نگرانی خوانندههای جنبش اعتراضی هنگکنگ از آینده
«مثل این است که دیگر در هنگکنگی که میشناختیم نیستیم. بیشتر مثل این است که در چین زندگی میکنیم.» اینها سخنان دنیس هو است، خوانندهای که زمانی یکی از بزرگترین ستارههای موسیقی در چین نیز بود. اما وضعیت در سال ۲۰۱۴ تغییر کرد. هنگامی که در اعتراضهای دموکراسیخواهی هنگکنگ شرکت کرد و به یکی از چهرههای جنبش تبدیل شد، در فهرست سیاه دولت چین قرار گرفت.
در ۳۰ ژوئن سال جاری میلادی، پکن قانون امنیتی جدیدی برای هنگکنگ تصویب کرد و بسیاری نگراناند قانون جدید چهره هنگکنگ را برای همیشه تغییر دهد. این قانون با کلیگویی و در بندهایی مبهم، اتهامهای براندازی، جداییطلبی و تبانی با قدرتهای خارجی را مشمول احکام سنگین از جمله حبس ابد عنوان کرده است. منتقدان پکن اکنون با تخلفهایی مانند فعالیت در رسانههای اجتماعی و انتشار پستهای حمایت از استقلال، داشتن برچسبهای جداییطلبی یا در دست داشتن کاغذهای سفید، بازداشت شدهاند.
این اقدامها ترس به جان هنگکنگیها انداخته است. بسیاری از آنها پستهای فیسبوکیشان در انتقاد از دولت را حذف کردهاند. کتابهای چهرههای دموکراسیخواه از قفسه کتابخانههای عمومی برداشته شده است. فعالان دیگر جرات نمیکنند شعارهای استقلالطلبانه سر دهند زیرا از نظر دولت، چنین شعارهایی میتواند به معنای نقض قانون امنیتی باشد.
دنیس هو با اشاره به دشواری شرایط دموکراسیخواهان در هنگکنگ، به بیبیسی گفت مردم کمکم محتاطتر میشوند و او خود نیز از این مساله مستثنی نیست و موسیقیدانها و هنرمندان باید «محدوده خاکستری» فعالیت را بیابند. او در ادامه افزود باید راههای هوشمندانهتری بیابند که دولت نتواند با استناد به قانون امنیت ملی، سرکوبشان کند.
اکنون، ترانهسراها و خوانندههای برخی ترانههای حاوی شعارهای دموکراسیخواهانه زیر فشار قرار دارند و با توجه به قانون جدید، ممکن است مجرم شناخته شوند. لی هیو پن، ترانهسرا، که بهخاطر ترانههای دموکراسیخواهانهاش در فهرست سیاه قرار گرفته، معتقد است با قانون امنیتی جدید، فعالان موسیقی اعتراضی بیشتر طرد خواهند شد. او در این مورد به بیبیسی گفت: «فکر میکنم افراد بیشتری مایل نباشند با موسیقیدانهایی که [از موضع انتقادیشان] کوتاه نمیآیند همکاری کنند. مردم قبلا هم نمیخواستند خطر کنند، چه رسد به بعد از این. برخی افراد برای منفعت و امتیاز، حتی شروع کردهاند به تعریف و تمجید از همه چیز [حزب کمونیست] و چین.» او در ادامه افزود برای اجتناب از قانونشکنی، موسیقیدانها دیگر جرات نمیکنند ترانههای حاوی پیامهای سیاسی یا اجتماعی بنویسند، برخی هنگکنگ را ترک میکنند و بقیه ممکن است هویتشان را مخفی کنند.
هنوز مشخص نیست با اعمال قانون جدید، اجراهای زنده چه سرنوشتی خواهند داشت. دنیس هو با اشاره به اینکه سال گذشته اجازه اجرا در سالن ۱۲۵۰۰ نفری کلسیوم هنگکنگ را پیدا نکرد، گفت: «باید راههای دیگری برای اجرا پیدا کنیم. فکر میکنم اجرای مجازی یا فعالیت در محدودههای خاکستری قانون امنیتی ممکن باشد. هنوز به پاسخ نرسیدهام اما مطمئنم میتوانیم راههای متفاوتی برای ارتباط با مخاطب پیدا کنیم.»
اما پکن اعلام کرده است در قانون امنیتی جدید، حق آزادی بیان محفوظ است. ژانگ شیائومینگ، رییس دفتر امور هنگکنگ و ماکائو در دولت چین، ماه گذشته به خبرنگاران گفت: «پس از اعمال [قانون امنیتی] مردم هنگکنگ همچنان میتوانند از حزب کمونیست چین انتقاد کنند. اما نمیتوانید بر مبنای آن [انتقادها] دست به اقدام بزنید.»
کری لم، رییس اجرایی هنگکنگ، تاکید کرده است قانون امنیتی فقط «اقلیتی بسیار کوچک از اعمال و فعالیتهای غیرقانونی و مجرمانه» را در بر میگیرد اما پروفسور یوهانس چن، استاد حقوق در دانشگاه هنگکنگ، معتقد است تعریف این قانون از براندازی چنان کلی است که هر آنچه به کوچکترین تهدید علیه ثبات دولت تعبیر شود در بر میگیرد، فضا برای فعالیت خلاقانه هنرمندان و موسیقیدانها را تنگ و محدود میکند و به انواع خودسانسوری منجر میشود.
بهرغم تمام این فشارها و محدودیتها، برخی هنرمندان هنگکنگی به بیبیسی گفتهاند به فعالیتشان ادامه میدهند. دنیس هو در پایان به بیبیسی گفت: «کسانی که تصمیم گرفتهاند در هنگکنگ بمانندــ از جمله خودمــ هنوز بسیار مصمم و مصریم. در تمام این سالها، هنگکنگیها یاد گرفتهاند در این مبارزه چگونه برخورد کنند. فکر میکنم نباید قدرت مردم را دستکم گرفت.»