دو ماه به اعمال مجدد تحریم‌های آمریکا علیه ایران باقی مانده است، اما صادرات نفت ایران تا به امروز سقوط کرده و بسیاری از خریداران اصلی‌اش در آسیا و اروپا را از دست داده است.

این سقوط در هفته‌های آتی نیز ادامه خواهد داشت. در عین حال، افزایش فروش نفت توسط برخی اعضای اوپک باعث بروز تنش در این گروه شده که ممکن است در جاسه پیش روی آنها در الجزیره که قرار است اواخر این ماه برگزار شود، به اوج خود برسد.

بر اساس آمار سایت بلومبرگ، در ماه میلادی گذشته (آگوست) صادرات نفت خام و میعانات آن از  ایران تنها کمی بیش از دو میلیون بشکه در روز بوده است. این کمترین میزان صادرات ایران از بهار سال ۱۳۹۵ بوده است و حتی نسبت به ماه اردیبهشت امسال و پیش از اعلام خروج امریکا از توافق هسته‌ای، ۲۸ درصد کاهش دارد.

چندین خریدار اصلی نفت ایران معاملات خود با ایران را متوقف کرده‌اند. از ابتدای تابستان امسال هیچ محموله نفتی به کره جنوبی و یا فرانسه ارسال نشده است و مجموع صادرات به اتحادیه اروپا ۴۰ درصد کاهش داشته است.

از دست دادن بازار کره جنوبی برای ایران به طور ویژه مشکل‌زاست زیرا نزدیک به ۶۰ درصد محصولات کاندنسیت (میعانات گازی) ایران به این کشور می رود. صادرات میعانات در زمان ریاست جمهوری باراک اوباما به حالت تعلیق درآمده بود اما دونالد ترامپ دوباره آنها را به تحریم‌ها اضافه کرد.

با اینکه ایران پالایشگاه جدیدی برای تبدیل میعانات گازی ساخته است، همچنان نیازمند صادرات این محصولات برای پشتیبانی رشد میدان گازی پارس جنوبی ست. اگر ایران نتواند میعانات گازی خود را صادر کند ممکن است مجبور شود استخراج گاز را کاهش دهد و این ریسک مواجه شدن با کمبود گاز در زمستان را بالا می‌برد.

دیگر بازارهای آسیایی نفت ایران کمی مقاوم‌تر بوده‌اند. به نظر می‌رسد که چین بر موضعی که گرفته بود ایستادگی کرده و خرید نفت از ایران را نه کاهش داده است و نه افزایش.

این در حالی است که ژاپن و هند منتظر مجوز گرفتن از آمریکا برای خرید نفت کمتر از ایران هستند. تمامی اینها باعث شده است که خریداران، سفارش‌های ماه اکتبر خود را به تعویق بیندازند تا دید بهتری نسبت به اوضاع داشته باشند. آنها انتظار دارند که فروش نفت ایران از آنچه امروز هست نیز کمتر شود.

در حالی که به نظر می‌رسید حذف نفت ایران از بازار جهانی در پایان سال جاری میلادی مشکلاتی ایجاد کند، افزایش صادرات دیگر اعضای اوپک بیش از حد جبران نفت ایران بوده است. از زمان خروج ترامپ از توافق هسته‌ای، تولید اوپک ۸۴۰ هزار بشکه در روز افزایش داشته است.

تصمیم افزایش تولید در اوپک دو سال قبل گرفته شده بود اما با وجود این، افزایش‌های اخیر باعث بروز تنش‌های بین اعضا شده است.

خالد الفالح، وزیر نفت عربستان سعودی، می گوید که این افزایش کمک می‌کند کاستی‌های تولید اعضایی که توانایی تولید بیشتر ندارند از طریق فورش مازاد نفت برخی دیگر جبران شود. ایران این موضع را رد کرده و می‌گوید هر عضو باید تنها به اندازه تعهدی که داده است نفت تولید کند.

ایران مستقیما اختیارات کمیته نظارتی مشترک وزرا برای توزیع تولید کل بین اعضا را زیر سوال برده است. به نظر می‌رسد که جلسه پیش روی اعضای اوپک محلی برای بروز این اختلافات شود. روسیه تمایلی به حفظ محدودیت های تولید ندارد و عربستان سعودی که تحت فشار ترامپ از یک طرف و بحث درآمدهای نفتی‌اش از سوی دیگر است، هم اکنون تولیدات خود را افزایش داده اند و به نظر نمی‌رسد اعتراضات ایران راه به جایی ببرد.