در میانه زمزمه‌ها در مورد تزریق دوز سوم یا تقویت‌کننده واکسن‌های کرونا، شرکت فایزر اعلام کرده است که شاید وقت آن باشد تزریق دوز سوم واکسن فایزر مدنظر قرار گیرد. این در حالی است که بسیاری از پزشکان و مقام‌های بخش درمان معتقدند تزریق فوری واکسن به افرادی که واکسینه نشده‌اند سودمندتر از تقویت کسانی است که واکسینه کامل شده‌اند.

شرکت‌های فایزر و بیونتک روز پنجشنبه ۸ ژوییه (۱۷ تیر) اعلام کردند دوز سوم واکسن تولیدی آن‌ها، اگر با فاصله شش ماه پس از دوز دوم تزریق شود، «بالاترین میزان مصونیت» را در کسانی که واکسینه شده‌اند حفظ می‌کند. سخنگوی فایزر به سی‌ان‌ان گفت که این شرکت قصد دارد در ماه اوت به سازمان غذا و داروی آمریکا درخواست بدهد برای تزریق دوز تقویت‌کننده مجوز اضطراری صادر کند. 

اما چند ساعت پس از انتشار این خبر، سازمان غذا و دارو و همچنین مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های آمریکا با صدور بیانیه‌ای مشترک، تاکید کردند «افرادی که واکسینه کامل شده‌اند فعلا به واکسن تقویت‌کننده نیاز ندارند» و «اگر شواهد علمی نشان بدهد ضروری است، ما برای دوزهای تقویت‌کننده آماده‌ایم». 

اما میزان ضرورت دوزهای تقویت‌کننده همچنان روشن نیست و علم هنوز به جمع‌بندی کامل نرسیده‌ است. سی‌ان‌ان در مطلبی مفصل به آنچه درباره واکسن کرونا می‌دانیم و آنچه نمی‌دانیم پرداخته است که در ادامه می‌آید.

می‌دانیم واکسن‌ها هنوز موثرند، حتی مقابل گونه‌های جهش‌یافته

اسرائیل اخیرا از مشاهده موارد کاهش ایمنی واکسن فایزر خبر داده است. وزارت بهداشت اسرائیل با انتشار بیانیه‌ای، اعلام کرد بررسی‌ها نشان می‌دهد مصونیتی که واکسن کرونا مقابل نوع وخیم بیماری ایجاد می‌کند نسبت به قبل کاهش یافته است و این تغییر را به شیوع گونه جهش‌یافته دلتا نسبت داد که مسری‌تر و خطرناک‌تر است. 

در بیانیه دولت اسرائیل آمده بود واکسن فایزر مقابل همه موارد ابتلا از جمله ابتلای خفیف و بی‌علامت ۶۴ درصد مصونیت ایجاد می‌کند و در جلوگیری از بروز شدید بیماری و بستری در بیمارستان ۹۳ درصد موثر است.

دکتر ویلیام شفنر، استاد دانشکده پزشکی دانشگاه واندربیلت و رییس بنیاد ملی بیماری‌های مسری، در این زمینه به سی‌ان‌ان گفت وقتی بحث ضرورت دوزهای تقویت‌کننده پیش می‌آید، واکسن‌ها نشان داده‌اند که هنوز موثرند و ایمنی ایجاد می‌کنند و «واقعا غیرعادی است کسی که واکسن زده در بیمارستان بستری شود، و این تصور را تقویت می‌کند که واکسن‌ها هنوز مقابل گونه‌های جهش‌یافته موثرند». 

اکنون بیش از نیمی از موارد جدید ابتلا به کووید‌ـ‌۱۹ در اثر شیوع گونه جهش‌یافته دلتا است. در مجموع، مصونیتی که واکسن در مقابل نوع وخیم کووید‌ـ‌۱۹ ایجاد می‌کند همچنان بالاست و به عقیده شفنر، افرادی که واکسینه کامل شده‌اند نباید نگران باشند. او در ادامه افزود: «نتیجه به آن خوبی که امیدوار بودیم نیست، اما زیاد مهم نیست، زیرا هدف اصلی واکسن این بود که کارمان به بیمارستان نکشد، که این کار را همچنان به‌خوبی انجام می‌دهد.»

نمی‌دانیم کی به دوز سوم واکسن نیاز خواهیم داشت

کارشناسان می‌گویند برای تصمیم‌گیری در مورد ضرورت تزریق دوزهای تقویت‌کننده واکسن کووید‌ـ‌۱۹ به داده‌های بیشتری نیاز است.

افزایش موارد ابتلا در افرادی که واکسینه کامل شده‌اند شاید راهگشا باشد و علامتی باشد برای نهادهای بهداشت و درمان که مصونیت رو به کاهش است و زمان آن فرا رسیده است که ضرورت دوزهای تقویت‌کننده را بررسی مجدد کنند.

دکتر سارا لانگ، استاد طب کودکان در دانشکده پزشکی دانشگاه درکسل، ضمن تاکید بر بررسی دقیق موارد ابتلا در افراد واکسینه‌شده و افزایش ابتلا در سالمندان، گفت: «اشتباه است بدون اطلاعات در مورد این سوال اصلی که آیا واقعا تقویت می‌کنند؟ و کسب داده‌های بیشتر در مورد ایمنی، به افراد دوزهای تقویت‌کننده تزریق شود. بنابراین پیش از این‌که خطری احتمالی و ناشناخته را متوجه افراد کنیم، باید تا حدودی به‌طور مشخص بدانیم دوز تقویت‌کننده مفید است.»

می‌دانیم دوز تقویت‌کننده می‌تواند برای بعضی افراد مفیدتر باشد

دوزهای تقویت‌کننده واکسن کرونا شاید برای برخی افراد سودمندتر از سایرین باشد، از جمله کسانی که ضعف سیستم ایمنی دارند. 

به‌عنوان مثال، کسانی پیوند عضو داشته‌اند شاید واکنش ایمنی کافی به واکسن‌های کرونا نداشته‌اند زیرا از داروهایی استفاده می‌کنند که سیستم ایمنی بدنشان را سرکوب می‌کند. این داروها احتمال این‌که بدن عضو پیوندی جدید را پس بزند کاهش می‌دهند اما واکنش ایمنی بدن به واکسن را نیز محدود می‌کنند.

بر اساس پژوهشی که در نشریه سالنامه طب داخلی منتشر شده است، تمام افرادی که پس از دریافت دو دوز واکسن میزان پادتن بدنشان پایین بود، در پی تزریق دوز سوم افزایش پادتن داشتند.

اما داده‌های چندانی در مورد واکسیناسیون افرادی که ضعف سیستم ایمنی دارند در دسترس نیست زیرا کسانی که داروهای سرکوب سیستم ایمنی مصرف می‌کردند به‌علت خطرهای احتمالی، در کارآزمایی‌های بالینی واکسن‌های کرونا گنجانده نشده بودند.

کامیل کاتن، عضو کمیته مشاوره ایمن‌سازی مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های آمریکا، با اشاره به این‌که شاهد بوده است بیماران دچار ضعف ایمنی به‌رغم دریافت دو دوز واکسن، پس از ابتلا به کرونا جان باخته‌اند، تاکید کرد به‌محض دریافت داده‌های بیشتر، باید در مورد تزریق دوزهای تقویت‌کننده اقدام فوری کرد.

می‌دانیم شرکت‌های واکسن‌سازی به‌زودی تاییدیه کامل می‌گیرند

واکسن‌های کرونا در حال حاضر از نهادهای مرتبط مجوز استفاده اضطراری گرفته‌اند. اما شرکت‌های فایزر/بیونتک و مدرنا روند درخواست تاییدیه کامل سازمان غذا و داروی آمریکا را آغاز کرده‌اند.

این اقدام بر صدور مجوز دوز سوم، اولویت دارد. به‌دلیل جدی بودن بحران همه‌گیری، شرکت‌های واکسن‌سازی درخواست مجوز اضطراری دادند زیرا نسبت به تاییدیه کامل زمان کمتری می‌گیرد.

دریافت تاییدیه کامل به سازندگان اجازه می‌دهد واکسن‌ها را مستقیم بازاریابی و توزیع کنند و شاید شک و تردید افرادی را که در مورد واکسن زدن مرددند رفع کند و افراد بیشتری داوطلب شوند واکسن بزنند.