معضل احمدی نژاد و ملاحظات مقابله
در حالیکه این روزها آیتالله خامنهای و دیگر نهادهای درون ساختار قدرت همه توجهشان به مدیریت چینش کابینه جدید دولت روحانی و جهت گیری عملیاتی دولت و نحوه انجام مراسم تحلیف و تنفیذ است با سخنان اعضای تیم احمدی نژاد در مراسم آزادی بقایی از زندان و پاسخ مجدد خودش به اتهامات دیوان محاسبات که قول پاسخگویی مفصل داده که به معنای افشاگری خواهد بود، معضل جناح احمدینژاد دوباره سرباز کرده است.
احمدینژاد که روزی نعمتی بیحساب برای آیتالله خامنهای به شمار میرفت و از طریق او بود که مخالفان خود را در تریبونهای عمومی مورد تهاجم قرار میداد، (از جمله دوست و یار قدیمیاش هاشمی رفسنجانی را که از او احساس هراس میکرد و پروژه مهارش را در پیش گرفته بود) ، امروز به نقمتی تبدیل شده که دارد کم کم ابعاد امنیتی جدی برای سیستم جمهوری اسلامی ایجاد می کند . اکنون باید دید سیستم چه ملاحظاتی در مورد احمدی نژاد و تیمش دارد و چگونه میخواهد با آنها برخورد کند. برخی از ملاحظات سیستم در مورد تیم احمدینژاد عبارتند از :
- ملاحظات اطلاعاتی :
در این بعد ازجنبه اطلاعاتی، سیستم میداند که در برخی تعامل و روابط میان نهاد رهبری و دیگر نهادهای قدرت مانند سپاه پاسداران با احمدینژاد که هم جزو محارم خاص شمرده میشد و هم رییس جمهور بود وهمچنین زمانی که احمدی نژاد مستقیما بهعنوان سرپرست به وزارت اطلاعات میرفت و نامهها را امضا میکرد و نیز دسترسی به جعبه سیاه اطلاعات سعید مرتضوی ، جناح او به اطلاعاتی در مورد رهبر، فرزندانش، اعضای نهاد رهبری، منابع مالی ، شبکههای ارتباطاتی و مالی نهادهای نظام و نیز نحوه سرکوب و مهار رقبای داخلی و دیگر جناحها و اطلاعات مالی ، امنیتی در مورد نحوه عملکرد سیستم در ارتباط با مسائل هستهای و مسائل منطقهای و بینالمللی دسترسی پیدا کرده است که قطعا از این اطلاعات میخواهند به عنوان بیمه خودشان در قبال برخورد و یا دستگیری آنها ،استفاده کنند . ارزیابی دامنه افشای این اطلاعات و ضرباتی که به سیستم میتواند وارد کند بخشی مهمی از این ملاحظات را در برمیگیرد. چون هم میتواند تبعات سیاسی داخلی و هم تبعات بین المللی برای سیستم و نهادهای قدرت داشته باشد.
- ملاحظات سیاسی در ارتباط با جنبش سبز :
با سرکوب جریان انتخابات سال 88 زندانی شدن بسیاری از فعالین سیاسی و حصر هفت ساله سه تن از رهبران که این روزها مساله سلامتیشان موضوع مهمی در میان خبرهاست. مساله همچنان مانند موضوعی حل نشده باقی مانده است که هرازگاهی و در هر فضای سیاسی عمومی سرباز میکند. در انتخابات 96 نیز رفع حصر از موسوی از شعارهایی بود که جمعیت را به وجد میآورد و در بسیج و شور جمعیت در گردهماییها نقش داشت. سیستم نه توان آن را دارد که موضوع را فیصله بخشد و رهبران را رفع حصر کند چون حصر نتوانسته ازمحبوبیت آنها بکاهد و نه میتواند با قاطعیت برخورد کند و آنها را محاکمه کند و از سوی دیگر نتوانسته موضوع آنها را در افکار عمومی بایگانی کند.
لذا برخورد تند و قاطع با احمدی نژاد کل مخالفین و حامیان جنبش سبز را به نقد رهبر و نهادهایی خواهد کشانید که در سال 88 با محاسبهای اشتباه و تحلیلی نادرست کل حیثیت نظام را فدای حمایت از احمدینژاد کردند و اکنون نمیتوانند مواضع تند جناحش را علیه کل نظام توجیه و لاپوشانی کنند.
- ملاحظات کنترل و مهار :
یکی از ویژگیهای رفتارهای سیاسی احمدینژاد انجام حرکتهایی است که غیرقابل پیشبینی باشد تا طرف مقابل را در برابر بازی انجام شده قراردهد که نتواند به مقابله و کنترل در برابر او دست یازد . چون سیستم بدون پیشبینی رفتارهای وی و جناحش نمیتواند او را به درستی مهار کند و تاکنون نیز چندین بار غافلگیر شدهاند. او تاکنون در حوزه بینالمللی و داخلی حرکتهایی انجام داده است که نظام مجبور به پرداخت هزینههای سنگینی شده است. نمونه بارز آن در مورد مسائل هستهای بود که به گونهای با رفتارهای وی پرونده ایران از آژانس به شورای امنیت سازمان ملل فرستاده شد و با برخورد تند و توهین آمیزش با علی لاریجانی او را وادار به استعفا از دبیری شورای عالی امنیت ملی کشورکرد و معامله نهایی شده با خاویر سولانا و آژانس را برهم زد. درهمین زمینه صالحی وزیر خارجه سابق دولت احمدینژاد نیز چند روز پیش به خاطره خود در مورد اختلافات میان ایران و امارات متحده عربی اشاره کرد که توافقاتی برای حل موضوع با لاریجانی انجام گرفته بود که احمدینژاد با سفر بدون اطلاع نهادهای نظام از جمله وزیر امور خارجه به جزیره ابوموسی تمام توافقات را برهم زد.
احمدینژاد در حوزه داخلی هم اقدامات غیرمحاسبهای چه در قدرت و چه بیرون قدرت انجام داده است که ملاحظات کنترل و مهار وی را غامضتر میکند در آخرین اقدام وی با مراجعه به بیمارستان محل بستری بقایی جنجالی آفرید که با آزادی وی و مواضع مشایی و بقایی و حمایت او ابعاد جدیدی به مقابله آنها با نظام بخشید . اکنون نیز که توافقاتی میان دولت و نهاد رهبری و سپاه برای پیشبرد امور دولت انجام گرفته است تیم احمدی نژاد به فکر بازی جدیدی است که بتواند نقش موثر خود در بازی قدرت را بازسازی و احیا کند و به نوعی آن توافقها را مخدوش کند.
لذا سیستم بر مبنای این ملاحظات در جستجوی راهکار مقابلهای است که کمترین هزینه را پرداخت کند و درعین حال موضوع را فیصله ببخشد .