موج بدبینی به جمعیت مهاجر و پناهجو، که اخیرا کشورهای اروپایی را فرا‌گرفته، به نگرانی و موضوع بحث فعالان و پژوهشگران اجتماعی مبدل شده است. پرسشی اساسی که این روزها در جامعه مدنی مطرح است مقایسه جنبه‌های مثبت حضور مهاجران به نسبت هزینه‌ها و جنبه‌های منفی آن است. جالب این‌که نتیجه پژوهشی جدید در این حوزه نشان می‌دهد بریتانیایی‌ها در رابطه با تاثیر پذیرش مهاجران و تازه‌واردها به خاک کشورشان خوش‌بین‌ترین مردم اروپا به شمار می‌روند.

طبق مطالعه‌ای که از سوی مرکز تحقیقاتی «‌یوگاو کمبریج گلوبالیزم»  صورت گرفته است، تقریبا نیمی از جمعیت بریتانیا در واکنش به حضور مهاجران در کشورشان برخوردی خوش‌بینانه یا خنثی دارند. هرچند برخی نتایج این مطالعه را با تصمیم بریتانیا مبنی بر خروج از اتحادیه اروپا مرتبط دانسته‌اند، بیش از یک‌چهارم بریتانیایی‌ها عقیده دارند مزایای مهاجرت به معایبش می‌چربد. بعد از بریتانیا، که در نگرش مثبت به این مساله سرآمد است، در کشورهایی نظیر آلمان، فرانسه و دانمارک نیز روی‌هم‌رفته به حضور مهاجران نگاهی خوش‌بینانه دارند.

وضعیت مهاجرت

مطالعه نگرش و برخورد ملت‌های مختلف با موضوع مهاجرت از آن جهت حائز اهمیت است که شمار مهاجران در سراسر دنیا رو به افزایش است. حدود سه درصد از جمعیت کل دنیا در کشوری غیر از زادگاهشان اقامت دارند.

در حالی‌که در چند سال گذشته شمار ورود و خروج افرادی که به بریتانیا سفر کرده‌اند ثابت مانده است، فقط در سال ۲۰۱۸ نزدیک به ۲۸۳ هزار مهاجر به جمعیت بریتانیا افزوده شده است؛ این رقم در یک دهه گذشته به ۲/۵ میلیون نفر می‌رسد.

آمارها نشان می‌دهد بعد از برگزاری همه‌پرسی برگزیت در سال ۲۰۱۶، الگوهای مهاجرت در بریتانیا به‌طرز محسوسی تغییر کرده است. ورود مهاجران و افراد پناهجو از کشورهای غیر‌اروپایی رو به افزایش گذاشته است. هم‌زمان شمار شهروندان اروپایی که بریتانیا را به‌عنوان خانه دومشان انتخاب می‌کنند کاهشی محسوس داشته، به حدی که در یک دهه گذشته بی‌سابقه بوده است.

نگاه مردم

با این حال، موج ورود خارجی‌ها با استقبال همه بریتانیایی‌ها روبه‌رو نبوده است. بیش از یک‌سوم جمعیت این کشور با بدبینی به مساله مهاجرت نگاه می‌کنند و عقیده دارند معایبش به‌مراتب بیشتر از مزیت‌هایش است. در میان کشورهای اروپایی، بریتانیا بعد از لهستان رتبه دوم را در چنین نگرشی دارد.  

در مقایسه، نیمی از جمعیت ایتالیا به پدیده مهاجرت بدبین‌اند و عقیده دارند تبعات منفی آن برای کشورشان به‌مراتب سنگین‌تر از جنبه‌های مثبتش است. سوئد، فرانسه و آلمان هم به‌ترتیب بعد از ایتالیا قرار دارند.

مطالعات حاکی از آن است که برخورد بریتانیایی‌ها با مهاجران متخصص و تحصیل‌کرده بسیار متفاوت است با برخوردی که با مهاجران فاقد تخصص و مهارت دارند.