نمایندگان احزاب و فعالان قومی در ایران، در سمیناری که به‌دعوت «حزب تضامن دموکراتیک اهواز» در لندن برگزار شد، بر مسالمیت‌آمیز بودن مبارزات خود دربرابر حکومت جمهوری اسلامی ایران و حمایتشان از جنبش‌های اجتماعی در این کشور، تأکید کردند. یکی‌از موضوعات اصلی این سمینار، بررسی راه‌های افزایش مشارکت قومیت‌های مختلف در امور سیاسی ایران بود.

این سمینار با عنوان «به‌رسمیت‌شناختن حقوق ملیت‌ها، مقدمه نهادینه‌کردن دموکراسی در ایران» و با حضور شماری از نمایندگان احزاب سیاسی قومیت‌های ایرانی، ازجمله کُردها، لرها، بلوچ‌ها، عرب‌ها و آذربایجانی‌ها، روز شنبه ۲۶ اسفندماه، در لندن، پایتخت بریتانیا برگزار شد.

رحیم بندوئی، معاون دبیرکل «حزب مردم بلوچستان ایران»، در سخنرانی خود خواستار تشکیل جبهه وسیعی از احزاب و فعالان ایرانی، برای «سرنگونی» حکومت جمهوری اسلامی ایران شد. او گفت که «در حال حاضر، به‌دلیل شکست سانسور و محدودیت رسانه، بر کسی در ایران پوشیده نیست که این کشور کثیر المله است».

این فعال بلوچ، در بخش دیگری از سخنانش گفت: «در حاکمیت چهل‌ساله جمهوری اسلامی، آسیب‌های اجتماعی بی‌شمار، آمار بالای بیکاری، نابودی محیط زیست، آشفتگی روابط با کشورهای همسایه، نقض آزادی بیان و اندیشه و سرکوب اعتراضات و اعتصابات، همگی دلالت بر غیردموکراتیک بودن نظام جمهوری اسلامی ایران دارد.

علاءالدین فتح‌راضی، یکی از فعالان آذربایجان نیز گفت: «تظاهرات دی‌ماه گذشته، غافلگیرانه‌ بود و یک‌سری مسؤولیت‌هایی بر دوش ما اپوزیسیون قرار داد. این اعتراضات نقطه عطفی بود. قبلاً تظاهراتی به این وسعت ندیده بودیم و برای این‌که ارتباط با داخل حاصل شود، نیاز به برنامه مشترک داریم. حداقل نیاز ما، داشتن برنامه است».

فتح‌راضی ضمن انتقاد از کسانی که فعالان قومی را به «تجزیه‌طلبی» متهم می‌کنند، گفت: «زمانی که آقای کروبی خواستار اجرای مواد ۱۵ و ۱۹ قانون اساسی شد، عده‌ای به او حمله کردند و آن را به هماهنگی با خواسته‌های تجزیه‌طلبان متهم کردند».

یاسین اهوازی، نماینده «حزب تضامن دموکراتیک اهواز» نیز گفت: «آینده سیاسی نظام ایران، تنها از راه تعامل و همکاری بین تمام ملیت‌های ایران رقم خواهد خورد. هیچ دموکراسی بدون سرنگونی نظام یا گذر از آن، حاصل نخواهد شد. این همکاری باید تبدیل‌به آلترناتیو بشود، تا بتواند به‌سرعت خلأ سیاسی موجود را پر کند». او تأکید کرد که نظام آینده، به‌منظور تأمین حقوق شهروندی باید در یک نظام فدرال خلاصه شود.

ایوب امیری، دبیرکل جبهه متحد بلوچستان نیز گفت، بدون این‌که ملت‌های ایران، به حق خود برسند، در این کشور هیچ حکومت دموکراتیک و مردمی روی کار نخواهد آمد. امیری تأکید کرد که در تظاهرات‌های اعتراضی بلوچستان، مردم به‌دنبال تحقق اهداف همه ملیت‌های کشور هستند.

فاروق باباامیری، نماینده حزب کومله کردستان ایران، با انتقاد از متهم‌کردن فعالان قومی به تجزیه‌طلبی، گفت: «تجزیه‌طلبان کسانی هستند که تنها از دولت مرکزی دفاع می‌کنند».

نماینده کومله با تأکید بر اینکه کشور ایران «کثیر المله» است، گفت که حزب او به‌دنبال «یک کشور فدرال، سکولار و غیرمتمرکز» است. او افزود:« ایران در مقایسه با دیگر کشورهای همسایه، سرزمین بسیار باشکوهی است و وجود ملیت‌های مختلف، نقطه مثبت این کشور است». بابا امیری از به‌کار بردن اتهام «تجزیه طلبی» علیه فعالان قومی انتقاد کرد و گفت که «جنبش قومی»، طی سال‌های گذشته، بیش از دیگر جنبش‌های ایرانی فعال بوده‌ است.

کریم عبدیان، فعال سیاسی و حقوق‌بشری عرب ایرانی نیز  با تأکید بر این‌که «هدف اول ما باید سرنگونی رژیم جمهوری اسلامی باشد»، گفت: «نباید شعارهایی که مردم عرب اهواز را از اپوزیسیون سراسری جدا می‌کند، سر داده شود». او خواستار مشارکت فعالان عرب ایرانی در اعتراضات گسترده این کشور شد و افزود: «ما خواهان نظام فدرالیسم در ایران هستیم».

فرامرز بختیار، نماینده حزب اتحاد لر و بختیاری گفت که لرها، عرب‌ها، کردها و فارس‌ها، پیش از رسیدن نظام جمهوری اسلامی به قدرت، بدون هیچ مشکلی در کنار هم زندگی می‌کردند؛ اما اکنون حکومت آن‌ها را دربرابر یکدیگر قرار داده است. او ضمن رد این پیش‌داوری که «گفته می‌شود اگر به ملیت‌های ایرانی حقوق بیشتری داده شود، مشکلاتی به‌وجود خواهد آمد»، تأکید کرد که ملیت‌های ایرانی در قرون گذشته، دارای حکومت‌های محلی بودند، بدون این‌که مشکلاتی میان آن‌ها باشد.

در پایان این سمینار، برگزارکنندگان با انتشار بیانیه‌ای، «سرکوب فعالان قومی ازسوی حکومت ایران» را محکوم کردند. در این بیانیه، آمده است: «حمایت کامل خود را  از جنبش‌های اجتماعی کنونی که ریشه در رنج و محرومیت بخش‌های گسترده‌ای از جامعه ایران داشته و جمهوری اسلامی‌ ایران را با چالش‌های جدی روبرو کرده و در سراشیبی سقوط  قرار داده، اعلام می‌کنیم و کلیه توان و امکانات خود را در این زمینه، مبذول خواهیم داشت».

در بخش دیگری از این بیانیه نیز آمده است: «ما برگزارکنندگان، قاطعانه حضور جمهوری اسلامی ایران در عراق، سوریه، لبنان و یمن را محکوم می‌کنیم و خواهان عدم مداخله تهران در کشورهای عربی منطقه و درپیش گرفتن سیاست همزیستی مسالمت‌آمیز با کلیه کشورهای همسایه و جهان هستیم».

گزارشی از سحر بیت‌مشعل در این زمینه: