در پی درگذشت محمدرضا شجریان، استاد برجسته آواز ایران، شمار زیادی از مقام‌های سیاسی و همچنین چهره‌های هنری، فرهنگی و ورزشی پیام‌های تسلیت صادر کردند؛ پخش صدا و تصاویر شجریان در تلویزیون ایران پس از یک دهه ممنوع‌التصویری نیز با موجی از انتقادها در رسانه‌های اجتماعی روبه‌رو شد. همزمان، نیروهای امنیتی به مردمی که مقابل بیمارستان جم تجمع کرده بودند، حمله کردند.

در میان چهره‌های شاخص، شاهزاده رضا پهلوی با ذکر بیتی از سعدی و بازنشر صدای شجریان،‌ در توییتی نوشت: «صدای خسرو آواز ایران خاموش نمی‌شود.»

شهبانو فرح پهلوی نیز با انتشار پیامی درگذشت شجریان را به خانواده او و مردم ایران تسلیت گفت. او افزود «صدای بی‌همتای» شجریان به عنوان «دلسوز ملت ایران» و «استاد مسلم موسیقی» هرگز فراموش و خاموش نخواهد شد.

دفتر سازمان ملل متحد در ایران و عفو بین‌الملل نیز با انتشار پیام‌هایی درگذشت موسیقیدان صاحب‌نام ایرانی را تسلیت گفتند.

مقام‌های جمهوری اسلامی ایران

رییس جمهوری، معاون اول رییس جمهوری، دو وزیر، سخنگوی دولت، رییس پیشین مجلس و نوه بنیانگذار جمهوری اسلامی از جمله مقام‌هایی هستند که پیام‌هایی درباره درگذشت شجریان منتشر کردند، اما هیچ‌کدام به محدودیت‌های اِعمال‌شده در دو یک اخیر بر او اشاره‌ای نکردند.

حسن روحانی در توییتی نوشت: «یقینا ملت قدرشناس ایران نام و یاد و آثار این هنرمند محبوب را همواره در خاطره‌ها، زنده نگاه خواهد داشت.»

اسحاق جهانگیری، معاون اول روحانی، نیز در پیام خود نوشت: «نام او به یقین در آینده نیز همچنان خواهد درخشید چنانکه میراثی گرانقدر در گذشته و حال داشته است.»

محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران، شجریان را «یک نام همواره مانا» خواند و عباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، هم آثار او را «بازتاب حسرت‌ها و امیدها» توصیف کرد.

اعتراض‌ها به صدا و سیما

پخش صدا و تصویر محمدرضا شجریان در سال‌های گذشته از رادیو و تلویزیون ایران ممنوع بود و پخش گزارشی کوتاه از شبکه خبر در روز پنجشنبه موجی از واکنش‌ها را در رسانه‌های اجتماعی به دنبال داشت.

بلافاصله پس از انتشار خبر درگذشت محمدرضا شجریان گروهی از مردم در مقابل بیمارستان جم تجمع کردند و به بازخوانی آوازهای او پرداختند.

شماری از حاضران نیز شعارهایی از قبیل  «ننگ ما ننگ ما، صداوسیمای ما»و «شجریان زنده است، همیشه پاینده است» سر دادند.

در ویدیوهایی که در رسانه‌های اجتماعی منتشر شده، نیروهای امنیتی به طرفداران شجریان که مقابل بیمارستان جم جمع شده بودند، حمله می‌کنند. بر اساس گزارش‌ها، حمله نیروهای امنیتی پس از آن اتفاق افتاد که حاضران شعار «‌مرگ بر دیکتاتور» سر دادند.

همچنین گزارش‌هایی از مسدود کردن خیابان‌های اطراف بیمارستان جم از سوی نیروهای امنیتی، برای جلوگیری از تجمع بیشتر مردم منتشر شده است.

در رسانه‌های اجتماعی نیز شمار زیادی از کاربران با اشاره به مواردی متعدد، از محدودیت‌هایی که پس از سال ۸۸ علیه شجریان وضع شد یاد کرده‌اند. 

واکنش چهره‌های هنری، فرهنگی و ورزشی

گوگوش، خواننده معروف پاپ، با انتشار تصویری از محمدرضا شجریان در اینستاگرامش نوشت: «مرغ سحر ناله سر کرد، داغ مرا تازه‌تر کرد.»

کیهان کلهر، آهنگساز و نوازنده سرشناس، در پستی اینستاگرامی نوشت: «جان از تن آواز رفت.»

همایون شجریان در نخستین پیامی که خبر درگذشت پدرش را تایید کرد نوشته بود: «خاک پای مردم ایران به دیار معشوق پرواز کرد.»

مژگان، دختر محمدرضا شجریان، نیز در اینستاگرامش نوشت: «صدای تاریخ، پناه مردم ایران زمین رفت.»

ابی، خواننده سرشناس پاپ، در پیامی نوشت: «زبانم توان وصف‌ حالم را ندارد. استاد آواز‌ ایران، اعتبار و افتخار موسیقی کشورم دیگر ‌در بین ما نیست. تسلیت می‌گویم به ملت عزیز ایران، خانواده داغدار هنر و خانواده بزرگوار ایشان.»

اصغر فرهادی، کارگردان صاحب‌نام سینمای ایران، نیز نوشت: «محبوب قلب‌های ایرانیان جهان را ترک کرد. صدای  آسمانی‌اش، نام نیک پر احترامش و آزادگی ستایش‌برانگیزش با وجود بدخواهی دشمنان حقیرش در تاریخ این سرزمین برای همیشه درخشان باقی خواند ماند.»

بهروز وثوقی، گلشیفته فراهانی، اردلان سرفراز، رضا عطاران، پریناز ایزدیار، علی کریمی و بسیاری دیگر از چهره‌های سرشناس نیز در حساب‌هایشان در رسانه‌های اجتماعی درگذشت محمدرضا شجریان را تسلیت گفتند.

خانه سینما، انجمن کانون کارگردانان سینمای ایران، کارفرمایی تهیه‌کنندگان و برخی دیگر از نهادهای هنری نیز پیام‌هایی در رثای محمدرضا شجریان صادر کردند.

در همین حال سفارت فرانسه در ایران نیز در توییتی نوشت: «محمدرضا شجریان واپسين آوازش را خواند. نغمه‌هاى خسرو آواز ايران تا ابد در يادمان خواهد ماند. سفارت فرانسه در ايران به خانواده، نزديكان وی و تمامى ايرانيان از صميم قلب تسليت می‌گوید.»

محل خاکسپاری

بیمارستان جم ابتدا اعلام کرد پیکر شجریان به بهشت زهرا منتقل شده اما بعد مهرداد بهلولی، عضو گروه پزشکی محمدرضا شجریان، گفت هنوز کار انتقال انجام نشده است. بهلولی همچنین علت مرگ  شجریان را از کار افتادن ارگان‌های متعدد داخلی اعلام کرد.

همایون شجریان نیز در برابر بیمارستان جم اعلام کرد که پیکر پدرش در مشهد به خاک سپرده خواهد شد. او گفت به دلیل شرایط کرونا «نه می‌توانم از کسی بخواهم که به برای مراسم تشییع بیاید و نه می‌توانم بگویم نیایید. فردا بر پیکر استاد نماز می‌خوانیم و به مشهد منتقل می‌کنیم.»

مدیرکل ارشاد خراسان رضوی نیز از آماده کردن مقدمات برای انتقال پیکر شجریان به مشهد خبر داده و  محمدرضا حیدری، رییس شورای شهر مشهد، نیز در توییتر نوشت: «مشهد فرزندش، استاد محمدرضا شجریان را در آغوش می‌کشد و طوس باری دیگر آرامگاهی ابدی برای یکی از حافظان فرهنگ، هنر و ادب این سرزمین خواهد بود.»

خانه موسیقی شامگاه پنجشنبه اعلام کرد بنا به وصیت محمدرضا شجریان، پیکر او روز جمعه از بهشت زهرا به مشهد و سپس شهر توس منتقل می‌شود و پس از مراسم تشییع، در کنار مقبره فردوسی به خاک سپرده می‌شود.

این نهاد علت ذکر نکردن جزییات بیشتر درباره مراسم تشییع پیکر شجریان را «جلوگیری از ازدحام و خطر شیوع ویروس کرونا» عنوان کرد.