آیا آمریکا مانع از دعوت روحانی به اجلاس «گروه ۷» شد؟
جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، در ادامه سفرهای اروپاییاش که از آنها با عنوان «رایزنی» یاد کرده است، یک روز پیش از آغاز کنفرانس سران «گروه ۷» در بیاریتز، با امانوئل مکرون، رییسجمهوری فرانسه، در پاریس دیدار میکندــ ملاقاتی که ظاهرا جایگزین «ایده دعوت» از روحانی بهعنوان مهمان گروه ۷ شده است.
اجلاس هفت قدرت بزرگ دنیا که طی روزهای شنبه تا دوشنبه (۲۴ تا ۲۶ ماه اوت/ ۴ تا ۶ شهریورماه) در شهر کوچک بیاریتز در ساحل اقیانوس آتلانتیک و نزدیک مرز اسپانیا برگزار میشود، علاوه بر رهبران کشورهای عضو، میزبان پدرو سانچز، نخستوزیر اسپانیا، نارندرا مودی نخستوزیر هند، و اسکات موریسون، نخستوزیر استرالیا، هم خواهد بود.
پیشتر، منابع ایرانی، به نقل از المانیتور، اعلام کرده بودند که رییسجمهوری فرانسه و رییس ادواری گروه ۷، که تا پایان سال جاری میلادی ریاست گروه را برعهده دارد، مایل است از حسن روحانی بهعنوان مهمان گروه ۷ دعوت شود به فرانسه سفر کند؛ هرچند متعاقب آن اعلام شد مکرون از همتای ایرانیاش «دعوت» نکرده است، به نظر میرسد «ایده دعوت» از روحانی میان نمایندگان سیاسی دو کشور مطرح شده باشد.
با توجه به تحریم جواد ظریف از سوی آمریکا، در پی دیدار انجامشده ولی اعلامنشده او با رَند پل، سناتور جمهوریخواه، در نیویورک و پیشنهاد پل به ظریف برای رفتن به کاخ سفید و رد دعوت از سوی هر دو طرف، به نظر میرسد موضوع احتمال دعوت از روحانی برای حضور در حاشیه اجلاس سران گروه ۷ در بیاریتز، که بازتاب گستردهای در رسانهها داشت، طرح شده ولی منوط به قبول شرایطی بوده که روحانی قادر به پذیرفتنش نبوده است.
روسای دولتها در دیدارهای رسمی، عموما وزیر خارجه را همراه میبرند و اجلاس گروه ۷، برخلاف اجلاس سالانه گروه ۲۰ که ماهیت اقتصادی دارد، دارای ماهیت سیاسی است و حسن روحانی در صورت پذیرش سفر به فرانسه، همزمان با برگزاری اجلاس سران گروه ۷، باید دو پیششرط را میپذیرفت: دیدار با رییسجمهوری آمریکا، موضوعی که علی خامنهای اکیدا منع کرده است، و همراه نداشتن جواد ظریف که مورد تحریم آمریکاست.
در این شرایط، سفر ظریف به پاریس و دیدارش با مکرون گزینهای بیخاصیت است برای بیاثر نشان دادن تحریم وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران و به دلیل داشتن زاویه با سیاست دولت ترامپ، در کاهش تنشها بین ایران و آمریکا اثرگذار نیست.
هدف کنفرانس سال جاری سران گروه ۷ در بیاریتز، که با حضور دونالد ترامپ و روسای دولتهای فرانسه، بریتانیا، آلمان، ژاپن، کانادا، ایتالیا و نماینده اتحادیه اروپا برگزار میشود، یافتن راههای نو و تدارک تلاشهای تازه برای مقابله با نابرابری (جنسیتی) در جهان عنوان شده است و در متن و حاشیه اجلاس به موضوعهای روز جهان نیز پرداخته میشود، از جمله بحران در آبهای خلیج فارس و ادامه تلاش آمریکا برای تشکیل ائتلاف دریایی برای حفظ امنیت کشتیرانی آزاد در تنگه هرمز، نفتکش سرگردان «آدریان دریا» در آبهای مدیترانه و بررسی راههای کاهش تنش میان هند و پاکستان بهدنبال اقدام اخیر دهلی در تغییر وضعیت اداره کشمیر.
گروه ۷ از سال ۲۰۱۴ و در پی اقدام روسیه به اشغال نظامی و ضمیمه کردن شبهجزیره کریمه به خاک خود، جانشین «گروه ۸» شد و به این ترتیب، شکل خبرساز گذشته را تا حدودی از دست داده است و در صورت خودداری دونالد ترامپ از حضور در آن، ممکن بود عملا در معرض خطر انحلال قرار گیرد، هرچند به نظر میرسد منتفی شدن دعوت از حسن روحانی خطر وقوع آن را دفع کرده است.