محمدرضا خاتمی که زمانی دبیرکلی حزب منحل‌شده مشارکت را عهده‌دار بود، آذر سال ۱۳۹۷ با برنامه رودررو که در سرویس اشتراک‌گذاری ویدیو به نام آپارات منتشر می‌شد، گفت‌وگویی کرد و از هشت میلیون رای جابه‌جا شده در انتخابات سال ۱۳۸۸ سخن گفت.

ادعای تقلب در انتخابات سال ۱۳۸۸ البته بی‌سابقه نبود؛ چه اینکه موسوی و کروبی، دو نامزدی که در آن انتخابات جنجالی شرکت کرده بودند، همچنان اعتقاد دارند که محمود احمدی‌نژاد با تقلب به ریاست جمهوری رسید و به همین دلیل هنوز در حصر خانگی هستند. آنچه غیر منتظره بود، شکایت سازمان اطلاعات سپاه و دادگاهی شدن محمدرضا خاتمی بود؛ دادگاهی که به زعم اصلاح‌طلبان می‌توانست پرده از راز انتخابات سال ۱۳۸۸ بردارد و بخشی از تخلفات حکومتی را برملا کند.

رسیدگی به پرونده خاتمی به اتهام ادعای دروغ درباره انتخابات سال ۱۳۸۸ از اسفند ۱۳۹۷ آغاز شد و دادگاه بنا بر گفته قاضی، علنی برگزار شد اما علنی نبود. حاضران در دادگاه گزینش شده بودند و از حضور خبرنگاران روزنامه‌های اصلاح‌طلب در دادگاه جلوگیری کردند و بدتر اینکه خاتمی هم از انتشار دفاعیاتش منع شد. در این میانه فقط دادستان بود که آزادانه می‌توانست اتهاماتش را عنوان کند و روزنامه‌هایی مثل کیهان و جوان هم در کمال آزادی، بعد از هر جلسه دادگاه بی‌اینکه اشاره‌ای به دفاعیات کنند به متهم حمله می‌کردند. دادگاه در اردیبهشت ادامه یافت و در خرداد به اتمام رسید و هفته گذشته در حکم ابتدایی، محمدرضا خاتمی به دو سال زندان محکوم شد.

هر چند که حکم دادگاه در منع انتشار دفاعیه پابرجاست اما خاتمی تصمیم گرفت تا دفاعیاتش را منتشر کند؛ دفاعیاتی با عنوان «گزارشی به جمهور» که به نظر می‌رسد انتشارش جرم تازه‌ای برای خاتمی باشد.

محمدرضا خاتمی در مقدمه دفاعیاتش گفته که انتخابات سال ۱۳۸۸ به تاریخ پیوسته و دیگر نمی‌توان ابطالش کرد و غرض از این دفاعیه مستند کردن بخشی از تاریخ است. او دفاعیه‌اش را برای سران سه قوه هم فرستاده و خواسته تا خسارت زیان‌دیدگان انتخابات ۱۳۸۸ را جبران کنند و از آن‌ها که ستمی دیده‌اند، دلجویی شود. این دفاعیه در ۳۲۴ صفحه منتشر شده که بخش عمده‌ای از آن به پیوست گفته‌ها و خطابه‌های مسئولان وقت وزارت کشور و شورای نگهبان و فرماندهان سپاه اختصاص دارد که خاتمی معتقد است با آمارهای متناقضی که می‌دادند و یا حمایت بی‌شائبه‌ای که از محمود احمدی‌نژاد می‌کردند، سلامت انتخابات را مخدوش کرده و زیر سوال برده‌اند.

بلبشوی آماری

پایه استدلال خاتمی در دفاعیاتش آن‌طور که خودش گفته استناد به پخش سیب‌زمینی و یارانه پیش از انتخابات از سوی دولت نیست. نمی‌خواهد از حمایت قاطع هفت نفر از اعضای شورای نگهبان که قرار بوده بی‌طرف باشند از احمدی‌نژاد بگوید و دلیل تقلب را استفاده از امکانات حکومتی به نفع یک نامزد بشمارد.

خاتمی مدعی است که آنقدر در آمار و ارقام آرای اخذ شده و تعرفه‌های چاپ شده انتخاباتی به گواه گفته‌های مسئولان وقت و آمار نهایی شورای نگهبان، تناقض و تعارض وجود دارد که می‌توان تقلب را حداقل در هشت میلیون رای ثابت کرد و مگر برای ناسالم شمردن یک انتخابات باید چند میلیون تقلب را اثبات کرد.

تعرفه چیست؟

پیش از هر انتخاباتی بنا بر تعداد واجدان شرایط، تعرفه‌های انتخاباتی یا همان برگه‌های رای به چاپ می‌رسد. در انتخابات سال ۱۳۸۸، تعداد ۴۶ میلیون و ۲۰۰ هزار نفر از ایرانیان شرایط قانونی رای دادن را داشتند. اما وزارت کشور بنابر گفته‌های کامران دانشجو، رییس ستاد انتخابات، ۱۵ تا ۲۰ درصد بیشتر از شمار واجدان شرایط، تعرفه چاپ کرد و با اینکه پس از چاپ تعرفه‌ها در چاپخانه بانک ملی، انتظار می‌رفت که رقم قطعی این اضافه تعرفه مشخص شده باشد، باز هم کامران دانشجو از همان درصدها می‌گفت.

با این حساب قبل از انتخابات، ۵۸ میلیون و ۸۷۵ هزار تعرفه انتخاباتی به چاپ رسید. تعرفه‌ها در برگه‌های صدتایی چاپ شدند و هر کدام شماره سریال و کد استانی داشتند و یعنی اینکه امکان انتقال هر برگه استانی به استان دیگر ناممکن بود.

این را هم در نظر بگیرید که بنابر توازن توزیع، تعرفه‌ها ۱۵ تا ۲۰ درصد بیشتر از جمعیت واجد شرایط هر استانی چاپ شده بود. مسئولان وزارت کشور، همان موقع گفتند که یک روز پیش از انتخابات تمامی تعرفه‌ها توزیع شده و تنها ۱۰۰ هزار برگه در چاپخانه باقی مانده است.

برگه‌های رای از این پس سه حالت داشتند؛ یا در انتخابات مصرف می‌شدند، یا کاملا دست نخورده می‌ماندند، یا اینکه قسمتی از بسته‌های صدتایی مصرف می‌شد و باقی سفید می‌ماند. 

عددسازی   

آمار و ارقام اعلامی در روز انتخابات و روزهای بعد از سوی وزارت کشور و شورای نگهبان کاملا مغایرت دارد، حتی صادق محصولی، وزیر کشور و کامران دانشجو، رییس ستاد انتخابات هم رقم و عددهای متفاوتی درباره تعداد تعرفه چاپی و میزانی که به شهرستان‌ها فرستاده‌اند، اعلام کردند و از این اینجا به بعد دفاعیه خاتمی، پر است از بریده روزنامه‌ها و گزارش‌های رسانه‌ای که آمارهای مختلفی را از قول مسئولان نقل می‌کنند.

اگر هنوز برایتان سوال است که چرا باید ۱۵ یا ۲۰ درصد بیشتر از واجدان شرایط  تعرفه به چاپ می‌رسید، این خبر هم را از قول مسئولان وزارت کشور بخوانید که در روز انتخابات، دو میلیون دیگر هم تعرفه چاپ شد و آمار تعرفه‌های چاپ شده به میزان ۲۷ درصد بیش از واجدان شرایط، افزایش یافت.

عجیب‌تر اینکه رقم ۱۰۰ هزار تعرفه باقی مانده در انبار چاپخانه بانک ملی هم درست نبود و مسئولان اعلام کردند که سه میلیون برگه رای را به حوزه‌ها نفرستاده‌اند و حالا اگر آن دو میلیون تعرفه چاپ شده در روز انتخابات را هم اضافه کنید، پنج میلیون برگه رای همچنان در تهران باقی مانده بود. با حساب تعرفه‌های اضافی که قبلا فرستاده شده بود، اگر هم تمامی واجدان شرایط در انتخابات شرکت می‌کردند، تعرفه‌های قابل ملاحظه‌ای همچنان در حوزه‌های رای‌گیری سفید می‌ماند و این تازه جدای از آن پنج میلیون تعرفه‌ای بود که سرنوشت نامعلومی پیدا کرد.

و حالا قسمتی از آمار و ارقامی که سازمان‌های رسمی منتشر کرده‌اند:

۱. تعرفه چاپ شده قبل از انتخابات: ۵۸ میلیون و ۸۷۵ هزار برگه

۲. تعرفه چاپ شده روز انتخابات: دو میلیون برگه

۳. توزیع خارج از کشور: ۵۷۰ هزار برگه

۴. تعداد برگه‌های مصرف‌شده داخل و خارج : ۳۹ میلیون و ۳۷۱ هزار و ۲۱۴ رای

۵. تعداد برگه‌های مصرف‌شده داخلی: ۳۹ میلیون و ۱۷۰ هزار و ۸۲۲ رای

۶. مصرف‌نشده: ۱۹ میلیون و ۶۹۹ هزار و ۵۵۴ رای

تعرفه کم می‌آید و گم می‌شود

با اینکه به میزان ۲۷ درصد بیش از واجدان شرایط تعرفه به چاپ رسیده بود، اما در عین ناباوری خیلی از شهرها و حوزه‌های رای‌گیری دچار کمبود تعرفه می‌شوند و در نهایت ۲۰ میلیون تعرفه مصرف‌نشده هم باقی می‌ماند.

خاتمی در دفاعیه‌اش گفته که این وضعیت شگفت‌انگیز معجزه‌ای است که تنها از دولت احمدی‌نژاد برمی‌آمده است و در شرح این اعجاز گفته که به نظر می‌رسد مسئولان وزارت کشور یک توزیع هدفمند را در پیش گرفته بودند و هر جا که رای‌دهندگان میل به نامزدی غیر از احمدی‌نژاد داشتند، تعرفه کم می‌آمده است.

اما مشکل فقط معجزه نیست؛ خاتمی اظهاراتی از مسئولان را به نقل از روزنامه‌ها و مصاحبه‌های صدا و سیما گواه گرفته که نشان می‌دهد حداقل سرنوشت ۳ میلیون و ۳۵ هزار برگه تعرفه رای معلوم نیست. یعنی نه به حوزه‌ها فرستاده شده و نه در خزانه بانک ملی باقی مانده است.

۲ میلیون و ۵۴ هزار و ۹۹۲ برگه رای باقی‌مانده و مصرف‌نشده در صندوق‌ها هم با آمار و صورت‌جلسه‌های وزارت کشور جور درنمی‌آید و رقم ۵ میلیون و ۸۹ هزار و ۹۹۳ رای، عددسازی شده است.

خاتمی مدعی است که میزان تعرفه‌های چاپ شده افزون بر نیاز را بنا بر اظهارات مسئولان تا رقم ۱۴ میلیون رای می‌توان ذکر کرد و این رقم به هیچ‌وجه با آمار برگشتی از حوزه‌های رای‌گیری و نسبت توزیع در حوزه‌های انتخابیه همخوانی ندارد و در واقع در کنار انتخابات و رای‌گیری با چنین حجمی از تعرفه‌های سفید و مازاد نیاز، نتیجه انتخابات دگرگون می‌شده است.

اگر بدانید که همین وضعیت بی‌در و پیکر آماری درباره شعبه‌ها و صندوق‌های رای هم رخ داده، می‌توان حدس زد که وقتی تعداد تعرفه‌ها بیشتر از واجدان شرایط باشد و تعداد صندوق‌ها و به‌ویژه صندوق‌های سیار هم سیال باشد، نتیجه چگونه خواهد بود.

شگفتی‌های انتخابات

در دفاعیه خاتمی عکسی از خبرگزاری ایرنا ضمیمه شده که در پی بازشماری ۱۰ درصد آرا، تلنباری از برگه‌های رای تا نخورده را نشان می‌دهد که با دست‌خطی مشابه و خودکار آبی به‌نام احمدی‌نژاد ثبت شده است.

برگه‌های تا نخورده که همان تعرفه‌های مازاد نیاز را تداعی می‌کند، تنها شگفتی انتخابات سال ۱۳۸۸ نیست.

در تعداد ۱۴۷۳ صندوق رای، آرای اخذ شده مضرب ۱۰۰ دارد که در خوشبینانه‌ترین حالت بر اساس علم آمار نباید این حالت در بیشتر از ۴۵۷ صندوق رخ دهد در حالی که در بعضی استان‌ها بر اساس حساب احتمالات، احتمال اینکه صندوقی، مضرب ۱۰۰ داشته باشد، کمتر از یک در میلیون است.

و اما شیوه اعلام نتایج از سوی وزارت کشور دولت احمدی‌نژاد هم به گمان خاتمی، نشانه کاملی از تقلب بوده است چه اینکه تا شمارش ۳۰ میلیون و ۵۰۶ هزار و ۴۲۲ رای، حتی یک رای باطله وجود نداشته و پس از آن بود که آرای باطله یک‌باره ظاهر شد و در ۱۰ درصد باقی مانده آرا، چهار میلیون رای باطله کشف شد.

«اگر این انتخابات سالم است...»

خاتمی بیش از ۱۰۰ صفحه از دفاعیه‌اش را اختصاص داده به سخنرانی‌های مسئولان وقت انتخابات و سرداران سپاه که یا همان زمان منتشر شده و یا بعدها صوت و تصویر جلسات فاش شده است، مثل سخنرانی سردار مشفق از فرماندهان سپاه که در سال ۱۳۸۹ در جمع سپاهیان از مهندسی انتخابات ریاست جمهوری گفته است.

او از دادگاه خواسته بود که احمد جنتی، دبیر شورای نگهبان، صادق محصولی، وزیر کشور وقت و کامران دانشجو، رییس ستاد انتخابات را به دادگاه احضار کند که البته این اتفاق نیفتاد.

محمدرضا خاتمی پس از ارائه آمار و ارقام، خطاب به دادگاه گفته بود که اگر این انتخابات با این افتضاح سالم‌ترین بوده، وای بر این ملت و وای بر این نظام.