در حالی قرار است خوابگاه‌ها دانشجویی همزمان با بازگشایی دانشگاه‌های سراسر ایران در روز ۱۷ خرداد، میزبان دانشجویان باشد، که به قول خود مقام‌های جمهوری اسلامی «بافت خوابگاه‌ها متناسب با شرایط امروز طراحی نشده است». همچنین خوابگاه‌های دانشجویی ایران در شرایط عادی نیز از وضعیت بهداشتی و امکانات کافی برخوردار نیستند، و این وضعیت در شرایط بحرانی مثل بحران شیوع ویروس کرونا حادتر خواهد شد.

کاهش ظرفیت اتاق‌ها و تعطیلی رستوران

در حالی که ایران با مشکل کمبود خوابگاه‌ برای دانشجویان مواجه است، همین امکانات اندک نیز در روز بازگشایی دانشگاه‌ها به تمامی ارائه نخواهد شد.

مجتبی صدیقی، معاون وزیر علوم و رییس سازمان امور دانشجویان، روز سه‌شنبه ۳۰ اردیبهشت، در گفت‌وگو با ایرنا، درباره شرایط بازگشایی خوابگاه‌ها، با تاکید بر این که «ظرفیت قبلی خوابگاه‌ها قابل استفاده نیست»، گفت: «به دانشگاه‌ها اعلام شد استفاده از خوابگاه‌ها در حد ضرورت آن هم با رعایت پروتکل‌های بهداشتی و فاصله‌گذاری اجتماعی باشد، به گونه‌ای که در اتاق‌ها جمعیت خیلی کم و حتی به حداقل یک نفر کاهش یابد.»

این مقام وزارت علوم با اشاره به «غربالگری بهداشتی دانشجویان در بدو ورود به خوابگاه‌ها»، ادامه داد: «دانشگاه‌ها در حد امکانات‌شان بسته‌های بهداشتی شامل مواد ضدعفونی و ماسک را در اختیار دانشجویان قرار می‌دهند.»

او درباره ازسرگیری فعالیت آشپزخانه‌ها و سرو غذا به دانشجویان، نیز گفت: «هیچ بنایی بر ارائه خدمات تغذیه مگر در مواقع ضروری به تشخیص دانشگاه وجود ندارد. در صورت ضرورت هم غذا به شکل بسته‌بندی ارائه می‌شود و در محل رستوران سرو نخواهد شد.»

صدیقی درباره ضدعفونی کردن خوابگاه‌ها گفت: «اسفندماه سال گذشته و همزمان با تعطیلی خوابگاه‌ها، ضدعفونی صورت گرفت و درها بسته شد؛ برای استفاده مجدد هم ضدعفونی تکرار می‌شود.»

کاهش ۵۰ درصدی ظرفیت خوابگاه‌های پزشکی

همچنین سیما سادات لاری، معاون فرهنگی دانشجویی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، روز دوشنبه ۲۹ اردیبهشت، درباره بازگشایی خوابگاه‌های دانشگاه‌های علوم پزشکی گفت: «قرار است فقط ۵۰ درصد دانشجویان در دانشگاه‌ها حضور یابند و با احتیاط بازگشایی خوابگاه را تا ظرفیت ۵۰ درصد دنبال می‌کنیم.»

او با اشاره به «تیم‌های بهداشتی مستقر در خوابگاه‌ها» ادامه داد: «در خوابگاه مکانی باید در نظر گرفته شود که اگر پس از بازگشایی دانشگاه فردی مبتلا مشاهده شد، سریعا قرنطینه شده و از دیگر دانشجویان جدا شود و مشخص باشد تیم بهداشتی در چه فضایی می‌تواند دانشجو را معاینه و در قرنطینه قرار دهد.»

این مقام وزارت بهداشت نیز از تعطیلی سلف‌های غذاخوری دانشجویان خبر داد و گفت: «غذا به صورت بسته‌بندی فقط در خوابگاه‌ها و در بین دانشجویان خوابگاهی توزیع شود.»

کمبود خوابگاه‌های دانشجویی و وضعیت ناگوار رستوران‌ها

کمتر از دو سال پیش، ذوالفقار یزدان، رییس صندوق رفاه دانشجویان وزارت علوم، گفت: «برای اینکه کمبود خوابگاه دانشجویی جبران شود، حدود ۲۰۰ خوابگاه نیاز داریم و یا به عبارتی، ۵۰ هزار دانشجو با کمبود فضای خوابگاه دانشجویی روبه‌رو هستند.»

همچنین این کمبود در دانشگاه‌های علوم پزشکی نیز دیده می‌شود. در آستانه سال تحصیلی جاری، خبرگزاری مهر در یک گزارش آماری نوشت: «از میان ۶۷ دانشکده و دانشگاه علوم پزشکی کشور، ۵۱ دانشگاه اعلام کرده‌اند که تعهدی برای ارائه خوابگاه به پذیرفته‌شدگان کنکور ۹۸ ندارند.»

بسیاری دیگر از دانشگاه‌ها نیز شرایط خودشان را دقیقا اعلام نکردند و وضعیت خوابگاه‌های آنها چندان مشخص نیست.

در این شرایط، بسیاری از دانشجویان از «بی‌عدالتی» در تخصیص خوابگاه به دانشجویان سخن می‌گویند که به نظر می‌رسد این «بی‌عدالتی» در شرایط کنونی در همزمان با بازگشایی دانشگاه‌ها با وجود شیوع ویروس کرونا بیشتر خواهد شد.

همچنین وضعیت رستوران‌ها در خوابگاه‌های دانشجویی، در حالت عادی نیز غیربهداشتی است.

در ابتدای سال جاری تحصیلی، ده‌ها دانشجو در خوابگاه پسران دانشگاه علم و صنعت، دچار مسمومیت غذایی شدند؛ به گونه‌ای که دست‌کم هفت آمبولانس و شماری از امدادگران اورژانس تهران به این دانشگاه اعزام شدند و دانشجویان مسموم‌شده را به بیمارستان منتقل کردند.

به دنبال این حادثه، دانشگاه علم‌ وصنعت تا چند روز صحنه اعتراض دانشجویان بود. در دیگر دانشگاه‌ها نیز اغلب دانشجویان خوابگاهی از «افزایش قیمت و کاهش کیفیت غذا» انتقاد دارند.

بر اساس اعلام وزارت علوم، حدود ۴۰ درصد خوابگاه‌های دانشجویی از نظر کیفیت در رتبه‌های ۳ و ۴ قرار دارند و دولت قول داده بود که تمامی این خوابگاه‌ها تا پایان سال ۹۸ به رتبه‌های ۱ و ۲ ارتقاء یابند، اما به گزارش رسانه‌های ایران، این وعده محقق نشد.

همچنین مقام‌های وزارت علوم اعلام کرده‌اند که حدود ۶۵ درصد از خوابگاه‌های دانشجویی ایران عمر بالای ۲۰ سال دارند و نیازمند تعمیر و بازسازی اساسی‌اند.