با بازگشت طالبان به قدرت و ابراز علاقه چین به برقراری ارتباط با دولت طالبان، بسیاری از اویغورهای ساکن افغانستان نگران‌اند که این گروه شبه‌نظامی برای...
۱۵ شهریور ۱۴۰۰
ادامه مخالفت نزدیکان به حکومت جمهوری اسلامی با طرح مقابله با کودکهمسری
دختربچه‌های ایرانی همچنان ازدواج می‌کنند
در‌حالی‌که یک ماه و نیم از رد طرح جنجالی افزایش حداقل سن ازدواج دختران در مجلس ایران می‌گذرد، برخی چهره‌های نزدیک به حکومت جمهوری اسلامی تلاش می‌کنند با حمله به این طرح، موضعی فعال در مقابل واکنش‌های منفی به این اتفاق داشته باشند.
در یکی از جنجالی‌ترین اظهارنظرها، رحیم پور‌ازغدی، که از او به‌عنوان یکی از تئورسین‌های نظام جمهوری اسلامی نام برده می‌شود، از ازدواج کودکان دفاع کرد.
او گفت: «در اسلام برای ازدواج اصلا حد سنی نداریم. حتی در دوران دبستان هم می‌توانند ازدواج کنند.»
این عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با طرح این ادعا که اسلام درباره رابطه دختر و پسر باز فکر کرده است، گفت: «اسلام می‌گوید به‌محض اینکه غریزه جنسی بیدار شد، حتی هنوز کامل هم بیدار نشده ازدواج کنید. اصلا اسلام شرط بلوغ را هم برای ازدواج نگذاشته است.»
این سخنان پور‌ازغدی با واکنش عباس عبدی، فعال سیاسی و روزنامه‌نگار اصلاح‌طلب، مواجه شد. او در حساب توییتر خود نوشت:
نظریه‌پرداز اصولگرایان گفت:در اسلام برای ازدواج اصلاً حدسنی نداریم.حتی در دوران دبستان هم می‌توانندازدواج کنند،فقط گفته شده اگر بچه هست،ولی او برآنها نظارت داشته باشد
متاسفانه آنقدر شهامت ندارد تا بگویددر اسلامِ مورد نظرش،با شیرخواره هم می‌توان ازدواج کرد‌ونیازی هم به نظارت ندارد— عباس عبدی (@abb_abdi) January 28, 2019
طرحی برای جلوگیری از «کودکهمسری»
طرح افزایش حداقل سن ازدواج دختران، که از سوی مدافعان آن طرحی برای مقابله با پدیده «کودکهمسری» خوانده می‌شود، برای جلوگیری از ازدواج دخترانی ارائه شده است که هنوز به بلوغ لازم برای ازدواج نرسیده‌اند.
کودکهمسری به ازدواج زودهنگام و قبل از سن قانونی دختران و پسران گفته می‌شود که در برخی جوامع رواج دارد.
مخالفان کودکهمسری می‌گویند دختری که هنوز به بلوغ فکری نرسیده است نمی‌تواند درباره یکی از مهم‌ترین اتفاقات زندگی‌اش، یعنی ازدواج، تصمیم بگیرد. در مقابل، مخالفان طرح افزایش حداقل سن ازدواج دختران معتقدند طبق نظر اسلام، دختر در سن ۹ سالگی به بلوغ می‌رسد و بنابراین مانعی برای ازدواج ندارد.
طبق قانون جمهوری اسلامی ایران، در حال حاضر ازدواج دختران از سن ۱۳ سال به بالا امکان‌پذیر است. تبصره‌ای در قانون وجود دارد که با اذن ولی امکان ازدواج دختران زیر ۱۳ سال هم وجود دارد.
اما دو سال پیش، آیت‌الله مکارم شیرازی، از مراجع تقلید، رسما با کودکهمسری مخالفت کرد و گفت: «من از نظر فتوا این اجازه را نداده و نمی‌دهم. ممکن است در گذشته چنین چیزی جایز بوده، اما اکنون به‌خاطر مفاسدی که دارد، تا زمانی‌که دختر به بلوغ عقلی نرسد و قدرت تصمیم‌گیری نداشته باشد، اجازه ازدواج ندارد و حکم باطل بودن چنین ازدواجی را می‌دهم.»
اسفند سال گذشته، طرح افزایش حداقل سن ازدواج با ۶۷ امضای نمایندگان تقدیم هیات رییسه مجلس شد.
طبق طرح ارائه‌شده، عقد نکاح دختر قبل از ۱۳ سال تمام شمسی و پسر قبل از ۱۶ سال تمام شمسی ممنوع است. تبصره این ماده نیز تاکید می‌کند که حداقل سـن ازدواج در دختر ۱۶ سال تمام شمسی و در پسر ۱۶ تمام شمسی است. عقد ازدواج دختران ۱۳ تا ۱۶ سال و پسران ۱۶ تـا ۱۸ سال منوط به اذن ولی و رعایت مصلحت تشخیص دادگاه بـه شرط داشتن قابلیت جسمی برای تزویج با نظر پزشکی قانونی است.
پیشنهاد‌دهندگان طرح افزایش حداقل سن ازدواج دختران سعی کردند براساس این فتوای آیت‌الله مکارم شیرازی، نظر دیگر نمایندگان مجلس را برای تصویب این طرح جلب کنند، اما پس از تصویب یک فوریت این طرح، دوم دی‌ماه سال جاری کمیسیون قضایی مجلس این طرح را رد کرد.
ازدواج‌های انگشت‌شمارِ چهل هزار موردی
اعضای کمیسیون قضایی مجلس که طرح افزایش حداقل سن ازدواج را «به اتفاق آرا» رد کردند دلایل مختلفی را برای مخالفتشان مطرح کردند.
محمدعلی پورمختار، عضو کمیسیون قضایی مجلس، گفت: «به‌طور کلی اعضا بر این باورند که ازدواج امری فردی است و با قانون‌گذاری نمی‌شود مانع آن شد؛ البته آمارهایی هم که داده می‌شود عددی نیست که برای آن قانون تصویب شود. ما سالیانه حدود ۱۳۰۰ تا ۱۴۰۰ ازدواج زیر ۱۳ سال در کشور داریم که با رضایت و یا بدون رضایت انجام می‌شود و تفاوتی هم ندارد که خودشان راضی باشند، که اگر هم راضی نباشند، قطعا ولی آن‌ها راضی بوده است، پس در کل اهمیتی ندارد.»
این در حالی است که براساس آمارهای منتشر‌شده از سوی معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری، در سال ۱۳۹۰، ۳۹۶۰۹ نفر ( ۴/۵ درصد) از کودکانی که ازدواج کرده‌اند بین ۱۰ تا ۱۴ سال سن داشته‌اند. این ارقام با روندی رو‌به‌رشد در سال ۱۳۹۱ به ۴/۹ درصد رسیده و ۴۰۴۶۴ نفر را شامل شده است. ازدواج کودکان ۱۰ تا ۱۴ ساله در سال ۱۳۹۲ نیز با افزایش روبهرو بوده است. این میزان با رسیدن به ۵/۳ درصد نشان داد که قرار نیست از میزان روند ازدواج کودکان کاسته شود.
براساس اعلام سازمان ثبت احوال کشور، سال ۱۳۹۳، بالاترین میزان ازدواج کودکان را در ۵ سال اخیر نشان می‌دهد. تعداد کودکان ۱۰ تا ۱۴ ساله‌ای که ازدواج کرده‌اند در این سال به ۴۰۲۲۸ نفر (۵/۶ درصد) رسیده است. سال ۱۳۹۴ نیز رقم ۵/۴ درصد (۳۶۹۳۸ نفر) تعداد کودکانی است که در سنین یاد‌شده و پیش از پایان دوران کودکی‌شان وارد زندگی زناشویی شده‌اند.
مادربزرگ سخنگوی کمیسیون قضایی مشکلی نداشت
اما سخنگوی کمیسیون قضایی مجلس، که یکی از مخالفان سرسخت طرح مقابله با کودکهمسری است، در پاسخ به مدافعان این طرح گفت: «مادربزرگ خود من در ۹ سالگی ازدواج کرد و مشکلی هم نداشت.»
حسن نوروزی با اذعان به نظر مخالف متخصصان درباره ازدواج دختران کم‌سن، نظر کارشناسان فقهی را بر نظر پزشکان و روانشناسان ارجح دانست و گفت: «درباره رد این طرح در کمیسیون حقوقی مجلس باید به این موضوع اشاره کنم که دو گروه پزشکان و روانشناسان در بررسی‌هایی که انجام دادند به این نتیجه رسیدند که دختر ۱۴ یا ۱۵ ساله توان اداره زندگی ندارد، ولی در مقابل براساس شرع اسلام، مرکز فقهی قم، نظر کارشناسان ایرانی و لبنانی و رویکرد مطرح‌شده از سوی برخی از اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی و ارسال نظر مراجع این نظر استنتاج شد که دختر حد بلوغش از ۹ سال شروع می‌شود.»
مخالفت با ممنوعیت ازدواج کودکان به دلیل «افزایش مظاهر جنسی در جامعه»
مدیر طرح و برنامه و تدوین سیاست شورای فرهنگی اجتماعی زنان و خانواده «افزایش مظاهر جنسی در جامعه»، «افزایش آمار فرار دختران از خانه» و «کاهش سن تن‌فروشی» را دلایل مخالفت خود با طرح مقابله با کودکهمسری عنوان کرد.
فرشته روح‌افزا گفت: «وقتی مظاهر جنسی در جامعه زیاد می‌شود و دختران جوان آن را می‌بینند و احساس نیاز می‌کنند، اگر بخواهد ازدواج کنند، برخی می‌گویند اشتباه است، اما اگر همان دختران بخواهند تن‌فروش شوند، همان عده می‌گویند باید کارت سلامت برایشان صادر شود.»
او مدعی شد افرادی که به دنبال قانون منع ازدواج کودکان‌اند فقط کاری را انجام می‌دهند که از طرف جامعه بین‌الملل به آن‌ها گفته می‌شود و خودشان چیزی نمی‌دانند.
روح‌افزا در میزگردی گفت که طرح ممنوعیت ازدواج دختران کم‌سن مطابق با سند ۲۰۳۰ است.
در سیاست ۳ از هدف کلی پنجم سند توسعه پایدار ۲۰۳۰ بر «ریشه‌کنی همه اقدامات زیانبار مانند ازدواج کودکان، ازدواج در سنین بسیار پایین و...» تاکید شده است.
۱۶۹ عضو سازمان ملل متحد پس از به پایان رسیدن زمان اهداف توسعه هزاره در سال ۲۰۱۵، سـند توسـعه پایـدار ۲۰۳۰ را در این سال به تصویب رساندند. این سند حاوی ۱۷ آرمان مختلف اسـت که کشورها برای رسیدن به آن‌ها تا سال ۲۰۳۰ تلاش می‌کنند.
آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، در اردیبهشت ۱۳۹۶ با سند ۲۰۳۰ مخالفت کرد و کمتر از یک ماه بعد شورای عالی انقلاب فرهنگی به ریاست حسن روحانی، رییس‌جمهوری ایران، این سند را لغو کرد.
روزنامه کیهان نیز در مهرماه گذشته ضمن دفاع از ازدواج دختران در سنین کودکی، ممنوعیت ازدواج افراد زیر ۱۸ سال را یکی از اهداف اصلی سند توسعه پایدار ۲۰۳۰ دانست که در آرمان ۵ (برابری جنسیتی و توانمندسازی زنان) تصریح شده است.
کلیپ جنجالی در دفاع از کودکهمسری
اول بهمن‌ماه سال جاری، کلیپی یک‌دقیقه‌ای در یک صفحه اینستاگرامی با نام کاربری «خانم حوثر» منتشر شد که به‌سرعت به کانال‌های پرمخاطب تلگرامی راه یافت.
در این فیلم کوتاه، دختری جوان با پوشش چادر و روسری و پسری کم‌سن‌و‌سال و دارای محاسن با لحنی خاص برداشت خود از احکام الهی و عرف اجتماعی در باب ازدواج را به زبان عوام‌پسند بیان می‌کنند.
در این فیلم، یک دختر و پسر جوان می‌گویند سه سال پیش، زمانی‌که به‌ترتیب ۱۴ و ۱۶ ساله بودند با همدیگر آشنا شدند و ازدواج کردند.
این دو در پایان فیلم، نمايندگان حامی طرح افزایش حداقل سن ازدواج دختران را «نماینده نسبتا محترمی که می‌گی که هر کسی که زیر ۱۸ سال باشه کودک و نابالغ و نفهم» است و «نماینده نه چندان محترمی که می‌خوای قانونی تصویب کنی که ازدواج رو محدود و ممنوع کنی» خطاب کردند و به‌طور ضمنی خودِ آن‌ها را تا ۱۸ سالگی شامل همین چیزهایی که گفته‌اند دانستند.
انتشار این کلیپ با انتقاد کاربران فضای مجازی روبهرو شد. بسیاری بر این باورند که تهیه فیلم با دوربین حرفه‌ای و تدوین و نوع بیان دختر و پسر نشان می‌دهد که این کلیپ با حمایت جریان‌هایی خاص تهیه و به‌صورت انبوه منتشر شده است.
نگرانی‌ها پس از رد طرح
با رد طرح افزایش حداقل سن ازدواج دختران، مخالفت‌ها با این طرح متوقف نشد و ایدئولوگ‌ها و طرفداران حکومت جمهوری اسلامی همچنان از ازدواج دختربچه‌ها دفاع می‌کنند. شاید زمزمه‌ها برای بازنگری در طرح رد‌‌شده را بتوان دلیل نگرانی آن‌ها دانست.
فاطمه سعیدی، عضو فراکسیون زنان مجلس شورای اسلامی، از دیدار اعضای این فراکسیون با ريیس مجلس برای گفت‌و‌گو درباره طرح کودکهمسری خبر داد و تاکید کرد به تلاش برای تصویب این طرح برای جلوگیری از ازدواج کودکان ادامه می‌دهند.
به گفته سعیدی، این طرح هیچ مغایرتی با ازدواج جوانان ندارد، بلکه هدف پیشگیری از معضل کودکهمسری و ازدواج کودکان است، کودکانی که از عهده نگهداری خود برنمی‌آیند اما تشکیل زندگی می‌دهند.
این سخنان عضو فراکسیون زنان مجلس نشان می‌دهد با وجود رد طرح افزایش حداقل سن ازدواج دختران در کمیسیون قضایی مجلس، دغدغه مقابله با پدیده کودکهمسری حداقل از ذهن عده‌ای از نمایندگان مجلس پاک نشده است.
استرس مضاعف در دوران همه‌گیری شاید کار والدین را سخت‌تر کرده باشد. شاید والدین در این دوران با این پرسش مواجه شوند که چه روی شانه‌های فرزندانشان...
۱۳ شهریور ۱۴۰۰
صحنه‌های ویرانگر هزاران افغان مستاصل که در تلاش‌اند از طالبان بگریزند و حمله مرگبار ۲۶ اوت (۴ شهریور) به فرودگاه کابل تهدیدهای امنیتی و انسانی پیامد...
۹ شهریور ۱۴۰۰
