بالگردهای آتشنشان نرسید؛ صدها هکتار از جنگلهای ارسباران در آتش میسوزند
درحالی که محمدباقر هنربر، مدیرکل بحران آذربایجان شرقی، صبح پنجشنبه از مهار آتشسوزی در جنگلهای ارسباران خبر داده بود، منابع محلی خبر دادند که با وزش باد، جنگلهای ارسباران همچنان در آتش میسوزد و آتش بیش از پیش گسترش یافته است. براساس برآورد مقامهای محلی تا صبح جمعه بیش از هزار و ۵۰۰ هکتار از جنگلهای ارسباران درگیر آتشسوزی شده است.
آتشسوزی در جنگلهای ارسباران در محدوده روستاهای خانقاه، مردانقم و کلوانق در بخش منجوان شهرستان خداآفرین از روز دوشنبه آغاز شد و تاکنون چندبار مقامهای محلی از مهار آتشسوزی خبر دادهاند اما هر بار حریق، مناطق وسیعتری را درگیر کرده است.
این آتشسوزی از اواسط هفته جاری، در سه نقطه متفاوت در شهرستان مرزی خداآفرین، به دلیل خطای انسانی آغاز شد، به گفته منابع محلی، تا صبح چهارشنبه دستکم ۳۰۰ هکتار از جنگلهای ارسباران خاکستر شد.
منابع محلی وسعت آتشسوزی در شامگاه پنجشنبه را گستردهتر از روزهای قبل عنوان کردند و گفتند که وزش باد سبب گسترش آتشسوزی شده است.
در تصاویری که از مکالمه تلفنی عصر پنجشنبه فرمانده سپاه آذربایجان شرقی با مقامهای ستادکل نیروهای مسلح در رسانههای محلی منتشر شد، عابدین خرم گفت در صورت ادامه آتشسوزی تا صبح جمعه، دستکم هزار و ۵۰۰ تا هزار و ۶۰۰ هکتار از جنگلهای ارسباران در آتشسوزی از میان میرود. این درحالی است که منابع محلی تا ساعات بامداد جمعه از ادامه آتشسوزی خبر دادند.
در نخستین ساعات بامداد جمعه بود که اسماعیل نجار، رییس ستاد بحران کشور، وارد تبریز شد و گفت «با پیگیری استاندار آذربایجان شرقی بالگردها فردا به محل اعزام میشوند.»
این بالگردهای آتشنشانی سبددار قرار بود روز سهشنبه از تهران عازم تبریز و از آنجا به شهرستان خداآفرین اعزام شوند تا در مهار آتشسوزی جنگلهای ارسباران به نیروهای مردمی و نیروهای دولتی و مسلح مستقر در منطقه کمک کنند اما تاکنون به تبریز اعزام نشدهاند.
به گفته منابع محلی در مهار آتشسوزی جنگلهای ارسباران، نیروهای مردمی، و همچنین نیروهای امدادی ورزقان، اهر و کلیبر به عنوان «شهرستانهای معین» مشارکت دارند. در مدیریت بحران، به شهرستانهایی که بهدلیل مرز جغرافیایی مشترک و یا فاصله زمانی کوتاه برای کمکرسانی، امکان یاری رساندن به منطقه بحرانزده را دارند، «شهرستانهای معین» گفته میشود.
پیشتر محمدباقر هنربر، مدیرکل بحران آذربایجان شرقی، گفته بود که ۱۵۰ نفر از نیروهای ارتش و ۱۰۰ نفر از نیروهای مجتمع مس سونگون نیز به همراه تجهیزات اطفای حریق، برای مهار کامل و لکهگیری در منطقه حضور دارند.
اما اسماعیل نجار، رییس ستاد بحران کشور، بامداد جمعه پس از ورود به تبریز گفت: «تمامی نیروهای امدادی، عملیاتی، نظامی، انتظامی، مرزبانی، سپاه، بسیج، ارتش در محل حضور دارند.»
به دنبال گسترش آتشسوزی در جنگلهای ارسباران، شامگاه پنجشنبه گروهی از آتشنشانان تبریز نیز با دستور شهردار برای مهار و اطفای حریق به منطقه اعزام شدند.
به گفته ایرج شهین باهر، شهردار تبریز، این تیم ۲۰ نفره متشکل از مدیرعامل، متخصصان و کارشناسان سازمان آتشنشانی شهرداری تبریز با تجهیزات به منطقه اعزام شده است و بعد از بررسی اولیه وسعت و شدت آتش سوزی، ماموریت مهار آن را با کمک آتشنشانان و نیروهای محلی بر عهده دارند.
محمدرضا پورمحمدی، استاندار آذربایجانشرقی، بامداد جمعه با اشاره به «رصد مداوم آتشسوزی جنگلهای ارسباران»، گفت: «تلاش برای هماهنگی نهادهای مسئول برای مدیریت و مهار آتش در ارسباران دغدغه و اولویت اصلی ماست.»
وی از اعزام صدها نفر از نیروهای نظامی و کارگران مجتمع معدن مس سونگون به منطقه ارسباران و مشارکت مردم محلی برای مهار و اطفای آتش خبر داد و گفت: «با وزیر دفاع، فرماندهی ستاد کل نیروهای مسلح و فرماندهان سپاه و ارتش نیز مکاتبه شده تا فردا بالگرد آتش نشانی برای خاموشی هر گونه آتش سوزی احتمالی و نیز لکهگیری آتش به منطقه اعزام شود.»
استاندار آذربایجان شرقی از رسانهها خواست که در انتشار اخبار آتشسوزی جنگلهای ارسباران ضمن «جلب مشارکت مردمی برای تسریع در اطفای آتش سوزی، با کاستن از استرس افکار عمومی در مدیریت این حادثه غیرمترقبه، نقش ویژهای ایفا کنند.»
جنگلهای ارسباران با ۱۶۴ هزار هکتار وسعت در شمالیترین نقطه استانهای آذربایجانشرقی و اردبیل و از ارزشمندترین جنگلهای ایران است.
این جنگلها در شمال و شمال شرق تبریز در محدوده شهرستانهای ورزقان، کلیبر، خداآفرین و جلفا پراکنده شده و به دلیل وجود گونههای گیاهی و جانوری کمیاب، چشماندازهای بکر و وسیع، گنجینه منحصر به فردی از منابع محیط زیستی را در جغرافیای شمالغربی ایران تشکیل داده است.
منطقه ارسباران علاوه بر ویژگیهای اکوتوریسم، اکولوژیکی و زیست محیطی، در شمار میراث تاریخی و فرهنگی مردم آذربایجان است.جنگلهای ارسباران از سوی یونسکو بهعنوان منطقه حفاظتی و ذخیرهگاه بیوسفر در کره زمین تعیین شده است، اما در چند سال گذشته گزارشهای متعددی از تخریب، قطع گسترده درختان و تاراج چوب و منابع جنگلی این منطقه منتشر شده است.