بهجای آنکه بیگانه خوانده شوند، عضوی از جامعه باشند.
امروز، کارناوال ناتینگهیل، بزرگترین جشنواره خیابانی اروپا و دومین پارتی خیابانی جهان پساز پارتی ریو دو ژانیرو در برزیل است.
در لندن، این رقص اعتراضی در سال ۱۹۶۶ شروع شد و امسال هم دستکم یکمیلیون نفر به غرب لندن میروند تا در ۵۲سالگی این کارناوال، بیخیال اعتراض، از یک گردهمایی چشمنواز لذت ببرند.
از دعوا در مترو تا شورش ناتینگهیل
لندن در قرن بیستم بیشتر از آنکه شهر پادشاه و ملکه باشد، قلمروی تقسیمشده بین گروههای خیابانی (gangs) بود و پایان جنگ، همراهبا موجی از نژادپرستی شد: «بریتانیا را سفید نگهداریم» شعار گروههای تندرویی بود که خودشان را محافظ «تِدی بویز» (Teddy Boys) یا طبقه سفیدپوست کارگر میخواندند. همین گروهها طوری جلوه میدادند که انگار مهاجرهایی مثل اهالی کشورهای حوزه دریای کارائیب، با این هدف میآیند که هرچه فرصت شغلی وجود دارد، از دست سفیدپوستان بگیرند و از آنِ خود کنند.
خشونت کلامی در دهه ۱۹۵۰، به خشونت فیزیکی هم تبدیل شد و در ۲۴ اوت سال ۱۹۵۸ میلادی، تبدیلبه حمله گروههای سفیدپوست به مهاجرهای کشورهای آمریکای لاتین شد.
محلههای ناتینگهیل، وایتسیتی و شپرد بوش، هر سه در غرب لندن، شاهد بیشترین تعداد حملهها در این سالها بودند.
در سال ۱۹۵۸ بود که در هفته پایانی اوت و هفته نخست ماه سپتامبر، شورش ناتینگهیل رخ داد. میگویند ریشهاش به دعوایی در یک ایستگاه مترو برمیگردد، وقتی یک زن و شوهر بحثشان شد. شوهر اهل جامائیکا بود و همسر اهل سوئد. چند سفیدپوست فکر کردند که مردی مزاحم خانمی شده است و سراغش آمدند. رفقای شوهر هم سراغ این سفیدپوستها رفتند و دعوایشان شد.
چند ساعت بعد، حدود ۴۰۰ مرد سفیدپوست سراغ خانههای مهاجرهای هند غربی یا همان کشورهای حوزه دریای کارائیب رفتند. آنها برای حدود دو هفته، هر شب به خانههای مهاجران هجوم میبردند. پلیس ۱۴۰ نفر را در این دو هفته بازداشت کرد و در میان آنها هم سفید و هم سیاهپوست وجود داشت.
چند ماه بعد، در ۳۰ ژانویه سال ۱۹۵۹، «کارناوال کارائیبی» در سالن سنتپانکراس، در پاسخ به درگیریهای نژادپرستانه آن زمان، برگزار شد. این برنامه در محوطهای سربسته برگزار شد و تلویزیون بیبیسی آن را پخش کرد.
هیپیهای دهه شصت و رقص برای آزادی در خیابان
در ماه اوت سال ۱۹۶۶، فستیوال هیپیهای لندن در ناتینگهیل برگزار شد. هدف این بود که برنامهای فرهنگی و بیتوجه به تفاوتهای نژادی برگزار شود. میخواستند در طول روز بچههای محله را سرگرم کنند و در گذر شب هم سرگرمی برای آدمهای محل بیاورند تا بیشتر همدیگر را بشناسند و با هم سازگارتر شوند. در دهه ۱۹۷۰ این فستیوال، تبدیل به یک جشن خیابانی بزرگ در لندن شد.
در میان اهالی ناتینگهیل هم فرهنگ کارائیبی رخ نشان داده است و مردمانی با اصالت کشورهایی همانند ترینیداد و جامائیکا، گروههای خودشان را به خیابان میآورند تا هم بقیه را با فرهنگشان آشنا کنند، هم اینکه دورهمی حال کنند.
در اولین سالها، گردهمایی سیاهپوستان برای پلیس شهر خوشایند نبود و به آن حساس بودند. این سالها ولی پلیس هم حافظ امنیت کارناوال ناتینگهیل است، هم تا میشود میآیند تا خودشان هم برقصند و خوش بگذرانند.
عذرخواهی نخستوزیر
خشونتهای نژادی علیه مهاجرها در دهه ۱۹۵۰ پایان نگرفت. مثال آن عذرخواهی اخیر ترزا می، نخستوزیر بریتانیا از نسل ویندراش. او به نمایندگی از دولت بریتانیا، مشخصا از ۱۸ نفری معذرت خواست که به اشتباه از رفتارهای دولت آسیب دیده بودند. این ۱۸ نفر از فهرست ۱۶۴ نفری انتخاب شده بودند که دولت بریتانیا میگوید بهاشتباه بازداشت یا از کشور اخراج شده بودند.
*تصویر بالای صفحه: صحنهای از کارناوال ناتینگهیل در سال ۲۰۰۱