موسسه FTI یا Future Today Institute که هر سال به بررسی روندهای نوظهور حوزه فناوری می‌پردازد، به تازگی گزارش سال ۲۰۱۹ خود را منتشر کرده است. کارشناسان و محققان این موسسه برای سال آینده رخدادهای خوش‌بینانه و در عین حال بدبینانه‌ای را پیش‌بینی کرده‌اند؛ از پیشرفت حوزه فضایی گرفته تا مرگ حریم خصوصی در اینترنت.

سال‌هاست که دولت‌ها، کسب‌وکارها و جوامع انسانی همگی تحت سلطه حوزه فناوری قرار گرفته‌اند. بنابراین آغاز هر سال میلادی، مجموعه‌های مختلف، خود را برای روندهای تازه‌ای که قرار است طی یک سال آینده با آن‌ها روبه‌رو شوند آماده می‌کنند.

سوال اصلی این است: باید منتظر چه چیزهایی در سال ۲۰۱۹ باشیم؟

سالی که در آن حضور داریم قرار است اولین فضاپیمای تجاری به فضا فرستاده شود؛ این بار نه با انگیزه تحقیقاتی که با هدفی کاملا تفریحی. این اتفاق فرصت تجاری تازه‌ای را برای کسب‌وکارهای مختلف ایجاد می‌کند. شرکت‌های بیمه، شرکت‌های فضایی و همه مجموعه‌هایی که در زیست‌بوم هوا و فضا فعالیت می‌کنند، از این رخداد منتفع خواهند شد.

همچنین می‌دانیم که امسال شاهد سر بر آوردن شرکت‌هایی خواهیم بود که به حمل و نقل فضایی روی می‌آورند. ارسال ماهواره‌های کوچک، تاسیسات هنری و حتی باقی مانده خاکستر اجساد از جمله فعالیت‌های این مجموعه‌ها به حساب می‌آید. آنچه که نمی‌دانیم، نحوه واکنش سرمایه‌گذاران این حوزه به اولین سانحه ناشی از ترابری محموله‌های گرانبها به فضا است.

از طرفی امسال احتمال دارد شاهد تولد اولین انسان دستکاری‌شده ژنتیکی نیز باشیم. علی‌رغم اینکه مهندسان ژنتیک در حال انجام آزمایش‌های مختلفی روی اسپرم و جنین انسان هستند، هنوز استانداردهای جهانی و اخلاقی مشخصی در این رابطه تعریف نشده است و خود این مساله می‌تواند این حوزه را با چالش‌های متنوعی همراه کند.

به احتمال زیاد قانون‌گذاری در این زمینه در هر کشوری نسبت به کشور دیگر متفاوت اعمال می‌شود و همین موضوع می‌تواند مزیت رقابتی ویژه‌ای را در اختیار برخی شرکت‌ها و محققان قرار دهد.

برخی دیگر از مهم‌ترین روندهای فناوری امسال شامل موارد زیر است:

مرگ حریم خصوصی

نظارت همه جانبه یکی از موضوع‌های اصلی حوزه فناوری امسال است. مادامی که در سال ۲۰۱۹ به عنوان یک انسان زنده حضور داشته باشید به شکل ناخواسته یا تعمدی در حال تولید داده برای شرکت‌های مختلف هستید؛ شرکت‌های بزرگ و کوچکی که در نهایت این داده‌ها را استخراج و پالایش کرده و به فروش می‌رسانند.

می‌توان گفت که مساله حریم خصوصی فراگیر و کامل دیگر وجود خارجی ندارد؛ دست کم نه آن طور که پیش از این تجربه‌اش کرده بودیم.

از طرفی، شرکت‌هایی که به جمع‌آوری داده می‌پردازند نیز با چالش‌هایی رو‌به‌رو خواهند بود: چگونگی ذخیره این حجم از داده‌ها که هر لحظه هم در حال تولید است، نحوه نگهداری بی‌طرفانه آن‌ها و نیز یافتن بهترین شیوه فروش آن‌ها به شرکت‌های دیگر، به طوری که اطلاعات خصوصی افراد از آن‌ها حذف شود، از جمله دغدغه‌های اصلی شرکت‌ها خواهد بود.

بهینه‌سازی جستجوی صوتی

بر اساس پیش‌بینی‌ها تا پایان سال ۲۰۲۰ حدود نیمی از تعامل انسان با ابزارهای کامپیوتری از طریق صدا خواهد بود. چه در حال صحبت با یک بلندگوی هوشمند باشید و چه با دستیار صوتی تلفن همراه‌تان، به‌زودی بیش از آنچه که برای ابزارها تایپ می‌کنید، با آن‌ها صحبت خواهید کرد. همین موضوع باعث می‌شود شرکت‌های مختلف تمرکز خود را روی بهینه‌سازی جست‌وجوهای صوتی معطوف کنند.

ظهور جست‌وجوهای صوتی روی حوزه‌های مختلفی از جمله تبلیغات، گردشگری، پول و بانک، خرده‌فروشی، خبر و سرگرمی، آموزش و بسیاری از حوزه‌های دیگر تاثیر می‌گذارد. این موضوع به معنی ایجاد فرصت‌های تازه است.

۹ نام بزرگ

۹ شرکت فناوری وجود دارند که درباره آینده هوش مصنوعی مسئول خواهند بود؛ شش شرکت از این مجموعه، آمریکایی هستند و سه تا از آن‌ها چینی. شرکت‌های آمریکایی که به اختصار آن‌ها را G-MAFIA نامگذاری کرده‌اند عبارتند از: گوگل، مایکروسافت، آمازون، فیسبوک، آی‌بی‌ام و اپل. مجموعه شرکت‌های چینی این حوزه نیز BAT نام دارند: بایدو، علی‌بابا و تنسنت.

این شرکت‌ها مسئولیت اصلی تحقیق، سرمایه‌گذاری، مشارکت دولتی و تولید برنامه‌های مشتری‌محور را به عهده خواهند داشت. محققان آکادمیک و آزمایشگاه‌های مرتبط هم به داده‌ها، بودجه و ابزارهایی که توسط این شرکت‌ها در اختیارشان قرار می‌گیرد تکیه خواهند کرد.

سوابق داده‌های خصوصی

از امسال شاهد ظهور «سوابق داده‌های خصوصی» خواهیم بود که به اختصار به آن PDR یا Personal Data Records گفته می‌شود. PDR یک دفترچه جامع شامل داده‌هایی است که ما از طریق فعالیت‌های دیجیتال خود (مانند استفاده از اینترنت و تلفن‌های هوشمند) آن را کامل می‌کنیم اما صرفا محدود به آن نمی‌شود.

این داده‌ها شامل این موارد خواهند بود: اطلاعات تحصیلی و شغلی، سوابق قانونی ، اطلاعات مالی، سفر، سلامت و نیز سوابق خریدهای آنلاین.

داده‌های یاد شده به کمک «۹ نام بزرگ» ایجاد خواهند شد. این شرکت‌ها، هم از داده‌های شما یاد می‌گیرند و هم از آن‌ها برای تصمیم‌گیری و ارائه خدمات به خودتان استفاده خواهند کرد. سوابق داده‌های خصوصی شما به فرزندان‌تان نیز منتقل می‌شود.

چین به پیشرفت خود ادامه می‌دهد

هوش مصنوعی تنها حوزه‌ای نیست که چین در آن به پیشرفت خواهد رسید. فضا یکی از حوزه‌های اصلی این کشور برای توسعه و گسترش به حساب می‌آید. چین نه تنها برنامه ارسال انسان به ماه را توسعه می‌دهد، بلکه به دنبال فراهم کردن شرایطی برای ایجاد حیات و زندگی بشر در آن سیاره است.

علاوه بر آن، این کشور پیشرفت‌های قابل توجهی در حوزه توسعه ژنتیک انسان و دام داشته است. پیشرفت‌های چین در زمینه توسعه شبکه‌های مخابراتی نوین و نیز گسترش زیرساخت‌های اینترنتی، یکی دیگر از شاخصه‌های اصلی صعود چشمگیر این کشور به حساب می‌آیند.

آماده نبودن قانون‌گذاران

قانون‌گذاران در سراسر جهان آمادگی مواجهه با چالش‌های نوظهور حوزه علم و فناوری را نخواهند داشت. در سال ۲۰۱۹ باید آمادگی دیدن پیشنهادهای تازه برای ایجاد چارچوب‌های قانونی مختلف را داشته باشیم.

هرچند با وجود تمام این تلاش‌ها برای ایجاد قوانین، مقررات و سیاست‌های تازه، این موارد نمی‌تواند تبدیل به مدلی همگام با پیشرفت فناوری‌های مورد اشاره در نظر گرفته شود.

سرعت رشد و توسعه فناوری بسیار بیشتر از سرعت مواجهه قانونگذاران برای تصمیم‌گیری در خصوص مزایا و معایب آن‌ها است و به همین خاطر فرایند شناخت، تجمیع نظر، تصمیم‌گیری و ایجاد چارچوب‌های قانونی تبدیل به روالی مداوم اما آهسته خواهد شد.