ناامنی از خلیج فارس تا دریای عمان
درست در نخستین روز بازدید نخستوزیر ژاپن از تهران، شورشیهای حوثی موشکهایی را به سمت فرودگاه اَبها، در جنوب غربی عربستان سعودی، شلیک کردند که در پی این حمله، ۲۶ غیرنظامی مجروح شدند.
در دومین روز بازدید شینزو آبه و آنگونه که مقامات ایرانی میگویند، او در جلسه ملاقات با آیتالله خامنهای بود که از دریای عمان و حمله به دو نفتکش خبر رسید.
وزیر امور خارجه آمریکا روز پنجشنبه، در پاسخ به سوال خبرنگارها، حمله به نفتکشها در دریای عمان را کار ایران دانست. مایک پمپئو گفت با توجه به اطلاعاتی که به دست آمده و نوع سلاح بهکاررفته و پیچیدگی حملات، آمریکا به این نتیجه رسیده که ایران مسئول حمله به نفتکشها در دریای عمان است.
حوثیها که، به گفته کارشناسهای سازمان ملل متحد، از سلاحهای ساخت ایران استفاده میکنند و به گفته دبیرکل سازمان ملل، آنتونیو گوترش، کارشناسهای نظامی حزبالله لبنان (دیگر گروه نظامی وابسته به ایران)، که برای آموزش نظامی و عملیاتی در یمن در کنار این شبهنظامیها هستند، حملاتی ترتیب میدهند که با گفته ایران مبنی بر آمادگی برای امضای پیمان عدم تقابل با کشورهای منطقه در تناقض است.
شبهنظامیهای فقیری که حتی امکان ساخت دمپایی پلاستیکی را ندارند، چنان به سلاحهای نظامی پیشرفته و امکانات اطلاعاتی و عملیاتی تجهیز شدهاند که اینک میتوانند در جایگاه نیرویی دارای سبک و سیاق و توان نظامی، در آینده سیاسی یمن، درست مانند حزبالله در لبنان، نقش داشته باشند.
هیچ انسان شریف و دلسوزی از بمباران صدها هزار یمنی فقیر قحطیزده و دچار بیماری وبا حمایت نمیکند. ائتلاف به رهبری عربستان سعودی که در سه سال گذشته با شبهنظامیهای حوثی، یا بهتر است بگوییم دستنشاندههای حکومت ایران، در جنگ بوده، درصدد دفع خطر بالقوه شکلگیری حزباللهی دیگر در همسایگی سعودیهاست.
این در حالی است که تحقیقات درباره حمله به کشتیهای نفتکش نروژ، عربستان سعودی و امارات متحده عربی در بندر فجیره و در آبهای امارات همچنان ادامه دارد، پنتاگون میگوید ایران در این حملات دست داشته است و کشورهای متضرر، که پرونده تحقیقات را به شورای امنیت سازمان ملل ارجاع دادهاند، با خویشتنداری و درنظرگیری معذورات فقط به این نکته اشاره کردهاند که این حمله تنها با پشتیبانی یک کشور و دولت امکانپذیر بوده است.
از منظر عملیاتی، با توجه به اختلال در سیستم رادار و استتار مینهایی که پهپادهای موتوری حمل میکردند و دستگاههای مخابراتی شناسایی نکردند، این عملیات پیچیده بدون پشتیبانی و استفاده از امکانات دولتی مشخص ممکن نبوده است و حوثیهای یمن خود بهتنهایی چنین توان اطلاعاتی و محاسباتیای ندارند.
شواهد و قرائن نشان میدهد که افزایش فشارهای اقتصادی آمریکا به ایران و اعزام ناوگان آبراهام لینکلن و بمبافکنهای بیـ۵۲، نه در جهت رویارویی نظامی بلکه محدود کردن توان عملیاتی و نظامی این کشور در منطقه و با هدفی بازدارنده بوده است. افزایش ۱۵۰۰ نیروی آمریکایی در منطقه نیز میتواند در این راستا ارزیابی شود.
آمریکا برای درگیری نظامی با ایران یا هر کشور دیگری در منطقه، به اعزام نیروی بیشتر یا ناو هواپیمابر نیاز ندارد، چرا که از پایگاههای نظامی متعددش در منطقه، از بحرین و قطر گرفته تا افغانستان، میتواند این عملیات را هدایت کند؛ بنابراین آرایش نظامی و نشان دادن توان مقابله برای تقویت وزنه نظامی آمریکا و حضور فراگیر این کشور در منطقه است.
به باور نگارنده، حملات اخیر به کشتیهای نفتکش، حملات موشکی به منطقه سبز و سفارت آمریکا در بغداد و حمله موشکی به فرودگاهی در عربستان سعودی هرچند بهطور مستقیم از سوی ایران انجام نشده، بهدست کارگزاران وابسته و مزدور نظام و با این هدف انجام شده است تا نشان دهد ایران خارج از مرزهای آبی و خاکیاش هم توان مقابله با آمریکا و همپیمانان منطقهایاش را دارد.
دشوار است بگوییم اینگونه عملیاتهای شورشیها یا شبهنظامیهای وابسته به ایران تا چه اندازه میتواند بر رویکرد دونالد ترامپ در قبال جمهوری اسلامی ایران و اصرار او بر مذاکره تاثیر داشته باشد، اما ادعای وزیر خارجه ایران در مورد پیمان عدم تجاوز و تقابل را زیر سوال میبرد.
وزیر خارجه امارات متحده عربی روز دوشنبه در نشستی مطبوعاتی در ابوظبی و در حضور همتای آلمانیاش، بهصراحت گفت که کشورهای منطقه توافقی تازه بین آمریکا و ایران را نمیپذیرند، مگر اینکه موضوع امنیت منطقه، حمایت ایران از گروههای شبهنظامی تروریستی و مداخلات این کشور در منطقه در آن لحاظ شده باشد.
ایران برای ارعاب کشورهای غربی و آمریکا، بهکمک مزدورها و دستنشاندههایش، کشورهای منطقه را تهدید میکند و با توجه به پیمانهای امنیتی و نظامی که آمریکا با این کشورها دارد و منافع اقتصادی غیرقابلچشمپوشی که در آن برای غرب وجود دارد، در نهایت آمریکا ترجیح میدهد تا نظر آنها را در هر گفتوگو و یا توافقی با ایران تامین کند.
به گمان من، یکی از دلایل ناکامی توافق هستهای ایران با غرب و خروج آمریکا از آن، نارضایتی کشورهای منطقه از نادیده گرفته شدن در توافق اوباما با ایران و پس از آن، استمرار رفتار مغرضانه نهادهای وابسته به سپاه پاسداران و مغرور بودن دستگاه دیپلماسی حسن روحانی به دستاورد برجام بود.
ایران پیش از آنکه دنبال میانجی مذاکره با آمریکا باشد، بایستی درصدد بهبود رابطه با همسایگان منطقهای کوچک اما مهمش باشد.