باسکینگ یا اجرای خیابانی چیست؟
امروزه دیگر قدرت موسیقی در برانگیختن و کنترل احساسات انسان بر هیچکس پوشیده نیست و موسیقی جزئی جداییناپذیر از زندگی انسان امروزی بهشمار میآید.
قدرت و میزان تأثیرگذاری موسیقی به حدی است که تقریباً تمامی دولتهای جهان، با بهکارگیری هدفمند آن و از طریق رسانههای گوناگون جمعی همچون رادیو و تلویزیون، به کنترل احساسات و عواطف و در بسیاری موارد، به جهتدهی افکار شهروندان جامعه خود میپردازند.
به همین دلیل، تمامی هنرها و بهخصوص هنر موسیقی، تبدیل به ابزاری کارآمد در دستان دولتهای مختلف، برای هدایت جامعه در مسیری از پیش تعیینشده میشود. تقریباً تمامی حکومتهای توتالیتر و تمامیتخواه، همانگونه که به کنترل افکار شهروندان خود میپردازند، سعی در کنترل موسیقی ارائهشده به آنان نیز دارند.
حتی در کشورهای پیشرفته، بسیاری از گونههای موسیقی فاقد رسانهای فراگیر برای ارتباط با مخاطب خود هستند؛ به همین دلیل، هنرمندان معترض و ساختارشکن در حوزه موسیقی، همواره برای شنیدهشدن ازسوی عموم جامعه، با موانع فراوانی روبرو هستند.
ازسوی دیگر، حفظ سلامت روانی جامعه نیز امری است که با استفاده از این هنر و ازطریق کاهش فشارها و استرسهای زندگی روزمره، امکانپذیر میشود.
در حقیقت استفاده از اجراهای گوناگون هنری در سطح شهر، باعث کمک به حفظ سلامت روانی مردم میشود و به همین دلیل، اجراهای خیابانی میتواند یکی از مهمترین عناصر زندگی در شهرهای مدرن باشد.
-
اجرای خیابانی (Busking)
اجرای خیابانی به هرگونه فعالیت هنری در اماکن عمومی گفته میشود که با هدف سرگرم کردن مردم و دریافت نوعی پاداش از آنان، توسط یک هنرمند و یا گروهی از هنرمندان اجرا میشود. فعالیتهایی از قبیل حرکات نمایشی و آکروباتیک، شعبدهبازی، داستانسرایی، عروسکگردانی، رقص، نوازندگی، خوانندگی و بسیاری فعالیتهای دیگر.
علیرغم پاداشهای گوناگونی که هر یک از هنرمندان خیابانی از مخاطب خود انتظار دارند، تقریباً تمامی آنها با دو هدف عمده به فعالیت و اجرای خیابانی خود میپردازند:
-
کسب درآمد و شهرت
-
ترغیب جمعی و تأثیرگذاری
از سخنرانیهای پرشور فیلسوفان یونانی در اماکن عمومی گرفته، تا اجراهای مدرن نوازندگان خیابانی در کشورهای گوناگون، همگی با خواست دستیابی به یکی از دو عامل فوق اجرا میشود.
-
نوازندگی خیابانی
علیرغم فراگیر شدن رسانههای اجتماعی و شبکههای گوناگون اطلاعرسانی که هر فرد میتواند بهصورت مجزا، از آن برای مطرحکردن توانایی خود در اجرای گونهای از موسیقی استفاده کند، اما هنوز نوازندگی خیابانی، یکی از مهمترین و محبوبترین اشکال ارتباط با مخاطب محسوب میشود.
کِچ سِکور، یکی از اعضای گروه «اولد کراون مدیسن شو» (Old Crown Medicine Show)، که جایزه بهترین آلبوم فولک را در سال ۲۰۱۵ از آن خود کرد، درخصوص نوازندگی خیابانی این گروه، گفته است: «ما دوست داریم برای جمعیتی زیاد بنوازیم. هدف اصلی ما این بوده که مردم با پرداخت مبلغی اندک، به تماشای اجرای ما بنشینند؛ ولی همه اینها از گوشه یک خیابان شروع شده و این موضوع هنوز به آنچه که ما امروز انجام میدهیم، ارتباط دارد. نوازندگی خیابانی، تجربهای ارزنده است. نوازندگی خیابانی عملی فروتنانه و درعین حال، شجاعانه است که شهامت بسیاری میطلبد. نوازندگی خیابانی، آزادسازی انرژی موسیقی در فضای شهری است».
سکور، میافزاید: «شما میتوانید دورن فضایی آکنده از موسیقی قدم بزنید. برای بعضی از مردم نیز نوازنده خیابانی، انسانی است که تنها سرگرم کاری معمولی است. بنابراین اجرای خیابانی موسیقی، ابزاری کارآمد و فشارسنجی برای تعیین میزان فشار اجتماعی است. شما متوجه خواهید شد که با چه کسانی و در چه جامعه ای زندگی میکنید».
-
لندن، شهر نوازندگان خیابانی
لندن یکی از شهرهایی است که ۱۵ سال از فعالیت رسمی نوازندگان و خوانندگان خیابانی در آن میگذرد. در این شهر، یکی از مهمترین و پر ترددترین اماکن برای اجرای موسیقی خیابانی، شبکه مترو و قطار شهری است که با ۱۱ خط به طول ۴۰۲ کیلومتر و ۲۷۰ ایستگاه، روزانه بیش از ۵میلیون مسافر را جابجا می کند. در متروی لندن، بیش از ۱۸۰۰ مکان برای اجرای زنده موسیقی در نظر گرفته شده است . مسافران مترو در طول یکسال میتوانند از بیش از ۱۰۰هزار ساعت موسیقی زنده که در ایستگاههای این شبکه حملونقل عمومی اجرا میشود، لذت ببرند.
شهرداری لندن نیز برای رعایت کنترل کیفی اجراهای هنرمندان و انتخاب آنها برای اجرا در سطح شهر، سالی یکبار پس از دریافت نمونهای از اجرای هنرمندان سراسر کشور و تعیین سطح کیفی اجراهای آنان که عموماً در اماکن عمومی صورت میگیرد، برای تعداد مشخصی از آنها مجوز اجرا صادر میکند.
درخصوص شرایط انتخاب هنرمندان و چگونگی اجرای آنان، قوانین مدونی وجود دارد که در آن به کیفیت مطلوب، چگونگی اجراهای قابل قول و شرایط و ضوابط آن، بهدقت اشاره شده است.
بریتانیا در سال ۲۰۱۵، روز ۲۳ ژوئیه را «روز ملی اجرای خیابانی» یا «باسکینگدی» (Buskin Day) نامید و پس از آن، در ۲۳ ژوئیه سال ۲۰۱۶، بیش از ۱۰۰ کلانشهر دیگر در سراسر جهان به این حرکت پیوستند و این روز بهعنوان روز جهانی اجراهای خیابانی شناخته شد.