درحالی که کاربران پنج‌شنبه شب برای دومین بار در چند روز گذشته در کارزاری توییتری هشتگ #واکسن_بخرید را به ترند اول ایران تبدیل کردند، عبدالناصر همتی، رییس کل بانک مرکزی، تایید کرد که دفتر کنترل دارایی‌های خارجی آمریکا،  اوفک، تاکنون دست‌کم دو مجوز انتقال پول برای ایران به منظور خرید واکسن کرونا صادر کرده است که مجوز اول را مقام‌های جمهوری اسلامی نپذیرفته‌ بود.

همزمان علیرضا بیگلری، رییس انستیتو پاستور ایران، با بیان اینکه «از شرکت‌های مطمئن به صورت مستقیم در شرف خرید واکسن کرونا هستیم»، گفت که واکسن‌های کوواکس زودتر، بین ۶ تا ۸ هفته آینده، تحویل کشورهای مختلف از جمله ایران می‌شوند و واکسیناسیون هم به تبع آن شروع خواهد شد.

رییس کل بانک مرکزی نیز تاکید کرد که «اولویت اول ما تامین ارز قطعات خط تولید واکسن داخلی است و هیچ محدودیت ارزی در این زمینه نداریم اما درحال حاضر ۲۰۰ میلیون یورو برای خرید ۱۶ میلیون و ۸۰۰ هزار دوز واکسن کرونا تخصیص داده‌ایم.»

او گفت که براساس قراردادی که وزارت بهداشت با سازمان جهانی بهداشت دارد واکسن را تهیه می‌کنیم.

رییس بانک مرکزی صدور مجوز اوفک را بعد از دست‌کم ۲۰ روز تایید کرد

عبدالناصر همتی، رییس کل بانک مرکزی شامگاه پنج‌شنبه ۴ دی ماه در یک برنامه تلویزیونی، تایید کرد که دفتر کنترل دارایی‌های خارجی آمریکا،  اوفک، تاکنون دست‌کم دو مجوز برای نقل و انتقال پول به منظور خرید واکسن کرونا برای ایران صادر کرده است.

او گفت که مجوز اول مدت‌ها پیش برای انتقال پول از کره جنوبی صادر شده بود اما مقام‌های جمهوری اسلامی آن را نپذیرفتند.

همتی افزود که پیشتر مقرر شده بود که تهیه واکسن را از طریق منابع مالی ایران در کره جنوبی تامین کنیم و به همین دلیل سازمان بهداشت جهانی و کارگزار مربوطه‌اش از دولت آمریکا و اوفک، مجوز گرفته بودند که پول واکسن از طریق کره پرداخت شود اما در آخرین لحظه کره‌ای‌ها از ما خواستند که فرایندش را قبول کنیم که ما قبول نکردیم.

رییس کل بانک مرکزی گفت که انتقال پول از کره جنوبی ریسک داشت چون این پول باید به یک بانک آمریکایی منتقل و به دلار تبدیل می‌شد و بعد به حساب سازمان بهداشت جهانی در اروپا منتقل می‌شد. ما نگران بلوکه براساس احکام دادگاه‌های آمریکا بودیم و درخواست کره جنوبی برای تایید این فرایند را نپذیرفتیم.

همتی افزود که بار دوم نیز «ما از طریق سه بانک شامل یک بانک ترکیه‌ای، اروپایی و یکی از شعب بانک‌های ایرانی فعال در امور بین الملل اقدام کردیم که همین بانک ایرانی توانست مجوز اوفک را دریافت کند».

علی ربیعی سخنگوی دولت روحانی نیز شامگاه پنج‌شنبه در حساب توییتری خود از صادر شدن مجوز خرید واکسن کرونا خبر داد و اما زمان صدور این مجوز را «ساعت یک بامداد پنج‌شنبه] چهارم دی ماه[ عنوان کرد.

این درحالی است که نیمه آذر ماه روزنامه واشنگتن پست از قول یک سخنگوی پروژه کوواکس خبر صدور مجوز دفتر کنترل دارایی‌های خارجی آمریکا، اوفک، برای نقل و انتقال پول از سوی ایران برای خرید واکسن کرونا را منتشر کرده بود. سخنگوی پروژه کوواکس همان زمان گفته بود که ایران از مجوز لازم  را برای پرداخت هزینه‌های خرید واکسن کرونا دریافت کرده است و هیچ منع قانونی بر سر خرید واکسن از سوی ایران وجود ندارد.

حسن روحانی، رییس جمهوری اسلامی و عبدالناصر همتی‌ رییس کل بانک مرکزی ایران اما در روزهای ۱۷ تا ۲۰ آذر ماه همچنان تاکید داشتند که انتقال پول برای خرید واکسن «به خاطر تحریم و ضرورت اخذ مجوز اوفک،‌ با مانع مواجه شده است».

سخنان روحانی و همتی البته در همان زمان نیز از سوی ناصر ریاحی رییس اتحادیه واردکنندگان دارو، با رد شد و او تاکید کرد که امکان انتقال ارز برای خرید واکسن کرونا و دارو وجود دارد و هیچ مشکلی در این مورد نیست.

رییس اتحادیه واردکنندگان دارو با بیان اینکه ماهانه ۲۰۰ میلیون یورو ارز برای خرید دارو از سوی شرکت‌های ایرانی به شرکت‌های مختلف از جمله شرکت‌های آمریکایی منتقل می‌شود.

به این ترتیب دست‌کم ۲۰ روز طول کشید تا رییس کل بانک مرکزی جمهوری اسلامی، خبر دریافت مجوز اوفک، دفتر کنترل دارایی‌های خارجی آمریکا، را به طور علنی اعلام کند.

واردات ۲ میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار دارو در سال‌جاری

همتی که تا چند روز قبل از ناممکن بودن انتقال  پول خرید واکسن کرونا سخن می‌گفت، شامگاه پنج‌شنبه ۴ دی ماه، علاوه تایید صدور دو مجوز از سوی آمریکا برای نقل و انتقال پول خرید واکسن کرونا، گفت که «ما از ابتدای سال‌جاری تاکنون ۲ میلیارد و ۷۰۰ میلیون میلیارد دلار دارو خریداری کردیم».

او البته عنوان کرد که در انتقال پول خرید دارو از «روش‌های تغییر سند، خنثی کردن و دور زدن تحریم‌ها» استفاده کردیم و حتی گفت که در مورد خرید واکسن کرونا نیز آمریکا «تحت فشار افکار عمومی دنیا»، آن را پذیرفته است.

مقام‌های دولت آمریکا همواره تاکید کرده‌اند که تحریم‌های علیه جمهوری اسلامی شامل دارو و کمک‌های بشر دوستانه نمی‌شود.

این موضوع که مقام‌های جمهوری اسلامی با عدم تخصیص ارز لازم برای خرید دارو تلاش دارند کمبود دارو را به تحریم‌ها نسبت دهند، دست‌کم از یک دهه پیش و در جریان تحریم‌های پیش از برجام نیز سابقه دارد.

مرضیه وحید دستجردی، وزیر بهداشت اسبق، در خرداد۹۲، گفت که «۹۰ درصد مشکلات کشور گیر مدیریتی دارد و آقایان نباید آن را به گردن تحریم‌ها بیاندازند» و حسن قاضی‌زاده هاشمی، اولین وزیر بهداشت دولت روحانی، نیز در همان سال گفت که «مشکلات دارویی ربطی به تحریم ندارند.»

علاوه بر این، سعید نمکی وزیر بهداشت فعلی، نیز تیر ماه۹۸ طی سخنانی در جمع نمایندگان فراکسیون اصولگرایان ولایی مجلس شورای اسلامی، از وجود شبکه‌های پیچیده و با نفوذ «فساد و انحصار» در بخش «تجهیزات پزشکی و دارو» خبر داد.

او مشکلات بخش دارو را ناشی از فساد عنوان کرد و گفت که فقط در سال۹۸  «یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار ارز دارو تجهیزات پزشکی] به خارج  از کشور[ رفته و هنوز دقیقا معلوم نیست چه کسی برده و چه چیزی آورده و به چه کسی داده است.»