تاکید بر موضوع مشکل روانی در مصاحبه رسانههای حکومتی ایران با پدر سحرخدایاری
چند رسانه وابسته به نهادهای حکومتی از جمله صدا و سیمای جمهوری اسلامی طی دو روز گذشته اقدام به انتشار مصاحبههایی از پدر سحر خدایاری مشهور به دختر آبی کردند.
حیدرعلی خدایاری در مصاحبهای که چهارشنبه شب از تلویزیون حکومتی ایران پخش شد، گفت که «دخترم مشکل روانی داشت» و به هنگام تلاش برای «ورود به ورزشگاه خودش با ماموران درگیر شده» است، و شش ماه بعد «بدون احضار و بدون صدور حکم» به دادگاه انقلاب مراجعه کرده و چون «زود عصبانی میشد»، مقابل دادگاه انقلاب خودسوزی کرده است.
در مصاحبه ضبط شده صدا و سیما همچنین پدر سحر خدایاریگفت که بعد از مرگ دخترش «به هیچ وجه تهدید نشده» و پیکر دخترش را در حضور چندتن از «اعضای خانواده و رفقا» در قم دفن کرده است.
این مصاحبهها پس از آن در رسانههای رسمی جمهوری اسلامی منتشر شد که خبر مرگ سحر خدایاری بر اثر خودسوزی مقابل دادگاه انقلاب تهران، با واکنشهای گسترده در ایران و بازتاب وسیع بینالمللی همراه بود
در مصاحبه پخش شده از بخش خبری ۲:۳۰، پدر سحر خدایاری،خود را مدافع جمهوری اسلامی معرفی کرد و دلیل خودسوزی فرزندش مقابل دادگاه انقلاب را ناشی از مشکل عصبی عنوان کرد.
پیش از پخش این مصاحبه، مهرداد سیدمهدی، رییس خبرگزاری صدا و سیما، وعده داد که «امشب در بیست و سی همه چیز را درباره دروغ دختر آبی خواهید دید و تشت رسوایی دروغ پردازان خواهد افتاد»، در این برنامه، گزارشی منتشر شد که در آن مصاحبه تلفنی و بخشی از مصاحبه تصویری حیدرعلی خدایاری پخش شد.
خبرنگار صدا و سیما در تماس تلفنی با پدر سحر خدایاری تاکید کرد که حکمی برای او صادر نشده بود،و پدر دختر آبی در واکنش گفت «حکم شش ماه زندان را زبانا به او گفته بودند.»
موضوع دومی که در این مصاحبه از سوی خبرنگار صدا و سیما طرح شد، تاکید بر «مسایل روحی» سحر خدایاری بود، پدر او در این باره گفت: «سحر از نظر روحانی و روانی مشکل داشت، ما به او دارو و قرص میدادیم، قاچاقی اینکار را میکردیم، می ریختیم در چایی یا آب» و بدون اینکه خودش اطلاع داشته باشد و «زود عصبانی می شد.»
او در پاسخ به سوال خبرنگار صدا و سیما که پرسید آیا «تحت فشار این حرفها را میزند»، گفت: «نه اصلا، من با تمام وجودم طرفداری از نظام میکنم، هیچ تحت فشاری هم نیستم.»
در همین برنامه اعلام شد که صدا و سیما ساعتی بعد از مصاحبه تلفنی، یک مصاحبه تصویری هم با پدر سحر خدایاری انجام داده است.
تهدیدی در کار نبود، تدفین در حضور هفت، هشت نفر، بیست سی نفر
در مصاحبه دوم، پدر سحر درحالی که لباس سیاه بر تن داشت، گفت: «سحر زود عصبانی میشد و بعد هم زود میآمد و معذرت خواهی میکرد.»
در بخش دیگری از مصاحبه تصویری ضبط شده صدا و سیما با حیدرعلی خدایاری، او گفت که اخبار منتشر شده درباره دفن سحر از سوی نهادهای امنیتی «کذب محض» است و «جنازه را تحویل خود ما دادند و گفتند هرجا دلتان خواست ببرید دفن کنید، و ما بنابر اجازه خود سحر و وصیت او وقتی روی تحت بیمارستان بود و درخواست مادرش، در قم دفنش کردیم.»
حیدرعلی خدایاری در بخش دیگری از مصاحبه تصویری با صدا و سیما، گفت: «هیچ تهدیدی در کار نبوده، و کلی از اعضای خانواده من، خانواده رفقای من حدود هفت، هشت نفر، بیست سی نفرآنجا بودند و اصلا تهدیدی در کار نبود.»
صدا و سیمای جمهوری اسلامی در این برنامه، «برخی از ورزشکاران» را به دلیل واکنشهایشان در قبال خبر مرگ سحر خدایاری، متهم به «بازی در زمین دشمن» کرد و گفت و برخی مسئولان و نمایندگان مجلس «دانسته یا ندانسته وارد این سناریو شدهاند.
در گزارش صدا و سیما، نمایندگان مجلس، هنرمندان، و فعالان رسانهای در داخل ایران متهم شدند که با اعتراض یا انتشار خبر مربوط به خودسوزی سحر خدایاری در «پازل دشمن بازی کردهاند.»
صدا و سیمای جمهوری اسلامی همچنین سایت خبرآنلاین، نزدیک به علی لاریجانی، را متهم کرد که با انتشار این خبر که سحر خدایاری به خاطر محکومیت حبس ۶ ماهه به دلیل ورود به استادیوم آزادی مقابل دادگاه انقلاب خودسوزی کرده بود»، سبب شده تا «فوت این دختر فراتر از واقعیت شود.»
پروانه سلحشوری، نماینده مجلس شورای اسلامی، در واکنش به گزارش صدا و سیما در توییتر، آن را «سناریوسازی» خواند و نوشت: «ما که به سناریوسازیها و فحش شنیدنها عادت داریم اما با جعلی خواندن مرگ یک دختر فوتبالدوست، شرافت، آخرت و انسانیت خود را فدای سناریوی انگزدن به آن دختر، به قصد تخریب و ضدانقلاب خواندن دیگران نکنید.»
رسانههای حکومتی: پوشش بعد از مرگ
رسانههای وابسته به نهادهای حکومتی در ایران، تا پیش از انتشار خبر مرگ سحر خدایاری و واکنشهای گستردهای که در داخل و خارج از ایران به دنبال داشت، خبر «خودسوزی» اعتراضی او مقابل دادگاه انقلاب را مورد توجه قرار نداده بودند.
پس از انتشار خبر درگذشت خدایاری در شامگاه دوشنبه ۱۸ شهریور ماه، واکنشهای گستره به آن و بازتاب آن در رسانههای بینالمللی، ابتدا رسانههای وابسته به نهادهای مختلف حکومتی از جمله خبرگزاری مهر وابسته به سازمان تبلیغات اسلامی و همچنین روزنامه کیهان که تحت نظر نماینده خامنهای منتشر میشود، اقدام به انتشار مصاحبههایی با پدر سحر خدایاری کردند.
خبرگزاری مهر و کیهان در این مصاحبهها از قول او نوشته بودند که «خودش و خانوادهاش فدایی نظام و رهبر جمهوری اسلامی»اند. محور آن مصاحبهها نیز تاکید براین بود که «دادگاه انقلاب حکمی برای سحر خدایاری صادر نکرده بود» و او به دلیل «مشکل روانی و عصبیت زودرس» پس از مراجعه به دادگاه انقلاب اقدام به خودسوزی کرده و جان خود را از دست داده است.
خبرگزاری مهر، ۱۹ شهریور ماه، یک روز بعد از انتشار خبر درگذشت سحرخدایاری، از قول پدرش نوشت: «دختر من از نظر عصبی مشکل داشت و در آن روز هم اعصابش به هم میریزد و فحاشی میکند و با مامور نیروی انتظامی درگیر میشود» و «در روزی که به دادگاه می رود باز هم اعصابش به هم میریزد و بعد اقدام به خودکشی میکند.»
کیهان نیز در شماره ۲۰ شهریور ماه خود نوشت که پدر سحر خدایاری با «تایید موضوع مراجعه دخترش به استادیوم با لباس مبدل و ممانعت نیروی انتظامی از حضور وی»، گفته است: «در ماجرای اخیر اساسا احضاریهای برای دخترم صادر نشده بود و وی روز حادثه، خود برای پیگیری پرونده اسفندماه به دادگاه[انقلاب] مراجعه کرده بود.»
این روزنامه که تحت نظر نماینده خامنهای منتشر میشود، همچنین از قول پدر سحر خدایاری، نوشت: «دختر من که ۳۰ سال سن داشت پیش از این موفق به کسب دو لیسانس شده بود، اما پس از آن و طی ۵- ۴ سال اخیر دچار مقداری مشکل روحی روانی شده بود و دارو مصرف میکرد.»
کیهان حتی از پدر سحر خدایاری پرسیده بود که آیا افرادی را که با «طرح موضوع ورود زنان به ورزشگاه، دختران و جوانان را تحریک میکنند، در مرگ دختر خود مقصر میداند یا خیر»، از قول حیدرعلی خدایاری نوشته بود: «بله این افراد را مقصر میدانم، واقعا زنان چه نیازی به حضور در ورزشگاه دارند، حال اگر خودشان ورزش کنند موضوع دیگری است.»
این روزنامه همچنین نوشت: «اینکه عدهای با نادیده گرفتن موفقیتها و جایگاه والای زنان و دختران این سرزمین در کسب مدارج و موقعیتهای تحصیلی و اجتماعی در سایه توجه نظام جمهوری اسلامی، تنها با دامنزدن به یک موضوع دیکته شده و مشکوک همچون ورود زنان به ورزشگاه نظام را متهم به بیتوجهی به زنان کنند اوج بیانصافی و کجفهمی است.»
سابقه پخش اعترافات اجباری و وارونه نمایی در رسانههای حکومتی
تعدادی از رسانههای حکومتی از جمله روزنامه کیهان و سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی در کارنامه خود پخش و انتشار موارد متعددی اعترافات اجباری تلویزیونی دارند. این دو رسانه در جریان اعتراضات پس از انتخابات سال۱۳۸۸ حتی «صانع ژاله» را «بسیجی» معرفی کرده بودند.
خانواده صانع ژاله چندی بعد بسیجی بودن فرزندشان رد کرده و فاش کردند که در روزهای پس از کشته شدن او، تحت فشار نیروهای امنیتی به سکوت واردار شدهاند و حتی مصاحبه فرد دیگری تحت عنوان مصاحبه پدر ژاله از صدا و سیما پخش شده است.
همزمان با ورود رسانههای حکومتی به پرونده درگذشت سحر خدایاری، علی مطهری، نماینده مجلس شورای اسلامی، روز چهارشنبه ۲۰ شهریور در نامهای سرگشاده به ابراهیم رییسی، رییس قوه قضاییه، با تاکید براینکه «برای حفظ نظام از هر وسیلهای نمیشود استفاده کرد»، به مرگ ستار بهشتی بر اثر شکنجه در بازداشتگاه نیروی انتظامی اشاره کرد و نوشت: « بسیاری از این موارد با یک تذکر یا چند کلمه نصیحت قابل مختومه شدن است.»
او در بخشی از نامه خود به رییسی، نوشت: «دختر آبی با شمایل پسرانه وارد استادیوم آزادی و بازداشت شد و در اثر دادگاهی شدن خودسوزی کرد و فوت نمود، در حالی که فرضا کار او غیرقانونی بوده، با چند کلمه نصیحت قابل فیصله دادن بود.»