مقام‌های آمریکایی اعلام کردند که به احتمال زیاد دفاع ضدهوایی ایران با شلیک «تصادفی» به هواپیمای اوکراینی، آن را ساقط کرده است. 

به گزارش خبرگزاری رویترز، روز پنج‌شنبه ۱۹ دی‌ماه، یک مقام رسمی آمریکایی اعلام کرد که ماهواره‌های آن کشور، شلیک دو موشک را کمی پیش از سقوط هواپیمای اوکراینی و در پی آن، شواهدی از یک انفجار را ردیابی کرده‌اند. براساس این گزارش، دو مقام آمریکایی نیز گفته‌اند که واشینگتن معتقد است حادثه ساقط شدن این هواپیما از سوی ایران، تصادفا رخ داده است. 

دونالد ترامپ، رییس جمهوری آمریکا نیز روز پنج‌شنبه در گفت‌وگو با خبرنگاران در کاخ سفید گفت که بر این باور سقوط مرگبار هواپیما بر اثر «اشتباه» رخ داده و فکر نمی‌کند که دلیل آن «نقص فنی» بوده باشد.

پنتاگون در این باره اظهارنظری نکرده است.

این در حالی است که علی عابدزاده، رییس سازمان هواپیمایی کشوری ایران، صبح روز پنج‌شنبه، برخورد موشک به هواپیمای اوکراینی را «شایعه» و «از لحاظ علمی غیرممکن» دانسته و گفته است: «چنین شایعاتی هیچ‌گونه منطقی ندارد». 

به گزارش خبرگزاری ایسنا، عابدزاده افزود: «هم‌زمان با هواپیمای اوکراین چندین پرواز داخلی و خارجی در فضای ایران و در ارتفاع ۸ هزار پایی در حال پرواز بودند و موضوع برخورد موشک به این هواپیما به هیچ وجه نمی‌تواند صحت داشته باشد.»

تلویزیون سی‌بی‌اس آمریکا روز پنج‌شنبه ۱۹ دی، اعلام کرد که‌ مقام‌های این کشور اطمینان دارند هواپیمای اوکراین در ایران در اثر شلیک موشک منهدم شده است.

به گزارش این شبکه تلویزیونی،‌ دستگاه‌های اطلاعاتی آمریکا سیگنال‌های راداری را که روشن می‌شده، جمع‌آوری کرده و ماهواره‌ها هم بر روی صفحه رادار، امواج مادون قرمز شلیک دو موشک را ردیابی کرده و پس از آن، امواج یک انفجار را روی رادار دیده‌‌اند.

همچنین نشریه نیوزویک به نقل از منابع آگاه نوشت که سیستم موشکی ضدهوایی ایران این هواپیما را احتمالا به اشتباه ساقط کرده است.

یک مقام پنتاگون، یک مقام اطلاعاتی آمریکا و یک مقام اطلاعاتی عراقی به نیوزویک گفته‌اند که این هواپیما با موشک زمین به هوای روسی Tor-M1 که از سوی ناتو با نام Gauntlet شناخته می‌شود، هدف قرار گرفته است.

از نظر دو مقام آمریکایی، این اقدام ایران عمدی نبوده و به اشتباه صورت گرفته است.

روزنامه گاردین نیز به نقل از منابع بریتانیایی گزارش داد مقام‌های این کشور به اطلاعاتی دست پیدا کرده‌اند که نشان می‌دهد هواپیمای اوکراین مورد اصابت یک موشک ایرانی قرار گرفته است.

بر اساس گزارش‌ها، منابع امنیتی اروپایی هم ارزیابی آمریکا مبنی‌بر ساقط‌شدن هواپیمای اوکراینی با شلیک موشک ایران را معتبر دانسته‌اند.

فعال شدن سیستم ضدموشکی ایران، به دلیل نگرانی این کشور از واکنش آمریکا به حمله موشکی سپاه علیه پایگاه‌های آمریکا در عراق بوده است. این حمله سپاه پاسداران کمی پیش از سقوط هواپیمای اوکراینی انجام شد.

در حالی که حمله موشکی ازسوی ایران به هواپیمای اوکراینی که در نزدیکی تهران سقوط کرد، به‌عنوان دلیل اصلی سقوط ازسوی آمریکا مطرح شده است، مقام‌های مختلف کشورهای اوکراین، کانادا، بریتانیا، افغانستان، آمریکا و دیگر کشورها و نهادهای بین‌المللی نیز بر ضرورت تحقیق فوری در این زمینه تاکید کردند. 

هواپیمای مسافربری بوئینگ ۸۰۰-۷۳۷ متعلق به شرکت هواپیمایی اوکراین اینترنشنال که قصد داشت بامداد روز چهارشنبه از تهران به کی‌یف پرواز کند، با ۱۷۶ مسافر و ۹ خدمه، چند دقیقه پس از بلند شدن از فرودگاه خمینی، در اطراف تهران سقوط کرد.

پیشتر اولکسی دانیلوف، دبیر شورای امنیت اوکراین، اعلام کرده بود که بازرسان اوکراینی خواستار تحقیق درباره بقایای احتمالی یک موشک روسی در محل سقوط هواپیمای این کشور در ایران شده‌اند.

دانیلوف، روز پنج‌شنبه ۱۹ دی، با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد که اطلاعاتی درباره پیدا شدن تکه‌هایی از یک موشک روسی در نزدیکی محل سقوط هواپیما در اینترنت منتشر شده است.

گروه نظارت بر خطرات هوانوردی نیز اعلام کرد: «صرفا از جنبه ارزیابی خطرات برای عملیات در تهران و ایران به‌طور کلی، توصیه می‌کنیم فرض اولیه را بر این بگذاریم که هواپیمای اوکراینی در ایران در اثر شلیک ساقط شده است، مثل هواپیمای ام‌اچ۱۷ مالزی، تا شواهدی عکس این قضیه پیدا کنیم.»

شش سال پیش، یک هواپیمای خطوط هوایی مالزی که از آمستردام به مقصد کوالالامپور در حال پرواز بود، در اوکراین سقوط کرد و ۲۹۸ نفر سرنشینان آن کشته شدند.

همچنین روز پنج‌شنبه ۱۹ دی، ولادیمیر زلنسکی، رییس جمهور اوکراین، در یک تماس تلفنی با حسن روحانی، همتای ایرانی خود، درباره سقوط هواپیمای اوکراینی در اطراف تهران گفت‌وگو کرد.

دفتر ریاست جمهوری اوکراین، با انتشار بیانیه‌ای نوشت: «حسن روحانی بر این که ایران دسترسی کارشناسان اوکراینی را به همه اطلاعات مورد نیاز فراهم می‌کند، تاکید کرد.»

پیش از آن زلنسکی، در تماسی تلفنی با بوریس جانسون، نخست وزیر بریتانیا از این کشور خواست به تحقیقات درباره سقوط هواپیمای اوکراینی در ایران بپیوندد.

دفتر ریاست جمهوری اوکراین، روز پنج‌شنبه در بیانیه‌ای اعلام کرد جانسون گفته است بهترین متخصصان بریتانیایی باید در این تحقیقات شرکت کنند.

همچنین وزیر خارجه کانادا، در یک اقدام نادر با همتای ایرانی خود تماس تلفنی برقرار کرد تا از تمایل کشورش برای تحقیق در زمینه سقوط هواپیمای اوکراینی بگوید. از میان قربانیان این هواپیما ۶۳نفر کانادایی بودند.

وزارت خارجه کانادا، روز پنج‌شنبه ۱۹ دی، با انتشار بیانیه‌ای نوشت که این کشور «بر ضرورت موافقت سریع برای اینکه مقام‌های کانادایی بتوانند در ایران خدمات کنسولی ارائه کنند و در زمینه تشخیص هویت قربانیان و تحقیق درباره سقوط هواپیما کمک کنند» تاکید کرده است.

این بیانیه می‌افزاید: «کانادا و کانادایی‌ها پرسش‌های بسیاری دارند که باید به آنها پاسخ داده شود.»

بر اساس این بیانیه، گفت‌وگوی تلفنی این دو وزیر خارجه، عصر روز چهارشنبه صورت گرفته است. این در حالی است که کانادا و ایران از سال ۲۰۱۲ تاکنون رابطه دیپلماتیک ندارند.

همچنین در حالی که در میان قربانیان سقوط هواپیمای اوکراینی ده نفر نیز شهروند افغانستان بودند، محمد اشرف غنی، رییس جمهوری افغانستان، در گفت‌وگوی تلفنی با ولادیمیر زلنسکی، رییس جمهوری اوکراین، ابراز امیدواری کرد که مقام‌های ایرانی در بررسی و تحقیقات شفاف و واضح در زمینه حادثه سقوط هواپیمای اوکراینی در ایران، با اوکراین همکاری کنند و جعبه‌سیاه هواپیما را در اختیار تیم‌های تحقیق قرار دهند.

این در حالی است که حسن رضایی‌فر، مدیرکل دفتر بررسی سوانح سازمان هواپیمایی ایران، گفته که جعبه‌های سیاه این هواپیما «در اختیار ما است و براساس قوانین و مقررات موجود، ما تعیین می‌کنیم در این زمینه چه اتفاقی بیفتد».