به گفته جفری ساکس، استاد دانشگاه کلمبیا، کارگروه متشکل از دانشمندانی را که در مورد منشا کووید‌ـ‌۱۹ تحقیق می‌کردند به‌دلیل پژوهش گسترده‌تر در زمینه زیست‌ایمنی منحل کرده است.

دکتر ساکس، رییس کمیسیون کووید‌ـ‌۱۹ وابسته به نشریه‌های علمی لنست (Lancet)، گفت کارگروه را به این دلیل منحل کرده که نگران ارتباط آن با اتحادیه اکو هلث (EcoHealth) بوده است. اکو هلث که یک موسسه غیرانتفاعی مستقر در نیویورک است از سال ۲۰۲۰ زیر ذره‌بین برخی دانشمندان، اعضای کنگره و دیگر مقام‌های آمریکا بوده است؛ دلیل این امر استفاده این موسسه از بودجه دولتی آمریکا برای تحقیق در مورد ویروس‌های کرونا با منشا خفاش با همکاری موسسه ویروس‌شناسی ووهان است. موسسه ویروس‌شناسی ووهان مرکزی پژوهشی در شهر ووهان چین است که اولین بار کووید‌ـ‌۱۹ در شهر شیوع پیدا کرد. 

پیتر داشاک، رئیس اتحادیه اکو هلث، رهبری این کار‌گروه را تا ماه ژوئن سال جاری بر عهده داشت. برخی دیگر از اعضای این کار‌گروه در پروژه‌هایی با دکتر داشاک یا اتحادیه اکو هلث کار کرده‌اند. دکتر ساکس که همچنین ریاست مرکز توسعه پایدار در دانشگاه کلمبیا را بر عهده دارد، گفت: «من کار‌گروهی نمی‌خواستم که آشکارا با اتحادیه اکو هلث، که یکی از مسائل اصلی کل این تحقیق در مورد منشا ویروس بود، ارتباط داشتند.» 

اما یکی از اعضای این کار‌گروه گفت گروه منحل‌شده هیچ تضاد منافعی ندارد که مانع جمع‌آوری و ارزیابی داده‌ها در مورد نحوه انتقال ویروس کرونا به انسان شود.

جست‌و‌جو برای یافتن منشا ویروس کرونا باعث ایجاد تنش‌های ژئوپلیتیک و بحث‌های گسترده‌ای شده که انحلال کارگروه تحقیق علمی در این زمینه تازه‌ترین مورد است. اختلاف بر سر آن است که آیا ویروس کرونا از آزمایشگاه ویروس‌شناسی ووهان نشت کرده و یا به‌طور طبیعی به واسطه حیوان به انسان منتقل شده است. در ماه‌های اخیر، فراخوان‌ها برای بررسی احتمال نشت تصادفی از آزمایشگاه بسیار مورد توجه قرار گرفته است.

دکتر ساکس گفت تحقیق کمیسیون لنست در زمینه منشا پیدایش ویروس کرونا همچنان ادامه دارد و قرار است گزارشی در همین زمینه در اواسط سال ۲۰۲۲ منتشر شود، اما این گروه دامنه بررسی‌هایش را گسترده‌تر کرده تا نظر سایر کارشناسان در زمینه موضوع‌های زیست‌ایمنی مانند نظارت و شفافیت دولت در مورد تحقیق‌های آزمایشگاهی خطرناک را نیز شامل شود. 

دکتر ساکس در ادامه افزود: «اتفاق‌های بسیاری در سراسر جهان در جریان است که به‌درستی بررسی نمی‌شوند یا برای عموم مردم توضیح داده نمی‌شوند.» او گفت که از یک فرضیه در مورد منشا کووید‌ـ‌۱۹ در مقابل دیگری حمایت نمی‌کند. این کارگروه درباره هر دو فرضیه در مورد منشا ویروس کرونا تحقیق می‌کرد.  

اعضای کار‌گروهی که دکتر ساکس در اواسط ماه سپتامبر منحل کرد همچنان در حال بحث و گفت‌و‌گو در مورد راه‌هایی‌اند تا به حقیقی که در دست انجام داشتند ادامه دهند. استنلی پرلمن، استاد میکروب‌شناسی و ایمنی‌شناسی در دانشگاه آیووا و یکی از اعضای کار‌گروه، گفت: «ما این کار مهم را ادامه می‌دهیم.»

دکتر داشاک، متخصص در زمینه ویروس‌های نوظهور در حیوانات که ممکن است تهدیدی برای انسان باشند، مخالف سرسخت فرضیه نشت آزمایشگاهی ویروس  کرونا است. او یکی از اعضای تیم سازمان بهداشت جهانی بود که اوایل سال جاری میلادی به ووهان سفر کردند و به این نتیجه رسیدند که نشت آزمایشگاهی ویروس بسیار بعید به نظر می‌رسد.

پنج عضو دیگر این کار‌گروه با دکتر داشاک همراهی کردند و با امضای نامه‌هایی در فوریه سال ۲۰۲۰، این فرضیه را که ویروس جدید کرونا مهندسی‌شده و آزمایشگاهی است تئوری توطئه خواندند و مردود دانستند. سپس، در ژوئیه ۲۰۲۱، اعلام کردند شواهد بیشتری وجود دارد که احتمال منشا طبیعی ویروس را تقویت می‌کند. دکتر پرلمن، که چهار دهه است در زمینه ویروس کرونا تحقیق می‌کند، این نامه‌ها را امضا کرد اما گفت هیچ تحقیق مشترکی با دانشمندان اتحادیه اکو هلث یا موسسه ووهان انجام نداده است.  

تحقیق سازمان بهداشت جهانی در مورد منشا ویروس کرونا ماه‌هاست متوقف شده است. یک گزارش سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا نیز که در ماه اوت به جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا، ارائه شد، تا حدی به‌دلیل نبودِ اطلاعات کافی از طرف چین، به نتیجه قطعی نرسید.

با وجود این، تحقیق‌های جدید سرنخ‌هایی احتمالی در مورد منشا ویروس کرونا به دست می‌دهد. پژوهشگران موسسه پاستور فرانسه اخیرا گزارش کردند که سه نوع ویروس کرونا در خفاش‌های غارهای لائوس در نزدیکی مرز چین یافته‌اند که به ویروس این همه‌گیری شباهت زیادی دارند و می‌توانند سلول‌های انسان را آلوده کنند. به گفته این پژوهشگران، یافته‌ها نشان می‌دهد ویروس‌های مشابه سارس‌ـ‌کوو۲ در طبیعت در حال گردش‌اند و می‌توانند افرادی را که با این خفاش‌ها تماس پیدا می‌کنند، آلوده کنند.

فیلیپ زلیکو، مدیر گروه برنامه‌ریزی کمیسیون ملی کووید‌ـ‌۱۹ آمریکا و استاد تاریخ در دانشگاه ویرجینیا، اعلام کرد این کمیسیون ملی تازه‌تاسیس قصد دارد در چند ماه آینده به تحقیق‌ها در زمینه منشا ویروس همه‌گیری کووید‌ـ‌۱۹ بپیوندد. زلیکو، که مدیر اجرایی کمیسیون ۱۱ سپتامبر نیز بوده است، گفت: «این کمیسیون جدید، که چند بنیاد از آن حمایت می‌کنند، در حال ایجاد کارگروهی است متشکل از متخصصان بیماری‌های همه‌گیر نوظهور و دانشمندانی را که در زمینه تحقیق‌های آزمایشگاهی پرخطر تجربه دارند.» 

او در ادامه افزود: «ما به مساله منشا بیماری‌ها بسیار علاقه‌مندیم. همه ما فکر می‌کنیم اگر این کار به‌عنوان اقدامی غیردولتی تلقی شود، امکان همکاری در زمینه وجود دارد.»