کاهش یک میلیون هکتاری مساحت تالابهای کشور طی ۱۵ سال اخیر
براساس نتایج پایشهای ماهوارهای از سال ۸۰ تا ۹۵، تالاب و هورهای کشور حدود یک میلیون هکتار کاهش یافته و تبدیل به کانون تولید گرد و غبار شده است. این گفته روز یکشنبه، ۲۳مهر از سوی خداکرم جلالی، رئیس سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری مطرح شد.
نبود مدیریت کافی در زمینه پسماندها و فاضلابها در محیط تالابی، قطعه قطعه کردن تالاب، سدسازیهای بدون قانون بر روی تالابها و همچنین عدم ارائه برنامههای احیایی و... از عمده ترین دلایل گفته شده از سوی فعالان محیط زیست در خصوص خشک شدن تالابهاست.
حال امروز خدا کرم جلالی، بار دیگر به مشکلات پیش آمده در کاهش مساحت تالابها و هورها اشاره کرده و معتقد است که این مساله و کمبود آب، بحران آینده نیست بلکه مشکلی است که هم اکنون در آن قرار گرفتهایم که برای حل آن باید در سیاست گذاری ها و مدیریت هایمان تجدید نظر کنیم.
جلالی،رئیس سازمان جنگلها حل این مشکل را صرفا از وظایف محیط زیست و منابع طبیعی ندانسته و معتقد است که این بحرانها فراتر از تشکیلات منابع طبیعی و محیط زیست است و به همین منظور باید اصل ۱۰ قانون اساسی و حفاظت از منابع طبیعی به عنوان یک وظیفه عمومی قرار بگیرد.
جلالی با اشاره به فعالیت های ناکارآمد انجمن های موجود در کشور گفت: انجمنها و تشکیلات مربوط به محیط زیست و منابع طبیعی در سراسر دنیا برای رسیدن به هدف مهم حفاظت از محیط زیست و منابع طبیعی فعال هستند که در کشور نیز ۲ انجمن داریم اما آنچنان که باید نتوانسته اند وظایفشان را انجام دهند این در حالی است که با فعال شدن هر چه بیشتر می توان بسیاری از مشکلات مربوط به سیاستگذاری های کلان و اساسی را برطرف کرد.
از نظر جلالی در حال حاضر، آب، خاک و هوا سه عنصر حیاتی مربوط به محیط زیست هستند که هر سه مشکل دارند . عبور از خط قرمزها از عوامل مشکلات پیش آمده است.
او همچنین با اشاره به راهکارهای موجود درخصوص عقبنشینی تالابها گفت: بهترین راهکار برای توجه به مسایل جهانی و ملی در خصوص محیط زیست و منابع طبیعی کشور این است که منابع طبیعی کشور تبدیل به یک وزارتخانه شود، این اقدام نیاز محیط زیست، منابع طبیعی و کشاورزی است و با عملی شدن آن میتوان فعال تر و موثر تر در حفظ محیط زیست و منابع طبیعی وارد شد.
به اعتقاد رییس سازمان جنلگلها بهترین راهکار این است که این مجموعه از اقتدار بیشتری برخوردار باشد و تبدیل منابع طبیعی به وزارتخانه بسیار می تواند در این خصوص راهگشا و موثر باشد.
جلالی درباره اعتبارات داده شده به این بخش گفت: «از بعد از پیروزی انقلاب اسلامی تاکنون میلیاردها تومان صرف آبهای سطحی کشور شده این در حالی است که مجموع اعتبارات در همین مدت برای سفره های زیر زمینی کمتر از نیم درصد بوده این در حالی است که ۵۵ درصد منابع آب هایمان را از منابع زیر زمینی گرفته ایم. »
او به برنامه ششم توسعه اشاره کرد و گفت: در برنامه ششم توسعه حداقل باید سالی سه میلیون هکتار آبخیزداری در کشور صورت گیرد و همچنین در ۱۲۵ میلیون هکتار برای تعادل سفرههای زیر زمینی باید آبخیزداری رخ دهد که که از این رقم حدود ۹۹ میلیون هکتار باقی مانده است و اگر با روش سالی یک میلیون هکتار پیش برویم حدود ۱۰۰ سال زمان نیاز داریم تا این آبخیزداری به اتمام برسد.
معصومه ابتکار زمانی که رئیس سازمان حفاظت محیط زیست بود در طی سفری به استان خوزستان گفته بود که تالاب هورالعظیم را بزرگترین کانون بحرانی ریزگرد در منطقه است او سدسازیهای بیحدوحصر ترکیه را عامل بوجود آمدن این شرایط خطرناک برای تالاب دانست و آن زمان از وزارت امورخارجه خواست که برای پایان بخشیدن به خشک شدن تالاب ها وارد عمل شود.
در چند سال اخير خشك شدن و نابودي تالابها شدت يافته است، بهگونهای كه تالابهای سهگانه «پلدختر» در ۱۵ كيلومتری شهر پلدختر استان لرستان و در روستای وليعصر با مساحت ۴۵ هكتار در معرض نابودی قرار گرفتهاند، اين تالابها زيستگاه بسياری از گونههای جانوری، پرندگان مهاجر و انواع آبزيان است.