کشف فسیل جمجمه اجداد انسان اولیه در اتیوپی
دانشمندان از کشف جمجمه اجداد انسان اولیه که حدود چهار میلیون سال پیش در اتیوپی میزیست خبر دادند. بر اساس گزارشی که روز چهارشنبه ۲۸ اوت (۶ شهریور) منتشر شد، فسیل جمجمه کشفشده متعلق به گونهای از اجداد انسان است که ترکیبی شگفتانگیز از ویژگیهای میمون و انسان دارد. به گفته دانشمندان، فسیل یافتشده تقریبا کامل است و قدمتش به ۳/۸ میلیون سال میرسد. کشف این فسیل دریچهای تازه به تاریخ تکامل انسان اولیه خواهد گشود، فصلی کلیدی و سرنوشتساز که در نهایت به پیدایش انسان امروزی انجامیده است.
فسیل یافتشده موسوم به «ام آر دی» (MRD)، نشانی اختصاری در طبقهبندی گونههای انسان، متعلق است به سرده منقرضشده «جنوبی کپی انامی» با نام علمی Australopithecus Anamensis است. تاریخ پیدایش این گونه به ۴/۲ میلیون سال قبل برمیگردد و جد مستقیم سرده «جنوبی کپی عفاری» است. این گونه منقرضشده شهرتش را بیش از همه مدیون کشف فسیل «لوسی» است که در حفاری سال ۱۹۷۴، در ۵۵ کیلومتری ناحیه عفار اتیوپی پیدا شد، همان محلی که سه سال پیش فسیل ام آر دی را از زیر خاک بیرون آوردند. دانشمندان قدمت لوسی را حدود ۳/۲ میلیون سال برآورد کردهاند.
کشف هر دو فسیل، ام آر دی و لوسی، نقطه عطفی است در ترسیم تصویری واضح از چهره اجداد انسان اولیه. یوهانِس هایله سلاسی (Yohannes Haile-Selassie)، دیرینهشناس موزه تاریخ طبیعی کلیولند، که پژوهش اخیر زیر نظر او انجام شده است، معتقد است این کشف جدید میتواند پاسخ سوالهایی باشد که دهههاست بیجواب مانده است. یافتههای این پژوهش در نشریه علمی نیچر (Nature) منتشر شده است.
تا پیش از این، بقایای جمجمههای یافتشده فقط امکان مطالعه و بررسی تکههایی از آرواره و دندانهای گونه متعلق به سرده «جنوبی کپی انامی» را فراهم کرده بود و شناخت کامل این گونه برای دانشمندان دشوار بود. کشف کاسه سر بسیار مهم و کلیدی است، چرا که به دانشمندان کمک میکند شناخت و اطلاعات بیشتری درباره رژیم غذایی، اندازه مغز و خصوصیات ظاهری چهره این سرده از اجداد انسان کسب کنند.
به بیان دیگر، کشف اخیر به دانشمندان امکان میدهد تا سرانجام بتوانند چهره واقعی این سرده منقرضشده را ترسیم کنند و کنار نامشان قرار دهند.
بررسی و مطالعه روی فسیل ام آر دی نشان میدهد جثه این سرده بسیار کوچکتر از انسانهای امروزی بوده است. ابعاد جمجمه یافتشده، که ظاهرا متعلق به مردی بالغ است، ۲۰ سانتیمتر (از جلو تا پس سر) و پهنای آن ۱۱/۵ سانتیمتر برآورد شده است. دانشمندان هنوز به برآورد دقیقی از قد و قامت این گونه نرسیدهاند.
تا پیش از این، قدیمیترین فسیل کشفشده از اجداد انسان متعلق بود به سرده «جنوبی کپی انامی» که حدود ۳/۹ میلیون سال قدمت دارد. عمر فسیل ام آر دی نشان میدهد این گونه از انسانیان در بازهای تقریبا ۱۰۰ هزار ساله با گونه لوسی همزیستی داشته است. از همین رو، تصورهای پیشین مبنی بر امکانناپذیری همزیستی گونههای نخستین انسان در روند تکامل، اکنون محل تردید است.