«آب شرب اصفهان در مضیقه است و اگر بارش‌های اردیبهشت نبود، اکنون بحران خرمشهر را در اصفهان می‌دیدید.»

حمیدرضا فولادگر، نماینده اصفهان با بیان این جمله نسبت به کمبود آب در شهر اصفهان هشدار داده و بدون آن‌که نامی ببرد، گفته که چند نفر جلوی اجرای مصوبه‌های دولت را گرفته‌اند.

«در خصوص آب اصفهان مصوبه هایی وجود دارد و تصمیم دولت نیز (موجود)‌ است، اما چهار نفر جلوی قانون ایستاده‌اند. اگر حاکمیت نتواند مصوبه های خود را اجرایی کند، دیگر چه توقعی است که مردم به ما اعتماد کنند؟»

پنجشنبه ۲۸ تیر ماه، روزی که فولادگر دل‌نگران بحران آب پیش رو در استان اصفهان است، دمای هوای شهر ۳۶ درجه سانتی‌گراد است.

موج گرمای تابستان، استان اصفهان را همانند دیگر بخش‌های ایران در بر گرفته است.

حجت الله علی عسگریان، یک کارشناس اداره هواشناسی اصفهان به خبرگزاری مهر می‌گوید: «بررسی نقشه‌های هواشناسی بیانگر تداوم جو نسبتاً پایدار طی سه روز آینده است.»

در اصفهان خبری از بارندگی نیست، همانند بیشتر نقاط ایران، بحران خشکسالی امسال هم‌چنان ادامه دارد تا به بحران خشکیدگی ایران - تداوم خشکسالی در چند سال پشت سر هم - دامن بزند.

بحران فراگیر نایابی آب: از خرمشهر تا اصفهان

اشاره فولادگر به بحران ماه گذشته در جنوب خوزستان است.

وقتی شبکه‌های اجتماعی لبریز از عکس و ویدیو از آب گِل‌آلودی شدند که از شیرهای آب خارج می‌شد. آبی که گفته آن‌ها غیر قابل استفاده است.

بعد از فراگیر شدن بحران آب، نقاط مختلف استان خوزستان، به‌خصوص شهرهای خرمشهر و آبادان، صحنه اعتراض‌های مردمی شدند که ابتدا آرام بود ولی سپس به درگیری‌های خیابانی منجر شد.

برخی کاربران رسانه‌های اجتماعی گفتند دست کم یک نفر در این اعتراض‌ها کشته شده، دولت چند مجروح را تایید کرد.

حالا هشدارهای کمبود آب در اصفهان هم جدی‌ شده است.

فولادگر اشاره کرده که از آب یک سد در استان اصفهان، ۵۰ میلیون متر مکعب آب خارج از برنامه خارج می‌شود.

او گفت، چهار میلیون متر مکعب از این آب به باغات چهارمحال بختیاری می‌رود، ۲.۵ میلیون متر مکعب به باغ‌های اصفهان می‌رسد.

در ماه‌های اخیر بخش‌های مختلف استان اصفهان شاهد اعتراض‌های گاه به گاه مردم به انتقال آب از این استان به دیگر استان‌ها و حق آبه‌ای است که دیگر همانند سابق به‌دست کشاورزها نمی‌رسد.

فولادگر گفته: «متاسفانه بخشی از برداشت های غیرمجاز دیده نشده است، وزیر کشاورزی نیز اصفهانی است، اما تصمیم‌ها را محلی نمی‌گیرند و گاهی حق اصفهان ضایع می‌شود و به جرات می‌توان گفت ظلمی که به کشاورزان اصفهان شده در طول تاریخ چنین چیزی در کشور دیده نشده.»

وزیر کشاورزی ایران هم‌زمان گفت موضوع انتقال آب صحت دارد.

حجتی: جابه‌جایی حق آبه در اصفهان و شیراز

محمود حجتی وزیر جهاد کشاورزی که روز پنجشنبه ۲۸ تیر ماه در اصفهان در مراسم افتتاحیه کشتارگاه صنعتی مجتمع زنجیره‌ای طیور اسپادانا حاضر شده بود بر نگرانی کشاورزان این استان صحه گذاشت.

وزیر کشاورزی گفت «احجاف بزرگی» برای کشاورزان شرق اصفهان است که حق آبه آنان را می‌گیرند و به دیگر مناطق می‌دهند، وقتی این منطقه درگیر خشکسالی و کم‌آبی است.

حجتی گفت: «حق آبه شرق اصفهان را کامل می‌گیرند و به جای دیگر اختصاص می‌دهند که در هیچ جای کشور این‌گونه نیست، البته در شیراز نیز چنین مشکلی وجود دارد.»

او از آینده‌ای بهتر هم صحبت کرد: این‌که کشت محصول از زمین به گل‌خانه منتقل شود، ولی تأکید کرد که با پساب نمی‌شود گلخانه را آبیاری کرد.

«هزینه‌ زیرساخت گلخانه‌ها باید در اختیار گلخانه‌داران قرار گیرد تا علاوه بر اشتغال‌زایی، بازار صادراتی را نیز تأمین کند؛ گلخانه‌ها را نمی‌توان با پساب آبیاری کرد، چراکه محیطی تمیز است و نیاز به آب با کیفیت بالا دارد.»

وزیر کشاورزی درنهایت گفت تصمیم‌گیری‌ها در موضوع آب به استانداری‌ها مربوط است.

او اشاره‌ای هم به بازگشت تحریم‌ها داشت، امری که می‌تواند به بحران فزاینده خشکسالی ایران سنگینی کند و فضای ملتهب را سخت‌تر کند.

«امروز جنگ اقتصادی سختی پیش رو داریم و دشمن عزم خود را جزم کرده و گاهی برای تأمین مواد غذایی دچار غفلت می‌شویم.»

کمی دورتر از وزیر کشاورزی و نماینده اصفهان، تصویرهایی که در رسانه‌های اجتماعی از زاینده‌رود دیده می‌شود، نمایانگر خشکی این رودخانه است.

رودخانه‌ای که زمانی از منابع اصلی تأمین آب تالاب گاوخونی بود.

تالابی که به خشکی کامل نزدیک شده است و نگرانی‌ها از سونامی نمک به همراه آورده است.

سونامی‌ای که می‌تواند هزارها هکتار زمین‌های کشاورزی منطقه را نابود کند.

سونامی نمک، آینده‌ای ممکن برای تالاب گاوخونی

یک روز پیش از صحبت‌های نماینده مجلس و وزیر کشاورزی، کیوان نعمتی، رییس اداره پژوهش و فن‌آوری حفاظت محیط‌زیست استان تهران از نتیجه ۴۰ ماه تحقیق همراه با کار عملیاتی پرده برداشت: سونامی نمک، آینده‌ای ممکن برای تالاب گاوخونی است.

«این امر می تواند سبب از بین رفتن زمین های کشاورزی مستعد منطقه و نابودی هزاران هکتار دشت حاصلخیز شود.»

نام کامل تحقیق، «بررسی اثرات زیست محیطی خشک شدن تالاب بین المللی گاوخونی» است که دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان) و اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان انجامش داده‌اند.

«در این طرح که به منظور بررسی آثار و پیامدهای زیست محیطی حاصل از خشک شدن تالاب گاوخونی تعریف شده بود، مشخص شد که با پیشرفت خشکسالی در این تالاب، غلظت برخی از فلزات سنگین نمایان شده است که می‌تواند منشاء اثرات سوئی در آینده نزدیک باشد؛ هر چند از نظر ترکیبات آلی کلره هنوز تالاب در وضعیت نامناسبی نمی‌باشد.»

او به شکل مشخص از سرب، روی و کادمیوم صحبت کرد: در نمونه‌های گرد  وغبار منطقه و هم‌چنین رسوبات تالاب، سطح بالایی از هر سه نمایان است.

تالاب البته هنوز کامل خشک نشده و خاک هنوز مربوط است.

نعمتی گفت به همین دلیل گاوخونی هنوز تبدیل به مرکزی برای تولید ریزگرد نشده است.

ریزگرد صحنه آشنای خرمشهر و جنوب استان خوزستان است و در کنار نبود آب، یکی از علت‌های اعتراض‌های مردم شده است.

نعتمی گفت: «اگر حقابه زیست محیطی تالاب تامین نگردد در آینده ای نزدیک، به منبع اصلی تولید ریزگردهای آلوده به مواد سمی به‌ویژه در فصولی که باد غالب از شرق به غرب می وزد، تبدیل خواهد شد.»

او می‌خواهد کارگروه احیای تالاب گاوخونی، همانند ستاد احیای دریاچه ارومیه، در سطح استان شکل بگیرد و دست کم ۱۷۰ میلیون متر مکعبت در سال آب به تالاب برسد تا این تالاب مرکز تولید ریزگرد نشود.

گاوخونی، به وسعت ۴۷۶ کیلومتر مربع، در استان‌های اصفهان و یزد قرار دارد.

این تالاب چند سالی خشک شده بود، ولی پس از ۱۰ سال در اوایل تیر ۱۳۹۴، آب دوباره به آن بازگشت.

آبی که در مسیر زاینده‌رود و دیگر منابع آبی منطقه، به صنعت، کشاورزی و سپس مصرف شهر و روستا اختصاص پیدا می‌کند.

حالا نبودش بحرانی شده در سایه بحرانی دیگر: اگر گاوخونی خشک شود چه؟ اگر آب به اصفهان نرسد چه؟

هشدارهای اصفهان یادآور نگرانی‌هایی هستند که از گوشه و کنار ایران به گوش می‌رسند.

وقتی آب نایاب‌تر از همیشه شده.