مهم‌ترین اتفاق هفته هفتم لیگ برتر فوتبال ایران نه ثبت پیروزی مقتدرانه از مردان استراماچونی بود و نه ادامه صدرنشینی­های سپاهان. حتی شکسته شدن طلسم پیروزی‌های یک بر صفر تیم دنیزلی هم خبر مهمی نبود که نگاه‌ها از داخل تا خارج مرزهای ایران را به خود معطوف کند. مهم‌ترین خبر مربوط به یک عرق‌­گیر سفید سیاسی بود. زیرپیراهنی که بعد از گل اول پرسپولیس در ورزشگاه آزادی با جمله‌­ای کوتاه به زبان فارسی و انگلیسی نمایان شد و خیلی زود بازتابی ویژه پیدا کرد. جمله‌­ای سیاسی که در قالب یک شادی پس از گل مقابل دوربین­‌ها قرار گرفت و یک بار دیگر پای سیاست را به فوتبال باز کرد.

راه نجات زیر پیراهن

نوزدهمین دقیقه بازی پرسپولیس بود که مهدی ترابی دروازه پیکان را باز کرد و به سمت دوربین­‌های کنار زمین دوید تا شادی گلش را به میلیون­‌ها ببینده تلویزیونی نشان دهد. پیراهنش را بالا زد تا عرق­‌گیر سفیدش را که جمله­‌ای کوتاه اما سیاسی بر رویش نوشته بود را به تماشا بگذارد؛ «تنها راه نجات کشور مساوی با اطاعت از رهبری». تصویری که که به سرعت بخش بزرگی از شبکه­‌های اجتماعی را به خود اختصاص داد. قوانین می­‌گویند داور مسابقه باید در همان لحظه به ترابی کارت زرد نشان می­‌داد و بعد کمیته انضباطی، هافبک ملی­‌پوش سرخ‌­ها را فرا می‌­خواند؛  اما آیا جمله‌­ای که روی زیرپیراهن ترابی نقش بسته بود به هیچ داور یا کمیته انضباطی جرات برخورد می­‌داد؟ جمله‌­ای که حتی رسانه‌­های داخل ایران نیز باید به تمجید از آن می‌­پرداختند و خبرنگارانی که باید با احتیاط کامل درباره‌­اش از ترابی سئوال می­‌پرسند و با این پاسخ مواجه می‌­شوند؛ «آدم سیاسی نیستم، کارم کاملا دلی بود، به عنوان یک آدم ورزشی متوجه این موضوع شدم که الان تنها راه نجات‌مان در سطح دنیا اطاعت از رهبری است. می‌خواستم این را به یک سری از مسئولان گوشزد کنم.» ترابی اما اولین باری نبود که دست به چنین اقداماتی می­‌زند. ۴سال قبل یعنی همان روزهایی که به تازگی عضو سازمان بسیج ورزشکاران کرج شده بود تصویری کمتر دیده شده از خود ثبت می­‌کند که رویش نوشته شده بود؛ «من عاشق مبارزه با صهیونیست هستم». تصویری که دوستان نزدیکش می­‌گویند پاداشش رزرو شدن صندلی یک دانشگاه بود. درباره آخرین مورد از حرکات سیاسی فوتبالیست جوان پرسپولیس نیز شایعه‌­ای وجود دارد درباره معافیت از خدمت سربازی که البته خودش این شایعه را تکذیب کرده است.

پیراهن­‌نوشت را چه کسی مد کرد

هیچ کس نمی‌­داند دقیقا کدام فوتبالیست، در کجای دنیا و در چه دیداری پیراهن‌­نوشت را مد کرد اما تاریخچه ­ای طولانی از چنین اتفاقاتی وجود دارد. از لیگ برتر انگلستان تا ایتالیا و اسپانیا تا لیگ برتر فوتبال ایران در سال­‌های گذشته چنین صحنه‌­هایی دیده شد. شعارهای سیاسی، مذهبی، یادبود اسطوره‌­ها و حتی تصاویری از فرزندان تازه متولد شده فوتبالیست‌­ها که بر روی پیراهن بازیکنان نقش بست. در فوتبال ایران اکثر پیراهن‌­نوشت­‌ها مربوط به شعارهای مذهبی و نام امامان بوده است، شعارهایی که به خصوص در دهه ۱۳۸۰ بارها دیده شد. مهدی رجب‌­زاده بازیکن سابق ذوب‌­آهن تقریبا در تمامی تصاویری که از او بعد از به ثمر رساندن گل موجود است یک زیرپیراهن با مضمونی مذهی دیده می‌شود. هادی نوروزی کاپیتان فقید پرسپولیس نیز تصاویری مشابه دارد، شعارهایی که معمولا در ایران البته تا پیش از حرکت مهدی ترابی مربوط به موضوع‌های مذهبی می­‌شد، اما از دو سال قبل نوشتن هرگونه شعار سیاسی یا مذهبی در فوتبال ایران ممنوع شد.

خواست فیفا؛ ممنوعیت شعار سیاسی و نژادی

ثبت شعار روی پیراهن بازیکنان تنها مربوط به بازی­‌های داخلی نبود و در دیدارهای باشگاهی بین‌­المللی و حتی در بازی­‌های ملی نیز چنین صحنه‌­هایی دیده شد تا این‌که سرانجام فیفا در سال ۲۰۱۷ تصمیم به مقابله با پدیده پیراهن‌­نوشت گرفت. در آیین‌­نامه انضباطی برای بازیکنانی که از این قانون سرپیچی کنند مجازات تنبیه با کارت زرد درنظر گرفته شده است. در آیین‌نامه آمده است در صورتی که پیام زیر پیراهن بازیکنان حاوی شعارهای نژادپرستانه یا سیاسی باشد، کمیته انضباطی می­‌تواند برای بازیکن خاطی جرایم جداگانه‌ای نیز در نظر بگیرد. اما شعاری که مهدی ترابی بر روی عرق­‌گیرش ثبت کرد دقیقا در دسته شعارهای سیاسی قرار می­‌گیرد. فیفا به شدت در مقابل ورود سیاست به فوتبال مقاومت می­‌کند و مشخص نیست این پیام که حالا بازتابی گسترده پیدا کرده است، چه پیامدی از سوی نهاد قانون‌گذار فوتبال خواهد داشت.

رخنه سازمان غیر ورزشی در ورزش ایران

اهدای مدال به آستان قدس، رهبر و حالا نوشته‌­ای بر روی زیرپیراهن یک فوتبالیست که حاوی پیامی کاملا سیاسی است. اتفاقی که در این بین نگاه بسیاری را به دو سازمان با نام سازمان ورزش بسیج و سازمان بسیج ورزشکاران معطوف کرده است، سازمان­‌هایی بزرگ با بودجه‌­ای هنگفت که حتی فراتر از بودجه کمیته ملی المپیک ایران است. مهدی میرجلیلی (رئیس سازمان ورزش بسیج) در نوروز ۹۸ طی مصاحبه­‌ای با شبکه یک سیما تاکید می‌­کند که امروز بیش از ۷میلیون ورزشکار را تحت پوشش دارد که در این میان نام‌­های بزرگ و چهرههای آشنایی مانند قهرمانان نیز وجود دارند. نگاهی به ترکیب هیات رئیسه فدراسیون‌­ها نشان می‌­دهد همیشه یک نفر از سازمان بسیج ورزش در آن وجود دارد و البته پای ثابت تمام اردوهای برون مرزی هستند. از سال ۹۵ همواره یک نفر از این سازمان در ترکیب هیات مدیره باشگاه‌­ها یا در قالب کمیته فرهنگی باشگاه‌های فوتبال نیز ورود کرده‌­اند تا به این ترتیب سیطره حضور بسیج در ورزش حرفه‌­ای ایران نیز پررنگ شود. به گفته داوود آذرنوش (رئیس سازمان بسیج ورزشکاران)، این سازمان سعی بر تشکیل جمعیتی از ورزشکاران حرفه‌­ای دارد که از طریق آن پیام‌­های فرهنگی خود را به دنیا نشان دهد و عدم مبارزه با ورزشکاران اسرائیلی نیز یکی از این موارد است. روسای این دو سازمان که نگاهی ویژه به قهرمانان المپیکی و همچنین فوتبال دارند در سال ۹۷ نیز طی مراسمی از مهدی تاج (رئیس فدراسیون فوتبال) به دلیل آن‌چه پیاده کردن ارزش‌های اسلامی در جامعه ورزش و نقش ارزنده‌ای که در پیشبرد اهداف فرهنگی داشته است، تقدیر به عمل آورد. سازمانی که به نظر می­‌رسد با اهداف کاملا سیاسی به ورزش ورود کرده است و بازیکنانی مانند مهدی ترابی نیز عضو این سازمان هستند.