پروندهی ویژهی کودکآزاری در ایران؛ از آتنا و بنیتا، تا کیمیا
در هفتههای گذشته، اخبار مرتبط با کودکان، بخش مهمی از خبرهای رسانههای ایرانی را به خود اختصاص دادند. در جدیدترینِ آنها، حسین اسدبیگی، رئیس اورژانس اجتماعی کشور، مرگ کودک ۵ سالهای را بهدلیل کودکآزاری تأیید کرده است.
حسین اسدبیگی در گفتگو با ایسنا اعلام کرد: «صبح هفتم مردادماه، از بیمارستان مدرس شهرستان ساوه با اورژانس اجتماعی، ۱۲۳ تماس گرفته شد و گزارش دادند که دختر پنج سالهای، مشکوک به ضربه مغزی به بیمارستان آورده شده است. پس از اعزام نیروها به بیمارستان، مشخص شد کودک به کما رفته و احتمال وجود کودکآزاری جنسی نیز مطرح شد». او در ادامه خاطرنشان کرد: «هنوز پزشکی قانونی، نظر قطعی خود را درخصوص تأیید کودک آزاری جنسی این کودک اعلام نکرده است و متأسفانه هیچگونه اطلاعات دیگری درخصوص پروندهی این دختر در دست نیست».
براساس قوانین بینالمللی، هر فردی که کمتر از ۱۸ سال سن داشته باشد، کودک نامیده میشود. سازمان بهداشت جهانی، ضمن تأکید بر این موضوع، هرگونه آسیبرسانی یا تهدید جسم و روان کودک بهدست بزرگسالان، ازجمله والدین را مصداقِ کودکآزاری میداند. این سازمان تأکید میکند طبق مطالعات صورتگرفته، نزدیک به ۷۰ درصد کودکآزاریها در محیط خانه و ازسوی آشنایان کودک صورت میگیرد. کودکآزاری جنسی به آن دسته از اذیت و آزارهایی گفته میشود که فرد بزرگسال، کودک را بهشکلی درگیر فعالیتهایی میکند که خود به تحریک یا ارضای جنسی برسد.
-
کودکربایی در مشهد:
روز یکشنبه، اول مردادماه، ملیکا که بههمراه خواهر پنج سالهی خود در خیابان مشغول بازی کردن بود، توسط یک خودروی پراید سفیدرنگ ربود شد. این را پدر ملیکا در گفتوگو با خبرگزاری ایلنا اعلام کرده و افزوده است: «به گفتهی دیگر دخترم، متینه که ۵ ساله است و شاهد این حادثه بوده، راننده پس از متوقفکردن خودرو مقابل منزل، ملیکا را وارد خودرو کرده و بلافاصله از محل متواری شده است. بلافاصله پس از این اتفاق، پلیس را در جریان این آدمربایی قرار دادیم و مأموران نیروی انتظامی در محل حاضر شدند و پیگیریهای لازم را انجام دادند؛ ولی تاکنون با گذشت ۹ روز، هنوز هیچ خبری از فرزندم در دست نیست».
-
ماجرای بنیتا، آتنا و کیمیا:
دو روز قبل از آن، بنیتا، دیگر قربانی کودکربایی و کودکآزاری در ایران بود. بنیتا، دختر هشتماههی ایرانی بود که صبح پنجشنبه، ۲۹ تیر ۱۳۹۶، درحالیکه درون خودروی پراید پدرش بود، ربوده شد و پس از شش روز، در بامداد ۴ مرداد، جسد او پیدا شد. او به دلیل باقی ماندن در خودرو و از شدت گرما، گرسنگی و نبودِ اکسیژن، جان خود را از دست داده بود.
یک ماه قبل از این ماجرا، جسمِ بیجان آتنا اصلانی، بعد از حدود بیست روز جستوجو پیدا شد. آتنا، دختر هفتسالهای بود که ۲۸ خرداد ماه ۱۳۹۶ ربود شده و سپس به قتل رسید. دادستان شهرستان پارسآباد در مورد قتل آتنا گفت: «آتنا زمانهایی که کنار بساط پدرش بود، برای استفاده از دستشویی یا خوردن آب، به مغازهی رنگرزی که در نزدیکی بساط پدرش بود، میرفت. صاحب مغازه، مردی ۴۰ ساله بود که آتنا و پدرش را از مدتها قبل میشناخت و برای او نقشه کشیده بود». به گفتهی دادستان اردبیل، انگیزهی او از این کار، اذیت و آزار جنسی نیز بوده است. پیکر او در شهرستانِ پارسآباد مغان در استان اردبیل به خاک سپرده شد.
روزهایی پس از ماجرای آتنا، اتاق شماره ۱۰۳ در بخش کودکان بیمارستانی در کرج، دختری را پذیرش کرد که بارها مورد اذیت و آزار و تجاوز جنسی قرار گرفته بود. روزنامهی ایران در این مورد نوشت: « هنوز دل داغدار مادرآتنا کوچولو در پارسآباد اردبیل آرام نگرفته و شوک حاصل از قتل فجیع دخترک هفتساله، در میان افکار عمومی فروننشسته، که این بارماجرای دختربچهی ۷سالهی دیگری به نام کیمیا فاششده که قربانی جنایتهای سیاه ناپدریاش شده است. پیکر رنجور او که طی دوماه، دستکم ۷۰بار مورد تعرض، آزار و شکنجهی مرد شیطانپرست قرارگرفته است، درپی نجات از اسارتگاه شیطانی به بیمارستان انتقال یافته است».
-
پیماننامهی حقوق کودک در ایران:
ایران از سال ۱۳۷۳ به پیماننامهی بینالمللی حقوق کودک پیوسته است. مطابق با این پیماننامه، دولتها موظف به حمایت از کودکان شدهاند. پیماننامهی حقوق کودک، یک کنوانسیون بینالمللی است که حقوق مدنی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کودکان را بیان میکند. ده سال بعد از امضای این معاهده و در سال ۱۳۸۳، شماره تلفن ۱۲۳ آغاز به کار کرد. سخنگوی وقت وزرات رفاه و تأمین اجتماعی، بعد از افتتاح این شماره تلفن گفت: «گرچه خط تلفن بحران در ۱۶۰ کشور جهان وجود دارد، اما تقریباً هیچیک از آنها ۳ رقمی نیست؛ درصورتی که خط تلفن اورژانس اجتماعی، ۳رقمی و روانترین خط تلفن برابر قواعد اعداد، یعنی یک، دو، سه است». گزارشدهی مرتبط با کودکان، از جمله کودکآزاری، فرار کودکان از خانه و خشونت علیه آنها، از اهداف اولیهی اختصاص این شماره برای اورژانس اجتماعی اعلام شد.
در هفتههای گذشته شبکههای اجتماعی نقش پررنگی در اطلاع رسانی و برجسته کردنِ موضوع کودکان ایفا کردهاند؛ هر چند کودکآزاری پدیدهای جدید نیست و در سراسر جهان، سابقهای طولانی دارد، اما با توجه به شواهد و آمارهای مربوطه، به نظر میرسد که برای رسیدگی جدیتر به مشکلات و حقوق کودکان، به یک عزم و ارادهی محکمتر، چه ازسوی دولت و نهادهای وابسته به آن، و چه از سوی خانواده و شهروندانِ جامعه نیاز باشد.