دستکم ۲۲ کشته و بیش از ۱۷۰۰ بازداشتی در اعتراضات اخیر ایران
آمار دقیقی از تعداد بازداشت شدگان روزهای اخیر در ایران در دست نیست اما بررسیها و برخی آمار پراکنده منتشر شده از سوی رسانه های داخل ایران نشان میدهد که در جریان اعتراضهای روزهای گذشته دست کم یک هزار و ۷۰۰ تن در ۹ استان ایران بازداشت و بیش از بیست نفر جان خود را از دست داده اند.
گزارش شده تاکنون دستکم ۲۲تن در اعتراضات شهرهای مختلف ایران جان خود را از دست دادند. اما برخی آمارها از شمار بیشتر کشتهشدگان حکایت دارد. برخی منابع خبری گزارش دادند که در تویسرکان در استان همدان، یکی از شهرهایی است که درگیریهای معترضان با نظامیان در تاریخ ۱۱ دی ۱۳۹۶ منجر به کشته شدن دستکم ۶ شهروند معترض شد. براساس آمارهای صدا و سیما، این رسانه کشته شدن دستکم ۱۵شهروند معترض، در تظاهرات را تا شامگاه دوشنبه ۱۱دی ۱۳۹۶، تأیید کرد. در ساعات پایانی ۱۱دی، گزارشهایی از درگیریها و کشته و زخمیهای بیشتر در سایر شهرستانها مخابره شد. بر اساس این گزارشها از استان اصفهان، در نجف آباد، ۲ کشته و ۲ زخمی دربین نیروهای امنیتی و نظامی روی داد که دو تن از کشتهشدگان در گروه سنی ۱۳ تا ۱۵ سال بودند. خبرکشته شدن این دو نفر توسط محمد بطحایی، وزیر آموزش و پرورش اعلام شد. همچنین دستکم ۶ کشته و تعداد زیادی زخمی در شهرستان قهدریجان در پی تلاش تظاهرکنندگان برای تصرف فرمانداری این شهر گزارش شد. براساس آمار منتشر شده در خمینی شهر نیز ۲ تن از تظاهرکنندگان به دست نیروهای امنیتی کشته شدند.
حسین ذوالفقاری، معاون امنیتی وزیر کشورسه شنبه ۱۲ دی اعلام کرد که میانگین سنی بازداشتشدگان در اعتراضات اخیر، زیر ۲۵ سال و اغلب آنها جوان و نوجوان هستند. غلامرضا غفاری، معاون فرهنگی و اجتماعی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری ایران در گفتوگو با خبرگزاری ایلنا با اعلام اینکه بیان اینکه تعدادی از دانشجویان همچنان بازداشت هستند، گفت: «در حال پیگیری وضعیت دانشجویان از طریق حراست وزارت علوم و دانشگاه تهران هستیم».
بر اساس گزارش برخی از کانالهای تلگرامی تشکلهای صنفی، در حال حاضر، دستکم ۴۳ دانشجو و فعال صنفی دانشجویی زندانی هستند.
همزمان پروانه سلحشوری آمار دانشجویان بازداشت شده را تا روز جمعه، ۱۵دی ماه، ۹۰ نفر اعلام کردو گفت: «طبق خبرهایی که به ما رسیده است وزارت اطلاعات اقدام به بازداشت دانشجویان کرده است.» وی در گفتوگو با «جامعه نو» تاکید کرد: «در چند روز گذشته ما جلسهای در مجلس نداشتیم و فقط از طریق پیگیریهای خود دانشجویان در جریان بودیم.» او افزود: «از فردا با چند تن از نمایندگان بهطور رسمی به این موضوع ورود خواهیم کرد و نهادهای ذیربط باید پاسخگو باشند.» این نماینده مجلس تاکید کرد: «این رقم ممکن است بیشتر هم باشد و یا با آزاد شدن برخی کمتر شود، اما در حال حاضر از بازداشت ۹۰ نفر مطمئن هستیم.»
پیشتر معصومه ابتکار، معاونت زنان و خانواده ریاستجمهوری با ارائه تحلیل خود درخصوص بازداشتشدگان حوادث اخیر که اغلب جوانان هستند، تاکید کرد که مطالبات جوانان نسل دهه ۷۰ و ۸۰ نیازمند شنیده شدن است و باید حق پرسشگری و چالشگری آنها را به رسمیت شمرد. ابتکار از تعداد دستگیر شدگان و روند رسیدگی به پرونده آنها توضیحاتی نداد فقط به این مساله اشاره کرد که باید صدای نیازمند نوجوانان و جوانان را شنید، زیرا برای شنیدن صدای نسل دهه ۷۰ و ۸۰ فرصت و فضای کافی نه در خانواده و نه در جامعه فراهم نشد.
تظاهرات اعتراضی از ۷ دی ۹۶از مشهد و شهرهای بزرگ استانهای خراسان آغاز شد. این اعتراضات که با اعلام فراخوانی به نام «نه به گرانی» آغاز شد، در ابتدا سیاستهای دولت حسن روحانی را هدف قرار داده بود. اخبار منتشر شده از این تجمعهای اعتراضی در شبکههای اجتماعی منتشر شد، هرروز دامنه وسیعتری به خود گرفت و در مدت زمان کوتاهی تمامی شهرهای ایران با این فراخوان همراه شدند.
این فراخوان ابتدا با خواستهایی علیه افزایش قیمت مواد غذایی و کالاهای اساسی، فساد گستردهٔ دولتی و میزان بالای بیکاری آغاز شد، اما کم کم دامنهی آن فراتر از مشکلات اقتصادی رفت و مخالفتها با نظام سیاسی ایران، بهویژه علیه ولایت فقیه و رهبر جمهوری اسلامی را نیز دربرگرفت.