هشدار هزاران فعال دانشجویی؛ کیفیت بد آموزش و خاموشی منتقدان
بیشاز ۸هزار فعال دانشجویی، در نامهای به حسن روحانی، رئیسجمهوری، نسبتبه وضعیت بحرانی دانشگاهها هشدار دادند و از آنچه فشار به تشکلها و نشریات دانشجویی و سکوت مقامات وزارت علوم در این مورد خواندند، بهشدت انتقاد کردند.
در این نامه که خبرگزاری ایلنا متن کامل آنرا منتشر کرده است، فعالان دانشجویی، دانشگاهها را مراکزی خواندند که «روح پژوهشگری و پرسشگری و حقیقتجویی» آنها تنزل پیدا کرده و به مراکزی مبدل شدهاند که کارشان «صدور مدرک» است. این دانشجویان نوشتهاند که ادامهی این روند، «چیزی جز ویرانی ارزشها، کاهش تخصص و کندشدن راه پیشرفت را در پی ندارد».
به نوشتهی امضاکنندگان این نامه، در دولت حسن روحانی، «بسیاری از برنامهها و سخنرانیها بهدلایلی، لغو شد و جمع زیادی از فعالان دانشجویی احضار شدند». به گفتهی آنان، وزیر علوم و معاونان او، «حتی یکبار به این روندها واکنش قاطعی نشان ندادند» و رؤسای دانشگاهها نیز در اکثر موارد با این اقدامات «همصدایی» کردند.
مشکلات آموزشعالی در ایران، درکنار مسائل دیگر، ازجمله، بیکاری، اعتیاد، وضع بد اقتصادی، اختصاص عمدهی بودجه به مسائل نظامی، بهجای برنامهی توسعه و کشمکشهای جناحی، مسائلی هستند که به گفتهی این فعالان دانشجویی، دانشگاههای ایران با آن دست به گریباناند.
آنان در نامهی خود، به کیفیت پایین آموزش در دانشگاههای کشور اشاره کرده و نوشتهاند: «متأسفانه مشکلات دانشگاه محدود به حوزههای فرهنگی و سیاسی نیست؛ کالاییشدن مدارک دانشگاه و غلبهی نگاه کمی به فعالیتهای علمی که نشأتگرفته از آئیننامههای ارتقاء اعضای هیأت علمی است، راه سوءاستفادهی اساتید از دانشجویان تحصیلات تکمیلی را برای ارتقای درجه و ایجاد رزومه برای خود هموار کرده، که این مهم به سطح علمی اساتید و کیفیت آموزش دانشگاهها ضربه زده است. این مهم جز با اصلاح قوانین و آئیننامههای بالادستی که ملاک و معیار رتبهبندی اساتید را کمی تلقی میکند و از نگاه به امور کیفی غافل است، بهبود نخواهد یافت. شایسته است مدیران عالیرتبه و تصمیمگیران حوزهی وزارت علوم، با اعمال تغییرت اساسی در این قوانین، مانع از ادامهی این روند مخرب شوند، تا بیش از این، جایگاه ارزشمند علمی دانشگاهها بهواسطهی کمیتمحوری تنزل نیابد».
فعالان دانشجویی در نامهی خود افزودند که نجات دانشگاه بدون «مدیریتی شجاع»، چشماندازی ندارد. آنها از حسن روحانی خواستهاند که مشی فرجیدانا در وزارت علوم، تحقیقات و فناوری دولت دوازدهم ادامه پیدا کند و نوشتند: «ما جمعی از دانشجویان دغدغهمند، ضمن تأکید بر ادامهی مشی فرجیدانا، بر این عقیدهایم که حل مشکلات، نیازمند مشارکت تمامی اعضای خانوادهی دانشگاه درکنار مدیریت دقیق و حسابشده در جهت استقلال این نهاد تأثیرگذار است. مدیریتی شجاع که در مقابل فشارها ایستادگی کند و کیان دانشگاه را امری قابل معامله نپندارد».
آنها به رشد بدون کیفیت دانشگاهها، ناروشن بودن معیارهای حاکمبر جذب اعضای هیأت علمی و ارجحیت داشتن روابط شخصی و البته جناحی بر رویههای سازمانی انتقاد کرده و نوشتهاند: «ادامهی روندهای ناصواب رشد کمی دانشگاهها، بدون تناسب با کیفیت آموزش، به سطح علمی دانشگاهها لطمات جبرانناپذیری وارد کرده است».
این نخستینباری نیست که فعالان دانشجویی نسبتبه وضعیت دانشگاههای کشور و فشار بر تشکلهای دانشجویی هشدار میدهند. در فروردین سال جاری نیز ۷۲ تشکل دانشجویی، در نامهای، از فشار و ایجاد محدودیت برفعالیتهای دانشجویی انتقاد کرده بودند.
در اقدامی مشابه، بهمنماه ۹۴ نیز برخی از فعالان نشریات دانشجویی، در نامهای، از حسن روحانی خواسته بودند تا مانع از برخورد غیرقانونی برخی جریانها با این نشریات شود. مردادماه سال ۹۵ نیز ۹۲ تشکل دانشجویی در نامهای به رئیسجمهوری نسبتبه جو ارعاب و تهدید و فضای امنیتی دانشگاهها بهشدت انتقاد کردند.
در آستانهی آغازبهکار دولت دوازدهم، دانشجویان بار دیگر، خواستههای قدیمی و مطالبات پاسخ دادهنشده را یادآور شدند: «استقلال دانشگاهها، انتخاب رئیس و مدیران و هیأت امنای دانشگاه توسط دانشگاهیان، جلوگیری از مداخلهی نهادهای غیردانشگاهی، حاکمیت قانون در دانشگاه و فضای شفاف پاسخگویی».