حسن روحانی با بیان اینکه «با برخی از کشورها در حال مذاکره هستیم»، گفت: «ممکن است در هفته‌های آینده به نتیجه قابل قبول دست پیدا کنیم و امکان دارد که به این نتیجه نرسیم.»

روحانی عصر پنج شنبه در جلسه شورای اداری آذربایجان شرقی با بیان اینکه «امروز دنیا به این نتیجه رسیده که ملت ایران بزرگتر از آن است که با فشار و تهدید آن‌ها در هم بشکند و به فضل الهی در ماه‌های اخیر تا حدودی در بعضی از بخش‌ها آرامش‌ بیشتری در بازار بوجود آمده است و امروز هم با برخی از کشورها در حال مذاکره هستیم و آن‌ها پیشنهاداتی ارایه کردند که متوازن نمی‌دانیم، لذا آن پیشنهادات را نپذیرفتیم.»

رئیس جمهوری اسلامی ایران با تاکید بر اینکه «مذاکره» با برخی کشورها در جریان است، به طرف مذاکره اشاره نکرد اما در چند هفته گذشته چهار گفت و گوی تلفنی او با امانوئل مکرون رئیس جمهوری فرانسه این احتمال را تقویب می‌کند که طرف مذاکره مورد اشاره روحانی همین کشور است.

طی یک ماه گذشته دو بار «امانوئل بون» مشاور دیپلماتیک مکرون به تهران سفر کرده و در مقابل عباس عراقچی نیز به عنوان «فرستاده ویژه روحانی» یک بار راهی پاریس شده است. سفر امانوئل بون به گفته عباس موسوی سخنگوی وزیر امور خارجه ایران قرار بود محرمانه باشد اما رسانه‌ها آن را فاش کردند.

در جریان سفر دوم امانوئل بون به تهران مقام‌های وزارت امورخارجه ایران گفتند که او طرح رئیس جمهوری فرانسه برای «جلوگیری از افزایش تنش در منطقه» را به مقام‌های جمهوری اسلامی تسلیم کرده است که محتوای آن «توقیف در برابر توقف» به معنای توقف فعالیت‌های هسته‌ای در برابر توقف بخشی از تحریم‌های آمریکا برای فراهم کردن زمینه آغاز گفت و گوهای تازه است.

جزئیات این طرح از سوی مقام‌های جمهوری اسلامی هفته‌ها فاش نشد تا آنکه محسن رضایی، دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام، سه روز پیش طی یک برنامه تلویزیونی آن را فاش کرد.

او گفت امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه، به ما طرحی پیشنهاد داده که «آمریکا ۵۰ درصد فروش نفت را آزاد کند، در عوض ما در چارچوب برجام باقی بمانیم.» رضایی البته تاکید کرد که طرح رئیس جمهوری فرانسه بدتر از برجام است.

روحانی نیز هفته گذشته با اعزام عباس عراقچی به عنوان «فرستاده ویژه» خود پیام کتبی برای مکرون ارسال کرد که آن را حاوی « طرح جایگزین روحانی در مقابل طرح مکرون در مورد برجام و تنش‌های بین ایران و آمریکا» عنوان کردند.

سفر نخست وزیر عراق  و وزیر خارجه عمان به تهران نیز گمانه‌زنی‌ها درباره «میانجیگری» در شرایط فعلی را افزایش داده‌است.

عباس موسوی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران، دو روز پیش طی گفت و گو با روزنامه فرهیختگان به صراحت گفت که « به دلیل ماهیت و محرمانگی کار برای مدتی ریز امور گفته نمی‌شود. بخشی از آن دست ما نیست و شاید اقتضای مذاکره یا طرف مقابل باشد، شاید به این شرط فلان کار یا فلان اقدام را می‌کند که رسانه یا خبری نشود یا ما گاهی فلان کار را می‌کنیم که خبری نشود، توافق دوجانبه است. معتقدیم ماهیت برخی پدیده‌ها در سیاست خارجه اقتضا می‌کند همان لحظه اطلاع‌رسانی و خبری نشود.»

با این حال هنوز مشخص نیست که «مذاکرات» مورد اشاره در سخنان عصر پنج‌شنبه روحانی  چه فرجامی خواهد داشت. او خود نیز به چنین موقعیتی اشاره کرد و گفت: «ممکن است در هفته‌های آینده به نتیجه قابل قبول دست پیدا کنیم و امکان دارد که به این نتیجه نرسیم و اگر به نتیجه‌ای نرسیم مرحله بعدی کاهش تعهدات را انجام خواهیم داد.»

امیدواری به برجا ماندن برجام تا یک سال دیگر

با این حال روحانی ابراز امیدواری کرد که «برجام» تا سال آینده برجا بماند و گفت: « طبق توافق برجام اگر این توافق تا سال آینده باقی بماند، تمام تحریم تسلیحاتی ایران براساس آن برداشته می‌شود و می‌توانیم هر سلاحی که نیاز داریم را خریداری و یا به فروش برسانیم و البته مقدمات این کار را هم آماده کرده‌ایم.»

او با تاکید براینکه «برجام امروز هم از لحاظ سیاسی، حقوقی و حتی اقتصادی بسیار حائز اهمیت است»، گفت: «براساس توافق برجام در چند سال آینده محدودیت‌های دو منظوره نیز برداشته می‌شود» اما در حال حاضر با خروج آمریکا از برجام «فشار زیادی بر کشورمان وارد شده است چرا که آمریکایی‌ها کاری کردند که ریسک سرمایه‌گذاری برای شرکت‌ها بالا باشد و از آنجایی که دنیای تجارت زیاد ریسک‌پذیر نیست لذا فعالیت‌ و سرمایه‌گذاری خارجی در ایران نیز محدود شده است.»

کسی حاضر به پذیرش ریسک بالای سرمایه گذاری در ایران نیستند

روحانی در جلسه شورای اداری آذربایجان شرقی به صراحت به عدم سرمایه‌گذاری کشورهای دیگر در ایران اشاره کرد و گفت:«وقتی مشاهده کردیم که کشورهای دیگر آمادگی ندارند که ریسک‌های بالا را برای سرمایه‌گذاری در ایران بپذیرند طبیعتا چند راه پیش رو داشتیم.»

او گفت:«یکی از آن‌ها این بود که مذاکره کرده و به توافق برسیم و براساس آن با کشورهای مختلف مکاتبه کردیم و آن‌ها قول‌ها و وعده‌هایی دادند، اما در مقام عمل ناتوان بودند لذا در چنین شرایطی اقداماتی را آغاز کردیم و به دنیا گفتیم که اگر نتوانیم از فواید این توافق استفاده کنیم، ما هم تعهدات خود را قدم به قدم کاهش می‌دهیم.»

پیام کاهش تعهدات برجامی: دنیا بداند دست ما هم بسته نیست

او گفت که «کاهش تعهدات برجامی» برای این است که «دنیا بداند دست ما هم بسته نیست و اگر آن‌ها به تعهدات خود عمل نکنند راهکارهای فراوانی پیش روی ما قرار دارد و می‌توانیم از اقتصاد و کشور خودمان دفاع کنیم.»

روحانی با اشاره به عبور ایران از «سقف ۳۰۰ کیلوگرمی ذخیره اورانیوم غنی‌سازی شده» و «سطح غنی‌سازی ۳/۶۷ درصد»، گفت: «تاکنون کاهش تعهدات در دو مرحله انجام شده و در هر مرحله دو تعهد را کنار گذاشتیم، البته همزمان مشغول مذاکره و گفتگو هستیم، اما در عین حال بر مبنای اینکه به نتیجه نمی‌رسیم، عملکردها و برنامه‌های مدیریتی خود را پیش می‌بریم و بودجه و قیمت دلار بر این مبنا تنظیم می‌شود.

می‌توانیم قیمت دلار را پایین‌تر بیاوریم، اما احتیاط می‌کنیم

روحانی در بخشی از سخنانش گفت که «می توانیم قیمت دلار را پایین‌تر بیاوریم اما بر مبنای احتیاط نسبت به آینده است که گام برمی‌داریم».

او با بیان اینکه «دولت امسال در حد توان تلاش کرده حقوق کارکنان و کارگران را افزایش دهد»، گفت: «کاملا آگاه هستیم که فشار اصلی در جامعه بر دوش کسانی است که از درآمد ثابت برخوردار هستند، لذا در حد توان تلاش کردیم که حقوق کارکنان و کارگران را افزایش دهیم تا مردم بتوانند مشکلات را پشت سر بگذارند.»

با این حال رئیس جمهوری اسلامی «تحریم را فرصتی برای اتحاد و همدلی و تقویت اخلاق در جامعه» خواند و گفت که «امروز خداوند فرصتی برای ما قرار داده است که اگر بخواهیم برای وحدت تمرین کنیم بهتر از امروز روزی پیدا نمی‌شود. امروز روزی است که دشمن رو به روی ما قرار گرفته و شمشیر کشیده و باید با وحدت و همدلی در مقابل دشمن ایستادگی و مقاومت کنیم.»

او وضعیت جامه را مناسب ارزیابی کرد و گفت که «هر روز که در دولت برنامه‌ها را پیش می‌بریم احساس امید بیشتری نسبت به ۶، ۷‌ ماه گذشته داریم و امروز دولت با روحیه قوی‌تر از ۶ ماه پیش در حال فعالیت است و احساس من این است که مردم نیز امروز امیدوارتر از چند ماه گذشته هستند.»