خشونت خانگی را چگونه تشخیص دهیم و در مواجهه با آن چه کنیم
«شوهرم کتکم میزند.» وقتی این جمله را میشنویم، چه عکسالعملی نشان بدهیم یا وقتی خودمان میگوییم، باید چه کنیم؟
آنچه کمتر دربارهاش میدانیم این است که خشونت خانگی میتواند شکلهای دیگری به جز کتک زدن هم داشته باشد. بهراستی، چه کارهایی خشونت خانگی محسوب میشود؟
خشونت میتواند بهصورت کلامی، روانی، فیزیکی یا به اشکال دیگری باشد. هر دو جنس زن و مرد در معرض خشونت قرار دارند. اما طبق آمار، زنان بهمراتب بیشتر در معرض خشونتهای خانگی قرار میگیرند. در اینجا مواردی را که خشونت محسوب میشوند بررسی میکنیم.
خشونت کلامی
شامل تمام لغات و جملاتی میشود که برای زخمزبان زدن به طرف مقابل به کار میرود. بیاحترامی، تحقیر یا کنترل طرف مقابل، انتقاد و حرفهای رکیک یا ناخوشایند مانند «به درد هیچ کاری نمیخوری»، «برو بمیر»، «بیپدرومادر» و غیره.
خشونت روانی یا اخلاقی
سرکوفت، تهمت بیاساس، تهدید، باجگیری، متهم کردن، انتقاد به منظور ضربه زدن، مقصر نشان دادن، شوخی و حرفهای طعنهآمیز، مزاحمتهای کلامی، کنترل کردن، بیاعتبار کردن و خرد کردن طرف مقابل از جمله خشونتهای روانیاند که در یک رابطه ممکن است اتفاق بیفتند.
خشونت اجتماعی
کنترل رفتوآمدهای شریک زندگی، محدود کردن معاشرتش با دوستان، مدام سرک کشیدن به گوشی موبایلش، ممانعت از کار کردن و یا درس خواندنش، دخالت در فعالیتهایی که انجام میدهد مانند ورزش کردن و کتاب خواندن، یا بالعکس اجبار او به یادگیری مهارتهای خاص جزو خشونتهای اجتماعی محسوب میشود.
همچنین خشونت با فرزندان، حیوانات و اشیایی که از نظر احساسی برای طرف مقابل ارزشمند است، از جمله مواردیاند که جزو خشونتهای اجتماعی طبقهبندی میشوند.
خشونت اقتصادی
تمام رفتارهایی که مانع از کسب استقلال مالی میشود خشونت اقتصادی محسوب میشود. همچنین اگر شخصی مانع انتخاب شغل طرف مقابل شود، شکلی از خشونت را اعمال کرده است، برای مثال اگر زنی مجبور به ماندن در خانه و خانهداری شود مورد خشونت قرار گرفته است. ضبط درآمد طرف مقابل و جلوگیری از دسترسی یکی از طرفین به بودجه خانوادگی نیز از اشکال خشونت اقتصادی است.
خشونت اداری
این خشونت ممانعت از دسترسی طرف مقابل به مدارک و سندها را شامل میشود، برای مثال دسترسی نداشتن به شناسنامه، گذرنامه، گواهینامه رانندگی، نامههایی که برای فرد فرستاده میشود و غیره.
خشونت دینی
اجبار شریک زندگی به پذیرش و انجام اعمال مذهبی که به آن اعتقادی ندارد یا بالعکس ممانعت از انجام یا بیان باورها از اشکال خشونت دینی است. همچین نباید کسی را مجبور به رفتن به اماکن مذهبی کرد یا مانع از رفتنش شد.
خشونت سایبری
اگر کسی اجازه ندهد شریک زندگیاش از تلفن همراه یا وبسایتهای اینترنتی استفاده کند یا از صفحههای کاربری شخصی، ایمیلها، گوشی تلفن یا کامپیوتر شخصی جاسوسی کند، مرتکب خشونت سایبری شده است.
خشونت فیزیکی
همه خشونتهایی که با برخورد و عمل فیزیکی همراه باشد، مثل کتک زدن، سیلی زدن، مشت زدن، فشردن گلو، پرتاب جسمی به طرف دیگری و غیره، از اشکال مختلف خشونت فیزیکیاند.
خشونت جنسی
برقراری رابطه جنسی بدون رضایت طرف مقابل، رفتار خشن و اجبار طرف مقابل به کارهایی که به انجامش راضی نیست جزو خشونتهای جنسی محسوب میشوند. ازدواج و در رابطه بودن به این معنا نیست که طرف مقابل مجاز به برقراری رابطه جنسی در هر زمان یا به هر شکل است.
اگر در یکی از این شرایط قرار گرفتهاید، بهتر است از درگیری اجتناب کنید و از دایره خشونت بیرون بیایید. با افراد نزدیک به شریکتان صحبت کنید و با انجمنهایی که به مساله خشونت خانگی رسیدگی میکنند تماس بگیرید. اگر خشونت بهطور مداوم صورت میگیرد، باید به روانشناس مراجعه کنید. قوانین کشوری را که در آن زندگی میکنید بشناسید تا بتوانید از قانون کمک بگیرید. اگر خشونت فیزیکی است، باید سریع به پزشکی قانونی مراجعه کنید تا با گرفتن گواهی بتوانید در دادگاه از خودتان دفاع کنید. معمولا در دادگاه برای اثبات انواع دیگر خشونت به شاهد احتیاج دارید، پس پیامها، اساماس و ایمیلهای خشونتآمیز را نگه دارید.
اگر جزو کسانی هستید که اطرافیان و شریک خود را مورد خشونت قرار میدهید، بهتر است انواع خشونت را بشناسید و تمرین کنید خشمتان را کنترل کنید. بهترین راه مقابله با خشونت خانگی شناخت خشونت و آموزش صحیح است. پس به فرزندانمان آموزش دهیم تا بتوانند در آینده بر کلام و رفتار خود تسلط داشته باشند.