ایران اینترنشنال در گفت‌وگویی با بهروز بیات، کارشناس هسته‌ای، نظر او را درخصوص قصد ایران برای ارتقای میزان غنی‌سازی و جزئیات تکنیکی این موضوع، جویا شد.

این کارشناس انرژی هسته‌ای درخصوص غنی‌سازی با ظرفیت ۱۹۰هزار سو، می‌گوید که ایران در حال حاضر، مجوز داشتن ۵هزار سانتریفیوژ را دارد و تا ١٠ سال پس از امضای برجام، نمی‌تواند در راستای افزایش این ظرفیت قدم بردارد. پس از آن هم تا ١٥ سال نمی‌تواند بيش از ٣٠٠كيلوگرم اورانيوم غنی‌شده انباشت كند و در اين زمان، صحبت از ظرفيت ١٩٠هزار سو، چندان معنایی ندارد.

«سو»  ( SWU ) همان واحد اندازه‌گیری جداسازی اورانیوم است.

آیت‌‌الله خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، در سخنرانی سالگرد درگذشت خمینی، از سازمان انرژی اتمی ایران خواست که سریعاً آمادگی‌های لازم برای رسیدن به ۱۹۰هزار سو غنی‌سازی اورانیوم و دیگر مقدمات بازگشت به برنامه هسته‌ای را فراهم کند.

علی‌اکبر صالحی، رییس‌ سازمان انرژی هسته‌ای ایران نیز ضمن اشاره به سخنان رهبر جمهوری اسلامی درخصوص برجام، اعلام کرد که مرکز مونتاژ سانتریفیوژها، ظرف چند هفته آینده آماده خواهد بود.

صحبت از ظرفيت ۱۹۰هزار سو چندان معنایی ندارد

بیات در پاسخ به پرسش ایران‌اینترنشنال مبنی‌بر امکان عملی‌بودن اجرای دستور خامنه‌ای درمورد رسیدن به غنی‌سازی با ظرفیت ۱۹۰هزار «سو» گفت که از لحاظ تکنیکی، این امر اصولاً شدنی است؛ اما در چارچوب برجام فعلی، با توجه به محدوديت شمار سانتريفیوژها و محدوديت انباشت ٣٠٠ كيلوگرم اورانيوم غنی‌شده، امکان‌پذیر نیست.

با توجه به اینکه ماشین‌های سانتریفیوژ مجاز در دسترس ایران، تنها از نسل یک (آی‌آر۱) و با ظرفیت غنی‌سازی یک «سو» هستند، ایران برای غنی‌سازی در حد ۱۹۰ هزار سو، نیاز به تعداد ۱۹۰ هزار سانتریفیوژ از نوع نسل یک دارد. این تعداد بسیار بیشتر از تعداد مجاز سانتریفیوژ (۵ هزار) در برجام است.

حتی در‌صورتی‌که ایران پس از ٨ سال به ماشین‌های سانتریفیوژ نسل ۶ و ۸ هم مجهز شود، برای غنی‌سازی در حد ۱۹۰هزار سو،  چند ده‌هزار ماشین نسل شش يا هشت سانتریفیوژ نیاز خواهد داشت. این امر بر اساس توافق فعلی برجام، مبنی‌بر محدودیت ایران در داشتن تنها ۵ هزار سانتریفیوژ و محدوديت در توليد سانتريفیوژهای پيشرفته‌تر، غیرممکن است. اگرچه ایران در چارچوب فعلی برجام، مجاز به پژوهش و توسعه سانتریفیوژهای نسل‌های بالاتر و نه توليد آن‌ها است، ولی این فناوری هم نمی‌تواند ایران را در چارچوب برجام به هدف غنی‌سازی با ظرفیت ۱۹۰هزار سو برساند.

صحبت از تشدید فعالیت هسته‌ای در چارچوب برجام، مصرف داخلی دارد

بیات همچنین در پاسخ پرسش ایران‌اینترنشنال درخصوص مطابقت قصد ایران مبنی‌بر «بهسازی کارخانه اورانیوم» و تولید اورانیوم UF۶، با مفاد برجام، گفت که ایران مطابق با برجام، محدودیتی در بهسازی کارخانه تولید هگزافلورايد اورانیوم (UF۶) ندارد؛ اما حتی درصورت تولید و انباشت اورانیوم «هگزا فلوراید»، ایران با تعداد سانتریفیوژهای موجود خود، قادر به غنی‌سازی انبوه این مقدار نيست، زيرا كه انباشت نبايد تا ١٥ سال از ٣٠٠ كيلوگرم اورانیوم غنی‌شده بیشتر شود - مگر اینكه برای اورانيوم غنی‌شده‌اش پيوسته خريدار پيدا كند كه اين هم بعيد به نظر می‌رسد. ازاين‌رو، ظرفيت ١٩٠هزار سو، تنها پس از ١٥سال معنی پيدا می‌كند و عاجل و سریع نمی‌تواند باشد.

این کارشناس انرژی اتمی نتیجه می‌گیرد که سخنان رهبر جمهوری اسلامی و به‌دنبال آن، رییس سازمان انرژی اتمی درخصوص رسیدن به غنی‌سازی با ۱۹۰هزار سو، «بيشتر مصرف داخلی دارد و برای راضی‌ نگه‌داشتن مخاطبان داخل حکومتی است»؛ چراکه از لحاظ تکنیکی این حرف تازه‌ای محسوب نمی‌شود و «بی‌معنی» است.

تهدید بازگشت به برنامه اتمی ازسوی ایران، بهانه‌ای مناسب برای مخالفان برجام در آمریکا  

اين كه ايران در برجام بماند، اما تدارک توليد بيشتر برای آينده را انجام دهد، برای غربی‌ها دردآور نيست، (ولی) هزينه‌های بيهوده به ايران تحميل می‌كند. اما اگر این مسأله، به عنوان تهديد تلويحی تلقی شود، بسان آنچه آقای نتانياهو تفسير كرده، موضوع ديگری است.

بیات در پایان این مصاحبه گفت که با توجه به محدودیت‌های برجام که مانع ایران در پیگیری هدف هسته‌ای تعیین‌شده ازسوی رهبر جمهوری اسلامی می‌شود، می‌توان گفت که اظهارات اخیر مقامات حکومت، درصورتی معنی پيدا می‌كند كه تلويحاً به معنی گام‌نهادن به‌سوی بمب هسته‌ای تلقی شود و در اين صورت، می‌تواند به‌مثابه يک «تهدید» هم تفسير شود. او همچنین گفت که این اظهارات می‌تواند اشاره‌ای به گزینه ایران برای تهدیدی تلویحی جهت «آمادگی برای بازگشت به برنامه اتمی» درصورت عدم همکاری غرب با ایران در چارچوب توافق فعلی باشد. بیات همچنین افزود که اين‌گونه سياست جمهوری اسلامی، بهانه خوبی برای مخالفان برجام در آمريكا و متحدانش، فراهم می‌كند.