یک هفته پس از صدور مجوز مصرف اضطراری واکسن کرونای «سوبرانا ۰۲» در ایران که انستیتو پاستور نام تجاری آن را به «پاستوکووک» تغییر داده، اظهارات ضد و نقیضی درباره نقش ایران در این پروژه مطرح شده است.

مینو محرز، عضو کمیته علمی ستاد ملی مقابله با کرونا، روز چهارشنبه ۱۶ تیر در گفت‌وگو با سایت خبری جماران، با «کوبایی» خواندن این واکسن گفت: «مرحله سوم واکسن کوبایی را به برخی افراد در ایران تزریق کردند. قرار بود یک پروژه مشترک باشد که بعد سفیر این کشور اعلام کرده بود ما چنین پروژه‌ای نداریم، برای اینکه خود کشور کوبا به این واکسن دستور تزریق اضطراری داد و گفت کشور خودم و کشورهای دیگر آمریکای جنوبی بیشتر نیاز دارند.»

محرز که عضو هیات علمی تحقیقات و نظارت بر واکسن «کوو ایران برکت» ساخته «ستاد اجرایی فرمان امام» است، ادامه داد: «پروژه مشترک [واکسن کوبایی] اگر هم باشد، به تاخیر افتاده و نمی‌تواند خیلی [به واکسیناسیون کرونا در ایران] کمک کند.»

اما علیرضا بیگلری، رییس انستیتو پاستور ایران، با رد این اظهارات محرز گفت: «دلیل این اظهارات را متوجه نمی‌شویم. همکاری و توافق ما با کوبا توافق کوتاه مدتی برای یک واکسن نیست، بلکه گسترده‌تر است.»

او اضافه کرد: «بانک سلول تولید این واکسن گرفته شده، مقدمات تولید انجام شده و اولین بچ [بسته] تولید شده تا چند روز آتی تحویل خواهد شد.»

کیانوش جهانپور، سخنگوی سازمان غذا و دارو هم در واکنش به سخنان محرز گفت:‌ «این اظهارات کذب محض بوده و انگیزه برخی افراد برای ما هم نامشخص است. کار مشترک تولید واکسن بین ایران و کوبا به خوبی پیش رفته و شاید از بسیاری کارهای مشترک در حوزه واکسن، هماهنگ‌تر و منظم‌تر باشد و این چنین مورد هجمه قرار گرفته است.»

پیشتر پیام طبرسی، رییس بخش عفونی بیمارستان مسیح دانشوری، در اظهارات مشابه با اظهارات محرز به پایگاه خبری آنا گفت: «در رابطه با واکسن پاستور، سفارت کوبا اظهاراتی متفاوت از آنچه که مسئولان ما می‌گویند داشت.»

طبرسی روز یکشنبه ۱۳ تیر، ادامه داد: «این سفارت اعلام کرد این واکسن ایرانی- کوبایی نیست و کاملا کوبایی است و ما آن را برای تحقیقات به ایران دادیم که ایرانی‌ها به آن مجوز اضطراری مصرف دادند، مساله این است که ما باز باید از کوبا واکسن را خریداری کنیم و مال ما حساب نمی‌شود.»

سعید نمکی، وزیر بهداشت ایران، نهم تیرماه با اعلام صدور مجوز مصرف اضطراری واکسن «پاستور» گفت: «با گذراندن مراحل لازم و اقناع متخصصین و کارشناسان ما در سازمان غذا و داروی کمیسیون مربوطه، دومین واکسن ملی هم به مجموعه واکسن‌های کشور پیوست.»

پس از صدور مجوز استفاده اضطراری برای واکسن «سوبرانا ۰۲» در ایران، انستیتو فینلای کشور کوبا و سفارت کوبا در تهران با انتشار اطلاعیه‌ای که ترجمه آن ۱۱ تیر در رسانه‌های ایران نیز منتشر شد، این واکسن را «کوبایی» خواندند.

در این اطلاعیه تاکید شده که این مجوز به انستیتو پاستور ایران داده شد تا بر اساس توافقی که در ماه ژانویه میان دو موسسه ایرانی و کوبایی به امضا رسید، با نام پاستور این واکسن را در خاک ایران «عرضه کند.»

این در حالی است که مقام‌های انستیتو پاستور، نه از «عرضه» بلکه از «تولید مشترک» این واکسن سخن گفته‌اند. وب‌سایت انستیتو پاستور در ایران در این زمینه نوشته است: «این واکسن به طور مشترک در هر دو انستیتو تولید خواهد شد.»

منابعی به ایران اینترنشنال گفته‌اند کوبا گفته ایران باید مجوز استفاده از واکسن ساخت این کشور را از هاوانا بخرد.

صدور مجوز مصرف اضطراری برای این واکسن در ایران در حالی است که هنوز مرحله سوم آزمایش بالینی آن نه تنها در ایران به پایان نرسیده، بلکه در برخی مناطق، این مرحله پس از صدور مجوز آغاز شده است.

محمدرضا دهقانی، معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی یزد، روز سه‌شنبه ۱۵ تیر از آغاز تزریق دوز سوم این واکسن در یزد در قالب فاز سوم مطالعات بالینی خبر داد.

همزمان روزنامه همشهری چاپ تهران نوشت یک هفته پس از صدور مجوز «از زمان واکسیناسیون با این واکسن هیچ خبری نیست.»

علیرضا رییسی سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا پیشتر وعده داده که شهریور حدود یک میلیون دوز از این واکسن در دسترس قرار گیرد.