نشریه «دیپلمات» (The Diplomat) در شماره امروز، پنجشنبه ۱۱ خرداد می‌نویسد که روابط ایران با جمهوری‌های شوروی سابق احتمالاً در سال‌های آینده گسترش خواهد یافت، اما رابطه با تاجیکستان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

«دیپلمات» می‌نویسد: «برای سال‌های متمادی، بسیاری از اهالی تاجیکستان با ردِ فرهنگ اجباری روسی، خود را بخش مهمی از فرهنگ پارسی ایرانیان به حساب آورده‌اند.

معمولاً روابط میان تاجیکستان و ایران به‌خاطر نزدیک بودن مسائل ایران با دنیای اعراب و اسلام در خاورمیانه مورد توجه جدّی قرار نگرفته است؛ با این‌حال، این روابط از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است که موضوع توسعه‌گرایی و نفوذ هژمونی ایرانیان در آسیای مرکزی را به صحنه می‌آورد.»

به نوشته «دیپلمات»، به دلایل متعددی برنامه‌های ایران برای پیوند دادن تاجیکستان به گستره نفوذ فرهنگی خود دارای پتانسیل‌های قوی‌تری نسبت به سایر کشورهای آسیای میانه است.

«دیپلمات» در این مورد می‌نویسد: «تاجیکستان نسبتاً فقیرترین کشور آسیای میانه است و از ثروت‌های منابع نفت قزاقستان و گاز ترکمنستان بهره‌ای نبرده است. این شرایط، اقتصاد تاجیکستان را پذیرای سرمایه‌گذاری‌های خارجی برای توسعه اقتصاد این کشور کوچک می‌کند. از آن گذشته، امامعلی رحمان‌اف، رئیس‌جمهوری تاجیکستان با نزدیکی با تهران، توازنی را در مقابل قدرت نفوذ تاریخی روسیه در کشورش به‌وجود می‌آورد.

ایران نخستین کشوری بود که پس از سقوط کمونیسم، جمهوری تاجیکستان را به‌رسمیت شناخت، اما با آغاز جنگ داخلی در این کشور و خودداری تهران از موضع‌گیری در مقابل جناح‌های متخاصم، روند پیوند بیشتر میان دو کشور به تعویق افتاد».

به گزارش «دیپلمات»، از آنجایی که رژیم تهران در همه معاملات سیاسی خود با همسایگان و جهان خارج، جنبه مذهبی خود را نیز در نظر می‌گیرد، روابط با تاجیکستان در اثر حمایت جمهوری اسلامی از حزب مخالف رنسانس اسلامی در این کشور از سال ۲۰۱۵ به بعد، باعث بروز تیرگی در روابط میان تهران و دوشنبه شده است.

برخی افراد این حزب به اتهام خرابکاری و اعمال تروریستی در زندان‌های تاجیکستان به‌سر می‌برند. به‌ویژه آن‌که محی‌الدین کبیری، رهبر اسلام‌گرای این حزب، در دیدار با علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی در آن سال، خشم دولت تاجیک را به‌دنبال آورد.

«دیپلمات» می‌افزاید: «این شرایط، زمینه را برای گسترش روابط میان عربستان سعودی، قطب دیگر جهان اسلام با تاجیکستان فراهم کرده است.

با اینکه این احتمال وجود دارد که ایران رحمان‌اف را به انتخاب تهران در مقابل ریاض به‌عنوان یک متحد منطقه‌ای تشویق کند، اما نهایتاً روسیه پوتین حرف آخر را در این جمهوری سابق خواهد زد.»

http://payvand.com/news/14/sep/Iran-Tajikistan-Presidents-in-Dushanbe-HR.jpg