تاکتیکهای نوظهور معترضان هنگکنگی در جنبش اعتراضی اخیر
موسسه سکیوریتی فرست (Security First) که به راهنمایی و آموزش فعالان اجتماعی و روزنامهنگاران میپردازد، بررسی جنبشهای مردمی در سطح جهان را از اولویتهای خود قرار داده است. این موسسه مجموعه برخی یافتههای خود را در اپلیکیشن «چتر» گردآوری میکند.
در اعتراضهایی که اخیرا در هنگکنگ جریان دارد، تکنیکها و تاکتیکهای نوآورانه و نوظهوری برای اعتراض دیده شده که این موسسه در مجموعه توییتی، برخی از آنها را برشمرده است.
در ادامه این مقاله، نگاهی میاندازیم به برخی از این روشها:
تلگرام
استفاده از تلگرام برای هماهنگی بین معترضان به دلیل امنیت این پیامرسان و کمک به حفاظت بیشتر از حریم شخصی افراد، انجام میشود. قابلیتهایی مانند امکان برپایی گروههای تلگرامی با کارایی بالا که به افراد اجازه هماهنگی سریع میدهد، باعث شده استفاده از تلگرام حتی از اپلیکیشن سیگنال رواج بیشتری داشته باشد.
مطلب مرتبط:
تلگرام تنظیمات حریم خصوصی را برای حمایت از معترضان هنگکنگی بهروز میکند
زبان اشاره
معترضان هنگکنگی از زبان اشاره برای برقراری ارتباط در مکانهای شلوغ با یکدیگر در خیابانها استفاده میکنند. چرا که ممکن است امکان ارتباط با کمک صدا در شرایط خاص و شلوغی ناشی از تجمعها وجود نداشته باشد.
ایردراپ
کاربران آیفون از قابلیت ایردراپ (Airdrop) برای فرستادن فایلها یا اطلاعات مربوط به تجمعهای اعتراضی بین یکدیگر بهره میبرند. ابزاری ساده و سریع که امکان انتقال بینام اطلاعات را فراهم میکند. (ایردراپ قابلیتی در سیستمعامل iOS و macOS است که امکان انتقال فایل از طریق وایفای بین دستگاههای اپل با آن فراهم است.)
خاموش کردن قابلیت FaceID به هنگام دستگیری
فیسآیدی نیز قابلیتی برای احراز هویت کاربران آیفون است که به کمک آن، امکان بازگشایی آیفون با کمک اسکن صورت وجود دارد. معترضان هنگکنگی برای پیشگیری از دسترسی پلیس به اطلاعات آیفون خود، این قابلیت را خاموش میکنند. این مساله امکان ردگیری، مانیتور کردن و کنترل اعتراضها را برای پلیس محدود و پیچیدهتر میکند. به این ترتیب، سازماندهی اعتراضها برای معترضان و سرعتعمل بیشتر آنها در مقایسه با پلیس بهینهتر میشود.
مقابله با گاز اشکآور
در ویدیویی که در توییت زیر منتشر شده، به خوبی مشخص است که معترضان پس از اینکه یک گاز اشکآور از سوی پلیس به سمت آنها پرتاب میشود، چگونه آن را با کمک یک مخروط ترافیکی و یک بطری آب از کار میاندازند.
استفاده کاربردی و بهینه از چتر
اغلب معترضان هنگکنگی برای مقابله منفعلانه، با چتر در اعتراضها ظاهر میشوند. پیش از این نیز اعتراضهای هنگکنگ در سال ، به همین دلیل،۲۰۱۴ به «جنبش چتر» معروف شده بود. معترضان با کمک چتر دوربینهای مداربسته را کور میکنند تا سایر معترضان از دید دوربینهای پلیس و دوربینهای مداربستهای که امکان تشخیص چهره و شناسایی هویتشان را دارند، پنهان نگه دارند. در ویدیوی زیر نمونهای از این استفاده دیده میشود.
کمک به تعویض لباس معترضان
مردم لباسهایی و سایر اقلامی را که با پول نقد خریدهاند، روی دستگاههای خرید خودکار بلیط قرار میدهند تا هنگام هجمه پلیس، معترضان بتوانند لباسهای خود را تعویض کنند و شناساییشان از سوی پلیس سختتر شود.
تخریب تیرهای روشنایی هوشمند
تیرهای برقی که لامپهای هوشمند در خود دارند و عمدتا جهت روشنایی معابر در خیابانها و پیادهروها نصب شدهاند از سوی معترضان تخریب میشوند. دلیل این مساله این است که معترضان با توجه به تجهیزاتی که در این تیرهای مخصوص وجود دارد، احتمال میدهند که از طریق آنها مورد جاسوسی قرار گیرند. گفته میشود که برخی از این تیرها، سنسورهای مخصوص، دوربین و دسترسی به اینترنت دارند و امکان سوءاستفاده پلیس بهمنظور شناسایی معترضان و رهگیری اعتراضها از آنها وجود دارد.
استفاده از پیامرسانهای غیرمعمول
در کنار استفاده از تلگرام که در ابتدای متن اشاره شد، معترضان هنگکنگی به جای تلگرام و پیامرسانهایی همچون ویچت، آیمسج، واتزاپ، از ابزارهای مشابه اما غیرمعمول و کمکاربردی استفاده میکنند که احتمال شنود آنها از سوی پلیس کمتر است. هرچند که بسیاری از این پیامرسانهای جایگزین ممکن است رمزنگاری و امنیت کافی نداشته باشند و این نکتهای منفی به حساب میآید.
استفاده از نمادهای مخصوص
معترضان از نمادهای مخصوصی برای آگاهکردن سایر افراد حاضر در یک خیابان یا منطقه استفاده میکنند. نمونهای از این نمادها و معانی آنها در توییت زیر آمده است.
استفاده از لیزر برای کور کردن دوربینها و کاهش بازدهی نیروهای پلیس
معترضان هنگکنگی به طرز هوشمندانهای از هر ابزاری که میتوانند استفاده میکنند. لیزر نیز از ابزارهایی است که آنها با بهره بردن از آن، علاوه بر کور کردن دوربینهای پلیس، عملکرد نیروهای ضدشورش را نیز تحت تاثیر قرار میدهند.
موسسه سکیوریتی فرست که این راهکارها را بررسی کرده، اپلیکیشن چتر (Umbrella) را برای کمک به فعالان، روزنامهنگاران و مردمی که احتمال میرود در چنین مواقعی در خطر باشند، طراحی کرده است. این اپلیکیشن رایگان و بازمتن (Open Source) طراحی شده و روشهایی برای افزایش ضریب امنیت فیزیکی و دیجیتال افراد در جنبشهای اجتماعی کمک میکند. در آن تاکتیکهایی کاربردی مانند موارد یاد شده آمده که به افراد کمک میکند در هنگام اعتراض، دستگیری، مورد جاسوسی واقع شدن، سفر به خارج از مرزها، ارسال پیام امن و … از آن راهنمایی بگیرند.
این اپلیکیشن از طریق وبسایت Security First برای سیستمعاملهای iOS و اندروید در دسترس است. «چتر» اکنون از سوی یک موسسه تایوانی به زبان چینی هم ترجمه شده و امکان مشارکت در ترجمه آن به سایر زبانها نیز وجود دارد.