شینزو آبه، نخست‌وزیر ژاپن، در دیدار با حسن روحانی، رییس جمهوری ایران، این کشور را به رعایت تعهدات خود در چارچوب برجام فراخواند و گفت که ژاپن برای تضمین امنیت در خاورمیانه تمام توان خود را به کار خواهد بست.

او در این دیدار که روز جمعه ۲۹ آذرماه، در توکیو صورت گرفت، تاکید کرد: «ژاپن تمایل دارد حداکثر تلاشش را برای کاهش تنش‌ها و ثبات وضعیت در خاورمیانه انجام دهد.»

آبه همچنین اظهار امیدواری کرد ایران «نقش سازنده‌ای در (حفظ) صلح و ثبات در منطقه» ایفا کند.

نخست‌وزیر ژاپن هفته گذشته گفته بود که تلاش خواهد کرد «تا حد ممکن تنش‌ها را» در خاورمیانه کاهش دهد.

روحانی در دیدار روز جمعه از آبه خواست که در همکاری با دیگر کشورها، به حفظ برجام کمک کند.

به گزارش ایرنا، روحانی در ادامه  با «ظالمانه و غیرقانونی» خواندن اعمال تحریم‌های آمریکا علیه ایران، گفت: «خروج یک جانبه آمریکا از تفاهم‌نامه‌های بین‌المللی مثل برجام، امنیت و صلح در جهان را تهدید می‌کند.»

او تحریم‌های آمریکا را «نوعی تروریسم اقتصادی» توصیف کرد و گفت: «کشورهایی که در راه مقابله با تروریسم فعالیت می‌کنند، باید با این کار آمریکا نیز مقابله کنند.»

روحانی همچنین ادامه داد: «روش غیرقانونی آمریکا در خروج غیرمتعهدانه از توافق برجام نشان داد که این اقدام ضربه به یک توافق بین‌المللی و صلح و امنیت بود و در واقع نه برای آمریکا و نه هیچ‌کدام از طرف‌های  برجام سودی نداشت و ثابت کرد که تحریم سرنوشتی جز باخت – باخت برای هیچکس ندارد.»

آمریکا  در ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۷ از توافق هسته‌ای ایران خارج شد و یک سال بعد، در ۱۴ اردیبهشت ۱۳۹۸، تحریم‌ها را بازگرداند. واشینگتن با این حال می‌گوید به دنبال مذاکره با ایران برای یک توافق «بهتر» است.

همچنین در حالی که موضوع امنیت خلیج فارس، یکی از محورهای گفت‌وگوی روحانی با آبه بود، رییس جمهوری ایران از آنچه «حمایت ژاپن از طرح صلح هرمز» خواند، سپاسگزاری کرد و گفت: «ایران همواره به مسئولیت خود در تامین امنیت منطقه عمل کرده و معتقدیم امنیت خلیج فارس توسط کشورهای بیگانه بهم ریخته است.»

روحانی پیش از ترک تهران گفته بود که در سفرش به ژاپن، با مقام‌های این کشور راجع به «امنیت منطقه» گفت‌وگو خواهد کرد.

علی ربیعی، سخنگوی دولت هم روز ۲۵ آذر گفته بود: «سفر آقای رییس‌ جمهوری [روحانی] به ژاپن ربطی به مسائلی مثل مذاکره با آمریکا ندارد. منتها معمولا دوستان ژاپنی ما حامل پیام‌ها و ابتکارعمل‌هایی هستند که برای شنیدن آنها استقبال می‌کنیم و با جدیت هم بررسی می‌کنیم، اما هیچ برنامه از پیش تعیین‌شده‌ای در این زمینه وجود ندارد.»

آبه در سفری که خردادماه به تهران داشت با علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، دیدار کرد و پیامی را از جانب مقامات آمریکایی به او رساند.

با این حال خامنه‌ای خطاب به نخست‌وزیر ژاپن گفت: «ما در حسن‌نیت و جدی بودن شما تردیدی نداریم اما درخصوص آنچه از رییس‌ جمهوری آمریکا نقل کردید، من شخص [دونالد] ترامپ را شایسته‌ مبادله‌ هیچ پیامی نمی‌دانم و هیچ پاسخی هم به او ندارم و نخواهم داد.»

روحانی و آبه همچنین در شهریورماه و در حاشیه برگزاری مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک با یکدیگر دیدار کردند. 

توکیو و تهران به طور سنتی روابط نزدیکی دارند و ژاپن همواره یکی از خریداران نفت ایران بوده است.

جمهوری اسلامی ایران تاکنون در  واکنش به افزایش فشارهای آمریکا و  آنچه بی‌عملی اروپا در عمل به تعهداتش خوانده، در چهار مرحله از تعهدات خود در چارچوب برجام کاسته است. این اقدامات با واکنش منفی شرکای اروپایی ایران در برجام مواجه شده و آنها مکررا از این کشور خواسته‌اند به پایبدی کامل به این توافق برگردد.

مقام‌های جمهوری اسلامی ایران اعلام کرده‌اند در صورتی که این کشور نتواند از منافع اقتصادی برجام بهره‌مند شود به کاهش تعهدات برجامی ادامه خواهند داد.