چهار سال پس از امضای توافق میان ایران و هند درباره ساخت یک خط آهن میان بندر چابهار و زاهدان، دولت تهران تصمیم گرفته با استناد به تاخیر در تامین مالی و شروع پروژه از سوی هند، خود به ساخت این راه‌آهن اقدام کند.

هفته گذشته، محمد اسلامی، وزیر راه و شهرسازی جمهوری اسلامی ایران، با سفر به استان سیستان و بلوچستان، روند ریل‌گذاری راه‌آهن زاهدان ــ چابهار به طول ۶۲۸ کیلومتر را افتتاح کرد. 

اسلامی همچنین از گفت‌وگو درباره «اتصال راه‌آهن زاهدان به بیرجند» و امضای «قرارداد خط ‌آهن بیرجند و تربت‌حیدریه» خبر داد و با بیان این که «شبکه ریلی و اتصال به منطقه سیستان و مرز میلک در دست برنامه است»، ادامه داد: «یک قطعه به مسیر زابل شروع شده است.»

همچنین امیر محمود غفاری، معاون برنامه‌ریزی و مدیریت منابع وزارت راه و شهرسازی، روز سه‌شنبه ۲۴ تیر، به پایگاه خبری این وزارتخانه گفت دولت فعلی ایران قصد دارد تا پایان دوره خود خط ریلی چابهار – زاهدان را راه‌اندازی کند.

او گفت: «برای راه‌اندازی خط ریلی چابهار- زاهدان تا کنون از محل اعتبارات صندوق توسعه ملی مبلغ ۸۳۵۰ میلیارد ریال جهت پیشبرد پروژه پرداخت شده است.»

اما روزنامه هندو چاپ هند، به نقل از مقام‌های رسمی نوشت تمام این پروژه قرار است در ماه مارس ۲۰۲۲، کمتر از دو سال دیگر به پایان برسد. همچنین این خطوط آهن بدون کمک مالی هند و با استفاده از ۴۰۰ میلیون دلار صندوق توسعه ملی ایران ساخته خواهد شد.

این روزنامه تاکید کرد: «این تصمیم در حالی است که چین در حال نهایی کردن توافق همکاری ۲۵ ساله خود با ایران به ارزش ۴۰۰ میلیارد دلار است و این توافق می‌تواند بر طرح‌های هند سایه بیفکند.»

ساخت این راه‌آهن که مذاکرات آن میان شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران و شرکت دولتی ساخت راه‌آهن هند در جریان بود، بخشی از توافقی بود که چهار سال پیش در جریان دیدار حسن روحانی، رییس جمهوری اسلامی ایران، محمد اشرف غنی رییس جمهوری افغانستان و نارندرا مودی نخست وزیر هند در تهران، میان سه کشور برای توسعه بندر چابهار به امضا رسید.

توسعه بندر چابهار که تنها بندر ایران است که به آب‌های اقیانوس راه دارد، به صادرات و واردات در ایران کمک می‌کند، افغانستان را به اقیانوس هند متصل می‌کند و هند نیز قصد داشت از این طریق، صادرات و دسترسی خود به بازارهای افغانستان و آسیای میانه را افزایش دهد.

به گزارش روزنامه هندو، قرار بود که شرکت ساخت راه‌آهن هند در این پروژه به میزان حدود ۱.۶ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری کند.

این روزنامه اضافه کرده که با وجود بازدیدهایی که مهندسان این شرکت از ایران داشته‌اند و اقدامات آماده‌سازی برای این پروژه، کار شروع آن به دلیل وجود نگرانی‌ها از تحریم‌های آمریکا آغاز نشده است.

به نوشته هندو، با وجود این که آمریکا برای چشم‌پوشی از تحریم‌ها در زمینه بندر چابهار و راه‌آهن زاهدان توافق کرده، اما یافتن شرکت‌های تامین‌کننده تجهیزات که از این تحریم‌ها نگران نباشند، دشوار است.

این نگرانی‌ها به حدی است که هند واردات نفت از ایران را به دلیل تحریم‌های آمریکا علیه جمهوری اسلامی به «صفر» کاهش داده است.

روزنامه هندو نوشت که وزارت خارجه هند و همچنین شرکت ساخت راه‌آهن این کشور حاضر نشدند در این زمینه به سوالات این روزنامه پاسخ دهند.