بیش از یک سال پس از دستگیری هشت نفر از فعالان محیط‌زیست در بهمن‌ماه ۹۶، سومین و چهارمین جلسه‌ دادگاه آن‌ها، روزهای سه‌شنبه و چهارشنبه، ۲۳ و ۲۴ بهمن‌ماه، درست شبیه به دو جلسه‌ قبلی به‌صورت غیرعلنی و بدون حضور وکلای انتخاب‌شده از جانب این فعالان، به ریاست قاضی صلواتی برگزار شد.

خبرگزاری ایرنا روز چهارشنبه ۲۴ بهمن‌ماه، بدون نام‌بردن، نوشت که یکی از متهمان زن پرونده فعالان محیط زیست در جلسات دوم و سوم دادگاه غایب بوده است و علت غیبت اومشخص نیست. کاربران رسانه‌های اجتماعی گمانه‌زنی کرده‌اند که فرد غایب نیلوفر بیانی بوده و علت غیبت او، اعتراضاتش به شکنجه در دوران بازداشت، در جلسات قبل عنوان شده است.

برگزاری چهارمین جلسه دادگاه، درحالی است که همچنان سکوت عجیبی از طرف خانواده‌های فعالان در مورد روند برگزاری دادگاه مشاهده می‌شود، به‌جز چند نامه‌ سرگشاده خطاب به رییس قوه‌‌قضاییه و حسن روحانی، رییس جمهوری و این‌بار در روز سه‌شنبه، نامه‌ جدیدی به رهبر جمهوری اسلامی درمورد فشارهای روانی بر روی این فعالان و درخواست رسیدگی به وضعیت پرونده و آزادی فرزندانشان.

تنها یک نفر

در این بین، کتایون رجبی، خواهر سام رجبی، تنها کسی است که این روزها در مورد پرونده‌ برادرش صحبت می‌کند و اطلاعاتی درمورد روند برگزاری دادگاه و وضعیت وکیلشان محمد‌حسین آقاسی و عزل او درپی فشار نهادهای امنیتی را در توییتر شخصی‌اش اطلاع‌رسانی می‌کند. هرچند با توجه به فشارهایی که به خانواده‌ این زندانیان وارد می‌شود و تهدید‌هایی که از طرف نهاد‌های امنیتی صورت می‌گیرد، می‌توان حق سکوت را برای آن‌ها محترم شمرد، اما حتی با یک سال سکوت و صحبت نکردن در مورد جزئیات پرونده و وضعیت روانی و جسمی فرزندانشان هم گره‌ای از ماجرای این پرونده باز نشده است. ادامه‌ این تهدید‌ها درمورد پیگیری پرونده، روند برگزاری دادگاه و مشخص نبودن نهاد دستگیرکننده‌ این هشت فعال محیط زیست ازسوی خانواده‌ آن‌ها، تبدیل به هشدار علنی به اعدام آن‌ها شد و همین مساله بود که باعث رسانه‌ای کردن ماجرای برگزاری جلسات دادگاه و حواشی آن‌ها شد.

در این میان، خانواده‌های زندانیان بعد از اینکه از نامه‌ای که در اردیبهشت ۹۷ به حسن روحانی نوشتند جوابی نگرفتند، در روز برگزاری سومین جلسه‌ غیرعلنی دادگاه، نامه‌ای دسته‌جمعی به رهبر ایران نوشتند و در آن از محرومیت داشتن وکیل، شرایط سخت و انفرادی‌های طولانی این زندانیان صحبت کردند و از او تقاضای کمک کردند.

چند روز پیش هم خواهر سام رجبی در صفحه‌ شخصی خود در توئیتر نامه‌ای خطاب به محمود صادقی، نماینده‌ تهران در مجلس شورای اسلامی نوشت و خواستار رسیدگی از طرف او شد.

@mah_sadeghi

آقای محمودصادقی

نماینده محترم مردم تهران



من کتایون رجبی خواهر سام رجبی یکی از ۸بازداشت شدگان محیط زیست هستم. یکسال بعد از بازداشت برادرم خبر تشکیل دادگاه، این امید را در دل ما زنده کرد که برادرم با رسیدگی قضایی بی طرفانه بی گناهی اش اثبات شود.

— Katy Radjabi ‪(@KRadjabi)‬ February 11, 2019

دادگاه بدون اطلاع

فردی مطلع و نزدیک به خانواده‌ رجبی در مورد ماجراهای جلسات دادگاه و عزل وکیل او می‌گوید: «اولین جلسه دادگاه در روز چهارشنبه ۱۰ بهمن‌ماه برگزار شد که خانواده هیچ‌یک از زندانیان از آن مطلع نبودند و بعد از چند ساعت از برگزاری، تعدادی از خانواده‌ها که خبر را دریافت می‌کنند، به دادگاه مراجعه می‌‌کنند که از ورود آن‌ها جلوگیری می‌شود.»

به گفته‌ این منبع مطلع، خانواده‌ها حتی خروج فرزندانشان از دادگاه را هم ندیده‌اند. همچنین به گفته او، در اولین جلسه‌ دادگاه، از وکیل سام رجبی برای شرکت در جلسه دعوت به‌عمل نیامده و این روند تا دومین جلسه‌ دادگاه هم ادامه داشته است که به درخواست قاضی صلواتی و با فشار بر سام رجبی، خواستار عزل وکیل او، محمدحسین آقاسی، «به بهانه‌ فعالیت‌های حقوق‌بشری او» شده‌اند که این درخواست از طرف او رد شده است.

اما بعد از آن و قبل از برگزاری سومین جلسه دادگاه، محمد فراهانی، سردبیر خبرگزاری قوه‌‌قضاییه توئیتی منتشر کرد که از عزل وکیل سام رجبی خبر می‌داد.

آقای @Mhaghasi1 که در مورد #مریم_فرجی کلی داستان درست کرده بود (که تو زندان کشته شده و بعد مشخص شد نامزد این خانم عامل قتل بوده)، این روزها روی #سام_رجبی سرمایه‌گذاری کرده



آقای آقاسی شما 9 بهمن از وکالت پرونده عزل شدید و وکیل هیچکدوم از متهمان جاسوسی از مراکز نظامی کشور نیستید pic.twitter.com/5UYuConQ5k

— Mohammad Farahani ‪(@FarahaniReports)‬ February 6, 2019

به گفته این منبع مطلع، این درحالی بود که سام رجبی در ملاقات حضوری با مادرش که دقیقا قبل از زمان این توییت بوده است، صحبتی در مورد عزل وکیلش نکرده بود، اما به‌صورت ناگهانی در روز ۲۱ بهمن‌ماه، درست چند روز قبل از برگزاری دادگاه، با مادرش تماس می‌گیرد و با ذکر کلمه‌ «مجبورم»، خبر از عزل وکیلش می‌دهد. او نکته‌ نگران‌کننده درمورد این ماجرا را اطلاع‌رسانی سردبیر خبرگزاری قوه‌‌قضاییه قبل از خانواده‌ سام رجبی می‌داند که شائبه وجود فشار و تهدید بر سام رجبی برای عزل وکیلش را پررنگ می‌کند.

محمد فراهانی مدعی شده بود که خبر عزل وکیل سام رجبی به‌صورت موثق در مدارک و پرونده به تاریخ ۹بهمن‌ماه ثبت شده است، در حالی که خانواده‌ رجبی به‌کرات درپی تماس‌ها و ملاقات با او تاکید کرده بوند که سام رجبی همچنان آقای آقاسی را وکیل خود می‌دانند. بخش زیادی از این نکات، در نامه کتایون رجبی به محمود صادقی نیز آمده است.

روال این پرونده و پرونده‌سازی‌هایی که در چند روز اخیر با اخباری در مورد اقدام به تهیه‌ فیلم و مستندات علیه این زندانیان صورت می‌گیرد، موضوعات نگران‌کننده‌ای است که نتیجه‌ آن هنوز از پشت در بسته‌ جلسات محاکمه، آن هم بدون حضور وکیل مورد اعتماد زندانیان، بیرون نیامده است.