سایه بحران کرونا بر وضعیت زنان ایران؛ رشد همسرآزاری در خانه و خطر بیکاری خارج خانه
گزارشهای رسمی در ایران نشان میدهد تشدید بحران کرونا و تعطیلی کسبوکارها، علاوه بر در خطر قرار دادن وضعیت اشتغال هزاران زن، میزان خشونت علیه آنها را نیز افزایش داده است.
دو مقام سازمان بهزیستی ایران طی روزهای گذشته هشدار دادهاند که با اجرای طرح فاصلهگذاری اجتماعی، میزان خشونتهای ثبتشده علیه زنان رشد کرده و اختلاف بین زوجها هم سهبرابر افزایش یافته است.
محمود علیگو، مدیرکل دفتر آسیبهای اجتماعی این سازمان، روز چهارشنبه درگفتوگو با روزنامه شهروند اشاره کرده که این خشونتها بیشتر در طبقه متوسط جامعه گزارش شده است.
پیش از این رضا جعفری، رییس اورژانس اجتماعی سازمان بهزیستی، در آذرماه سال گذشته اشاره کرده بود که نزدیک به ۹۸ درصد قربانیان در تماسهای گرفتهشده برای همسرآزاری، زنان بودهاند.
بر اساس این آمار، زنان در رده سنی ۳۰ تا ۳۴ سال و پس از آن ۳۵ تا ۳۹ سال در ایران قربانیان خشونت همسرآزاریاند.مردانی که مرتکب این همسرآزاریها میشوند نیز بیشترین فراوانی را در سنین بین ۲۵ تا ۴۹ سال، سن فعالیت و اشتغال، نشان دادهاند.
به نظر میرسد اکنون با تشدید فشار بحران کرونا بر وضعیت درآمد جمعیت شاغل که به دلیل قرنطینه مجبور به خانهنشینی شده و قادر به انجام فعالیتهای درآمدزا نیستند، خشونتها علیه زنان بیش از پیش تشدید شده باشد.
در همین زمینه بهزاد وحیدنیا، مدیرکل مشاوره و امور روانشناسی سازمان بهزیستی، از چهار هزار تماس روزانه با «صدای مشاور» این سازمان خبر داده و دلیل آن را نیز «افزایش ساعت تماس و تعامل زوجها» دانسته است.
تاثیر بحران اقتصادی کنونی بر روابط زوجین و افزایش خشونت علیه زنان در شرایطی است که آمارهای رسمی و گزارش رسانهها از وجود دستکم سه میلیون زن شاغل و کارگر در فضای رسمی و غیررسمی اقتصاد حکایت دارد. دستکم بخشی از این زنان اکنون با معضل درآمد مواجه شدهاند و یا ممکن است شغل خود را نیز از دست بدهند.
ایلنا، خبرگزاری کار ایران، با ارجاع به گزارشهای مرکز آمار و اظهارات رسمی سخنگوی دولت از سهم بین ۱۹ تا ۲۵ درصدی زنان در شمار کل حدود ۱۰ میلیون شاغل رسمی اقتصاد کشور گزارش داده است.
شوک به وضعیت زنان در اقتصاد رسمی و غیررسمی در شرایطی است که به گفته جلالالدین محمد شکریه، نایب رییس اتاق اصناف کشور، ضرر و زیان «بسیار شدید» گریبان صنفهای مختلف را گرفته و سرمایه برخی از آنها را به یکششم کاهش داده است.
او افزوده که فضای عمومی بازار تولید و عرضه برای ترمیم به «اقدامات حمایتی فوری» نیاز دارد.
با جدیتر شدن مشکلات در بازار کسب و کار حسن روحانی، رییسجمهوری، از اختصاص ۷۵هزار میلیارد تومان برای ارائه تسهیلات ارزانقیمت به فضای کسب و کار خبر داد. مشخص نیست چه میزان از این تسهیلات برای زنان کارگر و یا کارآفرین اختصاص داده شود.
دولت برای جلوگیری از اخراج کارگران، که بخش قابل توجهی از آن را زنان تشکیل میدهند، دریافت این تسهیلات را مشروط به عدم اخراج در بحران کرونا کرده است.
از سویی ضرر اقتصادی کرونا برای زنان سرپرست خانوار از سوی معصومه ابتکار، معاون رییسجمهوری در امور زنان، مورد تایید قرار گرفته است.
به گفته او، دستکم ۱۲ هزار زن سرپرست خانوار، بدون هیچگونه پوشش حمایتی و بیمهای، زندگی میکنند و اکنون عواقب اقتصادی بحران کرونا ممکن است وضعیت آنها را بدتر از پیش کند.
علاوه بر این، آمار سال ۱۳۹۶ مرکز پژوهشهای عالی سازمان تامین اجتماعی نشان داده بود که زنان ۸۰ درصد شاغلان بدون بیمه بخش صنعت و معدن را تشکیل دادهاند.
اکنون علاوه بر افزایش خشونت فیزیکی و روانی علیه زنان در خانه، وضعیت اشتغال و درآمدی آنها در بیرون از خانه نیز در معرض تهدید جدی قرار گرفته است.